پژوهشگر

همکاران پژوهشگر

چکیده پژوهش

در چند دهه اخیر دگرگونی ساخت جامعه ایران و رواج شهرنشینی و نفوذ تمدن از یک سوی، و شتاب در پویایی اجتماعی، جغرافیایی و .. از سوی دیگر، تاثیر شگرفی در خانواده های ایرانی بخشیده و ویژگی های این نهاد را از دیدگاه رفتار و اندیشه تحت تاثیر قرار داده است(۲و۱). بنابراین خانواده نیز به ناچار پابه پای تحولات اجتماعی متحول شده و خانواده از شکل گسترده به هسته ای تغییر یافته و کاهش اساسی و مستمر مرگ و میر شانس دوام و بقای خانواده را افزایش داده از آن طریق به تثبیت خانواده هسته ای کمک کرده است. اگرچه مناطق مختلف به طور ناهمزمان و به درجات مختلف در معرض دگرگونی های اقتصادی-اجتماعی قرار گرفته اند و به همین دلیل بطور همزمان شاهد وجود و ادامه حیات به اشکال مختلف از قبیل: گسترده، گسترده شکسته، هسته ای تکمیلی، هسته ای مشارکتی و اشکال ترکیبی دیگر خانواده در ایران بوده ایم، اما شکل غالب خانواده شهر، هسته ی است و خانواده گسترده فرایند افول را طی می کند(۳،۲). بطوری که از منظر پذیرش اشکال جدید همزیستی، خانواده های زن و شوهری بدون فرزند یا با فرزندان ازدواج نکرده، بجای اشکال سنتی خانواده نمود پیدا کرده است(۱). به بیان دیگر با آغاز عصر شتابان ارتباطات و داده ها سیستم اطلاع رسانی نفوذ بسیار زیادی در خانواده ها پیدا کرده و آگاهی و شناخت مصرف کنندگان رسانه ای را ارتقا داده اند. این رشد آگاهی منجر به بالارفتن توقعات افراد و انتظار رفاه بیشتر شده است. در نتیجه خانواده ها تمایل کمتری به فرزند دار شدن پیدا کرده و تعداد بیشتر کودک را مانعی در رسیدن به سطح بالاتر رفاه می دانند(۴). در طول سه دهه گذشته ، بویژه دوره ۱۳۷۵-۱۳۶۵ باروری به گونه ای بی سابقه کاهش یافت و طی سال های ۱۳۸۵-۱۳۸۲ ایران به جرگه کشورهایی پیوست که دارای باروری در سطح یا زیر سطح جایگزینی بودند(۵) هرم سنی جمعیت که در طول تاریخ همواره قاعده ای گسترده داشته و به لحاظ تمرکز بیش از ۴۰% از کل جمعیت در سنین کمتر از ۱۵ سال از ساختاری جوان برخوردار بود، در طول دو دهه اخیر به سبب کاهش باروری به گونه ای همزمان در تمام مناطق جغرافیایی و گروه های سنی تولید مثل صورت گرفت. ایران کشوری است که جمعیت جوان آن حدود ۶۰% جامعه را تشکیل می دهند(۶و ۱). در حال حاضر هرم سنی جمعیت ایران در حال انتقال از جوانی به سالخوردگی است. بدین ترتیب اگر نقطه شروع کاهش اساسی و مستمر باروری در ایران را سال ۱۳۶۵ در نظر بگیریم، تا پایان ربع اول قرن پانزدهم هجری شمسی ( ۱۴۲۵ )، ساختار جمعیت ایران ساختاری، کاملاً سالخورده خواهد بود. در حالیکه تا سال ۱۳۷۵ همواره کمتر از ۵ درصد از کل جمعیت ایران در سنین بالاتر از ۶۵ سال قرار داشته و هنگام نیل به سالخوردگی کامل جمعیت دهه سوم قرن پانزدهم نسبت درصد جمعیت ۶۵ ساله به بالا به حدود ۱۵ درصد رسیده و در واقع بیش از سه برابر خواهد شد. بر این اساس، رشد جمعیت طی سالهای اخیر با کاهش محسوسی همراه بوده طی ۲۰ سال آینده، از سال ۲۰۲۵ رشد جمعیت ایران به زیر یک درصد کاهش خواهد یافت(۶). براساس اطلاعات برنامه بین المللی پیمایش سازمان اجتماعی (ISSP) ) برای سال های ۱۹۸۸ و ۱۹۹۹ و ۲۰۰۰ اتریش، آلمان، انگلستان، ایرلند، هلند و ایالات متحده آمریکا انجام داده است. نتایج نشان می دهند مطابق ایده نهادینه شدن ازدواج و نظریه گذار جمعیتی دوم، افکار عمومی در این کشورها در حال دور شدن از هنجارهای سنتی ازدواج و باروری واجب است. این تغییرات بطور عمده بین نسلی هستند. در همه کشورها زنان مجرد و دارای تحصیلات بهتر، شاغل و افراد کمتر مذهبی دیدگاه سنتی کمتری نسبت به ازدواج و فرزند دار شدن داشتند.