پژوهشگر

همکاران پژوهشگر

چکیده پژوهش

مقدمه و بیان مسئله هدف از خوشه بندی، تقسیم مشاهدات به زیر گروه ها (خوشه ها) است بطوریکه مشاهدات در هر خوشه بیشترین مشابهت را بهم داشته باشند و خوشه های مختلف بیشترین تفاوت را با هم داشته باشند. خوشه بندی مبتنی بر مدل یک روش مدرن جهت خوشه بندی مشاهدات است و با در نظر گرفتن این نکته که مشاهدات از توزیعی پیروی می کنند که ترکیبی از دو یا چند خوشه متفاوت است، اقدام به خوشه بندی می کند. در این روش نیازی به تعیین تعداد خوشه ها از پیش نیست و پارامترهای مدل با استفاده از الگوریتم EM برآورد می شوند(1). هوش معنوی خاص انسان و یکی از انواع هوش است که می‌تواند رشد و توسعه یابد(2) و زمینه تمام چیزهایی است که اعتقادات و باورهای ما را نشان می‌دهد و به زندگی درونی ذهن آدمی و رابطه آن با هستی و موجودیت در جهان مربوط است(3). هوش معنوی به سوال‌های اساسی انسان در ارتباط با این‌که از کجا آمده‌ایم، در کجا قرار داریم و به کجا می‌رویم و هدف اصلی زندگی و خلقت چیست پاسخ می‌دهد. این هوش به شناخت حقیقت و ذات انسان و هم‌چنین جهان کمک می‌کند و با تقویت معنویات باعث ثبات صفات پسندیده و تغییر و تحولاتی در فرد شده که او را به سمت کمال انسانی هدایت می‌کند(4). این هوش بیشتر توانایی ذهنی فردی است که به فرد، روابط بین فردی و روان مربوط می‌شود و نوعی سازگاری و رفتارحل مسئله است که بالاترین سطوح رشد را شامل می‌شود و فرد را در هماهنگی با پدیده‌های اطراف و دستیابی به یکپارچگی درونی و بیرونی یاری می‌کند(3-5). هوش معنوی استعداد ذاتی است که انسان را در حل مسائل معنایی و ارزشی یاری می‌کند(6) و زندگی را در حالتی از غنا و معنا قرار می‌دهد. این هوش به معنای بودن است و معنویت به معنای جست و جوی فرد برای تقدس، آگاهی و معنی است(7) و مفهوم هوش معنوی به کارگیری این مفاهیم برای بالا بردن سطح رفاه انسان و سازگاری می‌باشد(8) . بنابراین فردی که دارای هوش معنوی بالا می‌باشد دارای انعطاف، آگاهی ازخود، ظرفیت روبه رویی با مشکلات و حل منطقی آن‌ها و نگرش کل به ذات هستی و آدمی می‌باشد(4). هویت مجموعه صفات و خصوصیات فردی و اجتماعی، اندیشه‌ها و احساسات فردی می‌باشد که از طریق ارتباط در جامعه و کنش متقابل با دیگران به دست می‌آید(9). هویت مسئله ای است که دارای پیچیدگی زیاد و چند بعد می‌باشد که در عین ثبات نسبی می‌تواند تغییر کند(10). آگاهی به هویت جهت شناختن شخصیت و ماهیت افراد، اندیشه‌ها و اعتقادات و هم چنین ارزش‌ها و اهداف ایفای نقش می‌کنند. هویت فردی شامل باورهای فرد درباره‌ی مهارت‌ها و توانایی‌های خویش، خصوصیت‌ها و رفتارها و صفات نیک و بد می‌باشدکه در جهت تقویت صفات مثبت و تضعیف صفات منفی کاربرد دارد و هیجانات و ارزش‌های فردی را منعکس می‌سازد(11). در جامعه شناسی این