پژوهشگر

همکاران پژوهشگر

چکیده پژوهش

اعتیاد در چند دهه گذشته بسیار فراگیر شده و تا کنون نزدیک به هزار نوع ماده مخدر اعتیاد آور محرک زا و آرام بخش شناسایی شده که با روش های مختلفی از جمله خوردن، تدخین، تزریق و استنشاق مورد استفاده قرار می گیرند . براساس گزارشات الگوی مصرف مواد مخدر در ایران از نوع سنتی (مثل تریاک) به شکل مصرف مواد صناعی (هروئین) در حال افزایش می باشد . سن ابتلا به اعتیاد در ایران طی 2 دهه اخیر به شدت کاهش یافته و به زیر 20 سال و گاهی به 8 سالگی رسیده است. در بررسی همه گیر شناسی اعتیاد منابع اطلاعاتی محدودی وجود دارد، به دلیل بار سیاسی، اخلاقی و اجتماعی نمی توان به طور معمول از بررسی های بهداشتی خانوار این اطلاعات را کسب نمود ، بنابراین مراکز درمانی ترک اعتیاد منبع اطلاعاتی این پژوهش هستند چرا که در راستای توانبخشی و درمان معتادان در سطح استان چهارمحال و بختیاری به برنامه ریزی می پردازند و ستاد های مبارزه به مواد مخدر بیماران را به این مراکز ارجاع می دهند. گرچه مطالعاتی در زمینه الگوی مصرف و نوع ماده مصرفی در مناطق دیگر کشور صورت گرفته ولی در این زمینه اطلاعات زیادی از این استان موجود نیست، از سوی دیگر در راستای برنامه های پیشگیری از اعتیاد شناخت عوامل دموگرافیک، نوع ماده مخدر مصرفی و الگوی مصرف آن اهمیت ویژه ای دارد، لذا با توجه به وجود قومیت های گوناگون در مناطق مختلف ایران و تغییر جغرافیایی در الگوی اپیدمیولوژی اعتیاد، هدف این بررسی همه گیر شناختی اعتیاد از نگاه ویژگی های دموگرافیک و الگوی مصرف مواد مخدر در استان چهارمحال و بختیاری بود. در این مطالعه 3717 نفر از سوء مصرف کنندگان مواد مخدر که به مراکز ترک اعتیاد استان چهارمحال و بختیاری مراجعه داشتند، مورد بررسی قرار گرفتند که از این تعداد 2/6 درصد مرد و 97/4 درصد زن بود. بیشترین فراوانی روش مصرف مواد مخدر را روش غیرتزریقی (2/98 درصد) به خود اختصاص داده بود و تنها 8/1 درصد از روش تزریقی استفاده میکردند. نوع درمان ترک اعتیاد برای اکثر شرکت کنندگان به ترتیب 6/78 درصد ماده متادون، 13/1 درصد بویونورفین و 8/3 درصد شربت اپیوم بود. شایع ترین موارد سوء مصرف به ترتیب مربوط به تریاک و شیره 6/38 درصد، سیگار 36 درصد و هروئین 6/12 درصد بوده است.

خلاصه نتایج حاصله

در این مطالعه 3717 نفر از سوء مصرف کنندگان مواد مخدر که به مراکز ترک اعتیاد استان چهارمحال و بختیاری مراجعه داشتند، مورد بررسی قرار گرفتند که از این تعداد 2/6 درصد مرد و 97/4 درصد زن بودند. بیشترین فراوانی (3/63 درصد) معتادان خودمعرف به مراکز ترک اعتیاد در این مطالعه در گروه سنی 50- 30 سال قرار داشت، کمترین مراجعان به مراکز ترک اعتیاد مربوط به گروه سنی زیر 18 سال بودند. اکثر معتادان خودمعرف ساکن شهر (1/61 درصد) بودند. اکثریت جمعیت معتادان دارای تحصیلات راهنمایی (4/39 درصد) بودند و تنها 6/7 درصد دارای تحصیلات دانشگاهی بودند. همان گونه که در توزیع شغلی معتادان مورد بررسی مشاهده می گردد، 19/1 درصد افراد مورد بررسی بیکار بودند،حدود نیمی از آنان (9/55 درصد) شغل اداری داشتند و 3/1 درصد دانشجو بودند. بیشترین فراوانی روش مصرف مواد مخدر را روش غیرتزریقی (2/98 درصد) به خود اختصاص داده بود و تنها 8/1 درصد از روش تزریقی استفاده میکردند. نوع درمان ترک اعتیاد برای اکثر شرکت کنندگان به ترتیب 6/78 درصد ماده متادون، 13/1 درصد بویونورفین و 8/3 درصد شربت اپیوم بود. شایع ترین موارد سوء مصرف به ترتیب مربوط به تریاک و شیره 6/38 درصد، سیگار 36 درصد و هروئین 6/12 درصد بوده است.

فایل های پژوهش