نکته بیان شده که هویت با فرایند اجتماعی شدن و جامعه پذیری شکل می‌‌گیرد و شامل مهارت‌‌هایی است که برای کنش مستقل در جامعه ضروری می‌باشد. این ویژگی‌هایی که فرد برای خود در نظر می‌گیرد همان مولفه‌های هویت فردی است که در طی تعامل با دیگران و در مراحل مختلف اجتماعی شدن شکل می‌گیرد. بیشتر نظریه پردازان شخصیت، هویت را امری شخصی تلقی می‌‌‌کند. یکی از نیازهای اساسی انسان، نیاز به شناخته شدن و شناسانده شدن خود به دیگران می‌باشد که هویت به معنی "چه کسی بودن" از این نیاز نشات می‌گیرد و عبارت است از احساس تمایز و احساس استقلال شخصی. آگاهی نسبت به هویت بخشی از نظام شخصیتی است و رابطه فرد با خود، دیگران و جامعه را تنظیم می‌کند(12). افزایش هوش معنوی در فرد باعث ایجاد هویتی کمال طلبانه و پایدار در او می‌گردد. هویت فردی به دنبال مفهوم و معنی زندگی و اهمیت و نقش فرد در این زندگی می‌باشد. انسان در زندگی به دنبال معنا و هدف است و با هوش معنوی بالا می‌تواند به هویت فردی مثبتی دست یابد که او را به سمت کمال هدایت کند، بنابراین در تکوین و شکل‌گیری هویت افراد هوش معنوی نقش مهمی دارد(4). طبق جستجوی صورت گرفته، هیچ مطالعه ای به خوشه بندی دانشجویان بر اساس متغیرهای هوش معنوی و هویت فردی نپرداخته بود. در نتیجه هدف از انجام این تحقیق استفاده از روش خوشه بندی مبتنی بر مدل در خوشه بندی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد بر اساس متغیرهای هوش معنوی و هویت فردی بود. روش اجرا اطلاعات مربوط به روش اجرای طرح: ۱-۷- نوع مطالعه مقطعی ۲-۷- جمعیت مورد مطالعه پژوهش حاضر از نوع مقطعی است و جامعه آماری آن شامل کلیه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد که در نیمسال اول سال تحصیلی ۹۹-۹۸ مشغول بتحصیل می باشند. دانشجویان در صورت عدم تمایل به همکاری در این طرح از مطالعه خارج خواهند شد. در این طرح از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده خواهد شد. ۳-۷- معیارهای ورود و خروج جمع آوری پژوهش حاضر از نوع مقطعی است و جامعه آماری آن شامل کلیه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد که در نیمسال اول سال تحصیلی ۹۹-۹۸ مشغول بتحصیل می باشند. دانشجویان در صورت عدم تمایل به همکاری در این طرح از مطالعه خارج خواهند شد. در این طرح از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده خواهد شد. ۴-۷- حجم نمونه و روش نمونه گیری در این طرح از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده خواهد شد. در مرحله نخست از لیست دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد (بجز دانشکده پزشکی)، ۳ دانشکده به تصادف انتخاب میشوند و در مرحله بعد از هر دانشکده بتصادف ۲ رشته تحصیلی و از هر رشته تحصیلی ۲ ورودی مختلف انتخاب خواهند شد. همچنین با توجه به اینکه در دانشکده پزشکی فقط رشته پزشکی وجود دارد، از ۲ ورودی مختلف رشته پزشکی نیز نمونه گیری بعمل خواهد آمد. در ادامه با مراجعه به محل برگزاری کلاسها، پرسشنامه ها در بین افرادی که تمایل دارند در مطالعه شرکت کنند توزیع خواهد شد. ۵-۷- مکان و زمان انجام مطالعه دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، نیمسال اول سال تحصیلی۹۹-۹۸ ۶-۷- روش گردآوری داده‌ها و ابزار آن اطلاعات دموگرافیک و اقتصادی- اجتماعی دانشجویان بوسیله چک لیست محقق ساخته گرد آوری خواهد شد و جهت اندازه گیری هوش معنوی و هویت فردی از پرسشنامه های استاندارد استفاده خواهد شد. که در مورد روایی و پایایی هر یک در ادامه توضیحاتی ارائه می گردد. ۷-۷- مشخصات ابزار جمع آوری اطلاعات و نحوه جمع آوری پرسشنامه هوش معنوی: پرسش نامه هوش معنوی کینگ (SISRI) در سال ۲۰۰۸ توسط دیویدبی کینگ ساخته شد. این پرسش نامه شامل ۲۴ گویه است و چهار زیر مقیاس دارد: تفکر وجودی انتقادی، تولید معنای شخصی، آگاهی متعالی و بسط حالت هوشیاری است. هدف این پرسش نامه سنجش میزان هوش معنوی است . نمره دهی آن بر اساس لیکرت پنج گزینه‌ای که شامل (۰ کاملا نادرست، ۱ نادرست، ۲ تا حدودی درست، ۳ بسیار درست ، ۴ کاملا درست )می‌ باشد. تفکروجودی انتقادی شامل ۷ سوال است و نمره کل آن بین ۰تا ۲۸ است. آگاهی متعالی دارای ۷ گویه می‌باشد و نمره کل آن بین ۰ تا ۲۸ است. تولید معنای شخصی دارای ۵ سوال است و نمره کل آن بین ۰ تا ۲۰ است. بسط حالت هوشیاری دارای ۵ آیتم است و نمره کل آن بین ۰ تا ۲۰ است . نمره فرد در مقیاس ۰تا ۹۶ است که نمره‌های بالا نشان دهنده میزان هوش معنوی بالا است .کینگ ضریب پایایی آلفای کرونباخ را ۰.۹۵ گزارش کرد. با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی در یک نمونه ۶۱۹ نفری از دانشجویان دانشگاه ترنت کانادا در سال ۲۰۰۷ آلفای کرونباخ ۰.۹۵و پایایی با تصنیف ۰.۸۴ به دست آمد. درایران در پژوهش مشایخی دولت آبادی، محمدی،(۲۰۱۴) اعتبار این آزمون۰.۷۸ به دست آمد .(۲۲, ۳۲) پرسشنامه هویت فردی: برای هویت فردی از پرسش نامه استاندارد بردبار که توسط زهره سرمد، الهه حجازی و عباس بازرگان (۱۳۹۰) و عباس بهرامی در سال ۱۳۹۴ مورد استفاده قرار گرفت استفاده خواهیم کرد. این پرسش نامه دارای چهل سوال می‌باشد که چهار بعد هویت اطلاعاتی، هویت هنجاری، هویت اغتشاشی و هویت تعهدی را مورد سنجش قرار می‌دهد و سوال های مرتبط با هر بعد مشخص گردیده است. گویه‌‌‌ی این پرسش نامه از (کاملا مخالف) با ارزش گذاری ۱، تا (کاملا موافق) با ارزش گذاری ۵ مشخص گردیده است. (کاملا مخالف، تاحدودی مخالف، مطمئن نیستم، تا حدودی موافق، کاملا موافق). در تفسیر این پرسش نامه بر اساس نمره که از یافته‌ها به دست می‌آید اگر نمره بین ۴۰ تا۶۷ باشد هویت فردی در حد پایین می‌باشد، اگر بین ۶۷ تا ۱۳۴ باشد هویت فردی در حد متوسط و نمره بالاتر از ۱۳۴نشان دهنده هویت فردی بالا می‌باشد. برای تعیین روایی پرسش نامه از روایی محتوا استفاده گردید به صورتی که پرسش نامه در اختیار صاحب نظران سازمان قرار گرفت و بعد از اصلاحاتی استفاده گردید(۳۳)و برای به دست آوردن پایایی از ۳۰ نفر پیش آزمون گرفته شد و از طریق نرم افزارSPSSضریب آلفای کرونباخ برای این پرسش نامه ۰.۸۷ به دست آمد که حد مطلوبی می‌باشد.(۳۳, ۳۴) ۸-۷- روش کار خوشه بندی مبتنی بر مدل: در خوشه بندی مبتنی بر مدل، هر خوشه بوسیله توزیع نرمال چندمتغیره ای مدلسازی می شود که دارای پارامترهای بردار میانگین و ماتریس واریانس- کوواریانس می باشد. پارامترهای مدل با استفاده از الگوریتم EM برآورد میشود و در هر مرحله، مرکزیت خوشه ها بگونه ای تعیین میشود که برای نقاط نزدیک آن خوشه، موجب ماکزیمم شدن چگالی می گردد(۱۴). جهت خوشه بندی مبتنی بر مدل از پکیج mclust در نرم افزار R ۳.۵.۰ استفاده خواهد شد. این پکیج از روش درستنمایی ماکزیمم جهت برازش مدلهایی با پرارمترهای مختلف ماتریس واریانس- کوواریانس با تعداد خوشه های مختلف استفاده می کند و در پایان بهترین مدل به کمک شاخص BIC انتخاب خواهد شد. ۹-۷- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها پس از تکمیل پرسشنامه ها، کلیه اطلاعات وارد نرم افزار شده و مورد تجزیه و تحلیل توصیفی و استنباطی قرار خواهند گرفت. جهت ارائه آمار توصیفی از میانگین و انحراف معیار یا تعداد و درصد استفاده خواهد شد. همبستگی بین متغیرهای تحت بررسی با استفاده از همبستگی پیرسون بررسی خواهد شد و ارتباط بین متغیرهای کیفی بوسیله آزمون کای اسکوئر بررسی می گردد. همچنین از آزمونهای تی دو نمونه ای مستقل و آنالیز واریانس یکطرفه جهت مقایسه مقادیر عددی در دو یا چند گروه استفاده خواهد شد. تحلیل های تک متغیره در نرم افزار SPSS ۲۱ انجام خواهد شد و P ۱۰-۷- محدودیت‌ها و مشکلات اجرایی پژوهش و روش کاهش و حل آنها عدم همکاری احتمالی برخی از دانشجویان هماهنگی با اموزش دانشکده‌های مختلف جهت همکاری بهتر دانشجویان یافته ها جدول شماره 1 نشان داد بیشترین تعداد نمونه اخذ شده از دانشجویان رشته پرستاری 3/17 درصد بود. 3/53 درصد از دانشجویان 20 سال و کمتر سن داشتند، 74 درصد از دانشجویان دختر و 7/87 درصد از دانشجویان مجرد هستند. دانشجویان با قومیت فارس با 3/66درصد بیشترین مشارکت را داشتند، هم چنین 3/62درصد از دانشجویان در خوابگاه زندگی می‌کردند و سطح تحصیلات پدر و مادر دانشجویان بترتیب 48 درصد دانشگاهی و 46 درصد دیپلم بود. هم چنین متغیرهای زمینه ای مثل سن، جنس، وضعیت تاهل، قومیت، نوع زندگی فعلی، سطح تحصیلات پدر، سطح تحصیلات مادر و رشته تحصیلی، هیچ تاثیر معنی داری روی هوش معنوی و هویت فردی نداشتند.جدول شماره 1: توزیع فراوانی متغیر های دموگرافیک در دانشجویان شرکت کننده در مطالعه متغیر زیر گروه فراوانی درصد هوش معنوی مقدار P هویت فردی پی مقدار سن ≤20 160 3/53 6/10±6/68 13/0 1/16±5/139 45/0 21-23 117 39 0/10±1/66 9/16±9/137 ≤24 23 7/7 0/7±1/67 1/16±4/142 جنس مرد 77 7/25 7/9±4/68 38/0 1/18±7/141 12/0 زن 223 3/74 3/10±2/67 8/15±2/138 وضعیت تاهل مجرد 263 7/87 4/10±2/67 16/0 0/16±1/138 004/0 متاهل 37 3/12 6/8±7/69 9/17±3/146 قومیت لر 78 26 9/8±4/67 8/0 0/18±1/140 62/0 فارس 199 3/66 8/10±5/67 8/15±0/139 سایر 23 7/7 5/8±9/68 5/16±4/136 نوع زندگی فعلی خوابگاهی 187 3/62 8/10±8/67 78/0 9/15±5/137 10/0 با خانواده 105 35 1/9±3/67 8/16±6/141 سایر 8 7/2 5/8±0/68 1/20±8/142 سطح تحصیلات پدر زیر دیپلم 64 3/21 7/10±0/68 87/0 1/18±7/139 91/0 دیپلم 122 7/40 5/10±6/67 9/15±6/138 دانشگاهی 144 48 5/9±2/67 1/16±3/139 سطح تحصیلات مادر زیر دیپلم 77 7/25 3/9±7/67 56/0 1/17±2/142 08/0 دیپلم 138 46 3/10±9/66 2/16±0/139 دانشگاهی 85 3/28 8/10±4/68 9/15±5/136 رشته تحصیلی بهداشت عمومی 41 7/13 0/9±1/68 37/0 1/11±2/137 60/0 بهداشت محیط 38 7/12 6/8±2/66 7/16±7/135 علوم آزمایشگاهی 36 12 8/11±3/68 8/17±7/136 پرستاری 52 3/17 2/9±5/64 7/15±4/140 رادیولوژی 37 3/12 1/11±6/68 0/19±2/141 هوشبری 35 7/11 9/8±3/69 1/16±7/138 اتاق عمل 30 10 0/10±5/68 1/17±5/141 مامایی 31 3/10 9/12±6/68 1/18±0/142 در جدول شماره 2 مشاهده گردید هیچ اختلاف معنی داری بین نمرات هوش معنوی و هویت فردی در بین دانشجویان دختر و پسر وجود نداشت. همچنین همبستگی مثبت و معنی داری بین هویت فردی و هوش معنوی مشاهده شد (همبستگی=43/0 و پی مقدار<001/0). جدول شماره 2: مقایسه هوش معنوی و هویت فردی در بین دانشجویان دختر و پسر متغیر دامنه تغییرات پرسشنامه کل مرد=77 زن=223 پی مقدار هوش معنوی 0-96 2/10±5/67 7/9±4/68 3/10±2/67 38/0 1 0-28 3/3±3/20 3/3±7/20 3/3±2/20 23/0 2 0-20 8/2±1/14 7/2±3/14 9/2±0/14 35/0 3 0-28 3/3±6/19 2/3±6/19 4/3±7/19 78/0 4 0-20 8/2±5/13 0/3±8/13 7/2±4/13 23/0 هویت فردی 40-200 4/16±1/139 1/18±7/141 8/15±2/138 12/0 1 11-55 4/5±2/40 0/6±2/41 2/5±9/38 07/0 2 9-45 3/4±1/33 2/4±1/33 4/4±1/33 91/0 3 10-50 5/7±4/30 2/8±0/31 3/7±2/30 43/0 4 40-50 6/4±3/35 0/5±3/36 4/4±0/35 03/0 در نمودار اول مشاهده گردید از نظر نمره در ابعاد 4 گانه متغیرهای هویت فردی و هوش معنوی، دانشجویان رشته مامایی دارای بهترین وضعیت (بالاترین نمرات) و دانشجویان بهداشت محیط دارای بدترین وضعیت (کمترین نمرات) بودند. نمودار 1: نقشه حرارتی ابعاد هوش معنوی و هویت فردی در رشته های مختلف در نخستین گام در فرایند خوشه بندی بمنظور تعیین تعداد خوشه بهینه از شاخص BIC استفاده شد و نتایج در نمودار 2 به تصویر کشیده شده است. همانطور که مشاهده می شود مدل 2 خوشه ای بعنوان بهترین مدل شناسایی شده است. نمودار 2: شاخص BIC برای تعداد خوشه ها و پارامترهای هندسی نمودار 3: بررسی خوشه ها از نظر هوش معنوی و هویت فردی در نمودار سوم به بررسی خوشه ها از نظر هوش معنوی و هویت فردی پرداخته شده است. خوشه نخست شامل 65 دانشجو و خوشه دوم شامل 235 دانشجو است. نمرات هویت فردی در گروه اول بطور معنی داری بیشتر از گروه دوم است اما از نظر هوش معنوی اختلاف معنی داری بین دو گروه مشاهده نشد. بحث و نتیجه گیری بحث و نتیجه گیری: بر اساس یافته های ما، بین هوش معنوی و هویت فردی همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد که با نتایج مطالعه برجعلی و همکاران در سال 1392 همخوانی دارد. علاوه بر این، آنها نشان دادند که هوش معنوی نقش موثری در پیش‌بینی هویت پایدار دارد و بنابراین افزایش هوش معنوی هویتی پایدارتر و شکل‌یافته‌تر ایجاد می‌کند(14). در مطالعه ای که توسط آرام و همکاران در سال 1396 انجام شد، نویسندگان نشان دادند که هوش معنوی با هویت اجتماعی مرتبط است، زیرا هر چه هوش معنوی افراد بالاتر باشد، هویت اجتماعی آنها که مجموعه ای از باورها و ارزش هاست و هویت را در جامعه شکل می دهد، بهبود می یابد. هوش معنوی با تأثیر بر هویت فردی، هویت جمعی را بهبود می بخشد. آموزش هوش معنوی به افراد، می تواند عملکرد و شناخت فردی را بهبود بخشد و به بهبود هویت آنها کمک کند (19). در تحقیق خواجه و همکاران که در سال 1394 انجام شد نشان دادند، دانشجویان متاهل از هویت فردی موفق تری نسبت به سایر دانشجویان برخوردار بودند که با یافته های ما همخوانی دارد. نویسندگان استدلال کردند که این ممکن است به دلیل بیگانگی اجتماعی کمتر در میان افراد متاهل باشد، زیرا رابطه معکوس معناداری بین بیگانگی اجتماعی و هویت فردی وجود دارد. بنابراین، هر چه بیگانگی اجتماعی کمتر باشد، هویت موفق تر و شکل دهنده تر است. همچنین می توان به پایین بودن نمره هویت فردی دانش آموزان دختر در مقایسه با پسران اشاره کرد که به دلیل بیگانگی اجتماعی بالاتر در بین دختران است(27). همچنین نتایج پژوهش حاضر نشان داد که اگرچه دانش‌آموزان متاهل از هوش معنوی بالاتری نسبت به سایرین برخوردار بودند، اما تفاوت مشاهده‌شده معنی‌دار نبود. در تایید این یافته محبی و همکاران در سال1391 نشان دادند که میانگین هوش معنوی افراد متاهل بیشتر از مجردها است، اما از نظر آماری تفاوت معنی داری وجود ندارد. در این رابطه بلوچی و همکاران1397 نشان دادند که هوش معنوی در افراد متاهل در مقایسه با افراد مجرد بیشتر است زیرا ازدواج می تواند هوش معنوی را افزایش دهد (28, 29). بر اساس پژوهش حاضر، بین میانگین هوش معنوی و هویت فردی دانش‌آموزان در گروه‌های سنی مختلف تفاوت معناداری وجود نداشت. اگرچه یافته های برخی از مطالعات قبلی مانند عبدلی و همکاران در سال 1394، پرستش و همکاران در سال 1388 و محبی و همکاران در سال 1391 انجام شدند، مطابق با مطالعه ما بودند. ارتباط معنی داری بین هوش معنوی و سن دانش آموزان گزارش کردند که در آن دانش آموزان بزرگتر، از هوش معنوی بالاتری برخوردار بودند. تفاوت مشاهده شده ممکن است به دلیل تفاوت در محدوده سنی دانش آموزان در دو مطالعه باشد، زیرا محدوده سنی دانش آموزان مطالعه محبی (33-18 سال) و محدوده سنی دانش آموزان مطالعه ما (20-24سال) بود(28, 30, 31). مطابق با یافته های ما، مطالعات متعدد قبلی نشان داده است که هوش معنوی زنان و مردان در جامعه ایرانی تفاوت معناداری ندارد. شاید به دلیل شرایط فرهنگی مناسب جامعه ایران و فرصت های برابر زن و مرد برای رشد هوش معنوی باشد. برجعلی و همکاران در سال 1392 نشان دادند که بین رشته های تحصیلی در سطح هویت فردی تفاوتی وجود ندارد که ممکن است به دلیل تفاوت در رشته های تحصیلی باشد. دانشجویان در پژوهش مذکور از گروه علوم پایه، علوم انسانی، فنی و مهندسی و هنر انتخاب شده اند، در حالی که پژوهش حاضر بر روی دانشجویان علوم پزشکی متمرکز بوده است (14). نتیجه گیری: با توجه به نمرات پایین هوش معنوی و هویت فردی در بعضی از رشته ها، نتایج ما می‌تواند مورد توجه سیاستگذاران قرار گیرد تا اقداماتی در جهت ارتقای هوش معنوی و هویت فردی دانشجویان انجام دهند.

خلاصه نتایج حاصله

جدول شماره 1 نشان داد بیشترین تعداد نمونه اخذ شده از دانشجویان رشته پرستاری 3/17 درصد بود. 3/53 درصد از دانشجویان 20 سال و کمتر سن داشتند، 74 درصد از دانشجویان دختر و 7/87 درصد از دانشجویان مجرد هستند. دانشجویان با قومیت فارس با 3/66درصد بیشترین مشارکت را داشتند، هم چنین 3/62درصد از دانشجویان در خوابگاه زندگی می‌کردند و سطح تحصیلات پدر و مادر دانشجویان بترتیب 48 درصد دانشگاهی و 46 درصد دیپلم بود. هم چنین متغیرهای زمینه ای مثل سن، جنس، وضعیت تاهل، قومیت، نوع زندگی فعلی، سطح تحصیلات پدر، سطح تحصیلات مادر و رشته تحصیلی، هیچ تاثیر معنی داری روی هوش معنوی و هویت فردی نداشتند.جدول شماره 1: توزیع فراوانی متغیر های دموگرافیک در دانشجویان شرکت کننده در مطالعه متغیر زیر گروه فراوانی درصد هوش معنوی مقدار P هویت فردی پی مقدار سن ≤20 160 3/53 6/10±6/68 13/0 1/16±5/139 45/0 21-23 117 39 0/10±1/66 9/16±9/137 ≤24 23 7/7 0/7±1/67 1/16±4/142 جنس مرد 77 7/25 7/9±4/68 38/0 1/18±7/141 12/0 زن 223 3/74 3/10±2/67 8/15±2/138 وضعیت تاهل مجرد 263 7/87 4/10±2/67 16/0 0/16±1/138 004/0 متاهل 37 3/12 6/8±7/69 9/17±3/146 قومیت لر 78 26 9/8±4/67 8/0 0/18±1/140 62/0 فارس 199 3/66 8/10±5/67 8/15±0/139 سایر 23 7/7 5/8±9/68 5/16±4/136 نوع زندگی فعلی خوابگاهی 187 3/62 8/10±8/67 78/0 9/15±5/137 10/0 با خانواده 105 35 1/9±3/67 8/16±6/141 سایر 8 7/2 5/8±0/68 1/20±8/142 سطح تحصیلات پدر زیر دیپلم 64 3/21 7/10±0/68 87/0 1/18±7/139 91/0 دیپلم 122 7/40 5/10±6/67 9/15±6/138 دانشگاهی 144 48 5/9±2/67 1/16±3/139 سطح تحصیلات مادر زیر دیپلم 77 7/25 3/9±7/67 56/0 1/17±2/142 08/0 دیپلم 138 46 3/10±9/66 2/16±0/139 دانشگاهی 85 3/28 8/10±4/68 9/15±5/136 رشته تحصیلی بهداشت عمومی 41 7/13 0/9±1/68 37/0 1/11±2/137 60/0 بهداشت محیط 38 7/12 6/8±2/66 7/16±7/135 علوم آزمایشگاهی 36 12 8/11±3/68 8/17±7/136 پرستاری 52 3/17 2/9±5/64 7/15±4/140 رادیولوژی 37 3/12 1/11±6/68 0/19±2/141 هوشبری 35 7/11 9/8±3/69 1/16±7/138 اتاق عمل 30 10 0/10±5/68 1/17±5/141 مامایی 31 3/10 9/12±6/68 1/18±0/142 در جدول شماره 2 مشاهده گردید هیچ اختلاف معنی داری بین نمرات هوش معنوی و هویت فردی در بین دانشجویان دختر و پسر وجود نداشت. همچنین همبستگی مثبت و معنی داری بین هویت فردی و هوش معنوی مشاهده شد (همبستگی=43/0 و پی مقدار<001/0). جدول شماره 2: مقایسه هوش معنوی و هویت فردی در بین دانشجویان دختر و پسر متغیر دامنه تغییرات پرسشنامه کل مرد=77 زن=223 پی مقدار هوش معنوی 0-96 2/10±5/67 7/9±4/68 3/10±2/67 38/0 1 0-28 3/3±3/20 3/3±7/20 3/3±2/20 23/0 2 0-20 8/2±1/14 7/2±3/14 9/2±0/14 35/0 3 0-28 3/3±6/19 2/3±6/19 4/3±7/19 78/0 4 0-20 8/2±5/13 0/3±8/13 7/2±4/13 23/0 هویت فردی 40-200 4/16±1/139 1/18±7/141 8/15±2/138 12/0 1 11-55 4/5±2/40 0/6±2/41 2/5±9/38 07/0 2 9-45 3/4±1/33 2/4±1/33 4/4±1/33 91/0 3 10-50 5/7±4/30 2/8±0/31 3/7±2/30 43/0 4 40-50 6/4±3/35 0/5±3/36 4/4±0/35 03/0 در نمودار اول مشاهده گردید از نظر نمره در ابعاد 4 گانه متغیرهای هویت فردی و هوش معنوی، دانشجویان رشته مامایی دارای بهترین وضعیت (بالاترین نمرات) و دانشجویان بهداشت محیط دارای بدترین وضعیت (کمترین نمرات) بودند. نمودار 1: نقشه حرارتی ابعاد هوش معنوی و هویت فردی در رشته های مختلف در نخستین گام در فرایند خوشه بندی بمنظور تعیین تعداد خوشه بهینه از شاخص BIC استفاده شد و نتایج در نمودار 2 به تصویر کشیده شده است. همانطور که مشاهده می شود مدل 2 خوشه ای بعنوان بهترین مدل شناسایی شده است. نمودار 2: شاخص BIC برای تعداد خوشه ها و پارامترهای هندسی نمودار 3: بررسی خوشه ها از نظر هوش معنوی و هویت فردی در نمودار سوم به بررسی خوشه ها از نظر هوش معنوی و هویت فردی پرداخته شده است. خوشه نخست شامل 65 دانشجو و خوشه دوم شامل 235 دانشجو است. نمرات هویت فردی در گروه اول بطور معنی داری بیشتر از گروه دوم است اما از نظر هوش معنوی اختلاف معنی داری بین دو گروه مشاهده نشد.

فایل های پژوهش