(۸و۷) فرآیند صنعتی شدن که کارکردهای اقتصادی خانواده سنتی را دگرگون ساخت، تاثیر عمده ای بر کاهش میزان تولید مثل ایفا کرد ه است؛ اما عوامل دیگری مانند بالا بودن هزینه های تشکیل و اداره خانواده که به افزایش سن ازدواج و تاخیر زمان باروری انجامیده است، گسترش وسایل و فنون جدید ضد بارداری، بی ثباتی خانواده ها، ایدئولوژی های جدید راجع به خانواده ها، حیات زنان و تلاش زنان برای دستیابی به اشتغال و آزادی بیشتر نیز در وقوع این امر دخیل بوده اند (۹) به عبارت دیگر، خانواده در ایران به لحاظ ساختاری و کارکردی دستخوش تغییر شده است. این تغییر ناشی از تغییر نظام اجتماعی از اقتصاد کشاورزی به اقتصاد صنعتی و در پی آن تضعیف خانواده ی گسترده و شکل گیری خانواده ی هسته ای است(۱۰) .این دگرگونی به کاهش سطح زاد و ولد منجر شد که نه تنها در رشد جمعیت تاثیر منفی داشته، بلکه ساختار سنی جمعیت را از حالت جوانی به سالخوردگی متمایل کرده است(۱۱) با توجه به اینکه نگرشها و ارزشها در تمایلات و رفتار باروری اثرگذارند، این پژوهش بر آن است که به شناسایی و توصیف نگرش فرزندآوری بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بپردازد . روش اجرا . رویکرد - نوع مطالعه مطالعه توصیفی- تحلیلی - جمعیت مورد مطالعه جامعه ی آماری پژوهش عبارت است از دانشجویان مجرد و متاهل ۴۰-۱۸ ساله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد که ابتدا با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه محاسبه شد. جهت انجام مطالعه مجموعا تعداد ۳۶۰ نفربه تفکیک دانشکده پزشکی ۱۱۶ نفر (از ۷۷۱ نفر)، دانشکده بهداشت ۵۰ نفر (از ۳۳۱ نفر)، دانشکده پرستاری ۷۹ نفر (از ۵۲۶) نفر،دانشکده پرستاری بروجن ۳۷ نفر (از ۲۴۹ نفر)، دانشکده پیراپزشکی ۶۳ نفر (از ۴۱۹ نفر)، دانشکده دندانپزشکی ۹ نفر (از ۶۲ نفر) و دانشکده فناورهای نوین ۶ نفر (از ۴۱ نفر) مورد مطالعه قرار می گیرند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه گرایش به باروری راد و توابی(۱۳۹۴)که مشتمل بر ۱۶سوال است و هدف آن ارزیابی میزان گرایش به باروری در دانشجویان می باشد. نمره گذاری پرسشنامه بصورت طیف لیکرت ۵ نقطه ای می باشد که با گزینه های کاملاً موافق، بی نظر، مخالف و کاملاً مخالف درجه بندی شد. در گوی ههای مثبت به گزینه کاملاً موافق امتیاز ۵ و به گزینه کاملاً مخالف امتیاز ۱ و در گویه های منفی به گزینه کاملاً موافق امتیاز ۱ و به کاملاً مخالف امتیاز ۵ داده شد. برای بدست آوردن امتیاز کل، مجموع امتیازات مربوط به تک تک سوالات را با هم محاسبه نمائید. این امتیاز دامنه ای از ۱۶ تا ۸۰ خواهد داشت. امتیازات بالاتر نشان دهنده گرایش بالاتر فرد پاسخ دهنده به باروری خواهد بود و برعکس. معیارهای ورود و خروج جمع آوری معیار ورود: 1-دانشجوی یکی از دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد 2-تمایل به مطالعه ________________________________________ حجم نمونه و روش نمونه گیری جامعه ی آماری پژوهش عبارت است از دانشجویان مجرد و متاهل ۴۰-۱۸ سال دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد که ابتدا با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه محاسبه شد که برابر 350 نفر برآورد شد که 323 پرسشنامه را تکمیل کردند . با توجه به تعداد دانشجویان هر دانشکده، از هر دانشکده ۱۵% دانشجویان به صورت تصادفی و بصورت خوشه ای انتخاب شده و پس از کسب اجازه و بیان اهداف مطالعه و اطمینان دادن به پاسخگویان از محرمانه بودن اطلاعات، پرسشنامه نگرش به فرزندآوری در اختیار آنان قرار می گیرد. مکان و زمان انجام مطالعه دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد/ دانشکده پیراپزشکی روش گردآوری داده‌ها و ابزار آن استفاده از پرسشنامه نگرش به فرزنداوری راد و توابی همراه با پرسش از ویژگیهای دموگرافیک (شامل: سن، جنس، مقطع تحصیلی، رشته تحصیلی، شغل پدر و مادر، محل سکونت، وضعیت تاهل، تعداد فرزندان خانواده و ...) مشخصات ابزار جمع آوری اطلاعات و نحوه جمع آوری روش جمع آوری داده ها: استفاده از پرسشنامه نگرش به فرزنداوری راد و توابی همراه با پرسش از ویژگیهای دموگرافیک (شامل: سن، جنس، مقطع تحصیلی، رشته تحصیلی، شغل پدر و مادر، محل سکونت، وضعیت تاهل، تعداد فرزندان خانواده و ...) در این مطالعه توصیفی – تحلیلی که ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه گرایش به باروری راد و توابی(۱۳۹۴) بوده ، این پرسشنامه مشتمل بر ۱۶سوال است و هدف آن ارزیابی میزان گرایش به باروری در دانشجویان می باشد. نمره گذاری پرسشنامه بصورت طیف لیکرت ۵ نقطه ای می باشد که با گزینه های کاملاً موافق، بی نظر، مخالف و کاملاً مخالف درجه بندی شد. در گوی ههای مثبت به گزینه کاملاً موافق امتیاز ۵ و به گزینه کاملاً مخالف امتیاز ۱ و در گویه های منفی به گزینه کاملاً موافق امتیاز ۱ و به کاملاً مخالف امتیاز ۵ داده شد. برای بدست آوردن امتیاز کل، مجموع امتیازات مربوط به تک تک سوالات را با هم محاسبه نمائید. این امتیاز دامنه ای از ۱۶ تا ۸۰ خواهد داشت. امتیازات بالاتر نشان دهنده گرایش بالاتر فرد پاسخ دهنده به باروری خواهد بود و برعکس. روش کار : در این مطالعه بعد از تصویب پروپوزال و گرفتن کد اخلاقی ابتدا پروسه نمونه گیری طبقه ای انجام شد با انتخاب نمونه ها شماره موبایل تمامی افراد شرکت کنند در پژوهش از آموزشهای دانشکده مربوطه گرفته شد سپس با تماس با دانشجوی مربوطه و گرفتن رضایت در شرکت پرسشنامه دموگرافیک و پرسشنامه گرایش به باروری در دانشجویان در فضای مجازی واتس آپ به PV او ارسال و از او خواسته شد که پرسشنامه را تکمیل و به پی وی محقق ارسال کند بعد از دریافت کامل پرسشنامه ها اطلاعات به نرم افزار SPSS انتقال و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . روش تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی جهت فراوانی ، میانگین و میانه استفاده خواده شد و از آمار تحلیلی چون آزمون خی دو ، تست دقیق فیشر ، آزمون تی زوج ، آزمون تی متسقل جهت تحلیل داده استفاده شد یافته ها 4 فصل چهارم این مطالعه باهدف : بررسی نگرش دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی نسبت به فرزندآوری و عوامل موثر بر آن در دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد اجرا شد در این مطالعه 323 دانشجو از دانشکده های مختلف پرسشنامه را به صورت الکترونیک تکمیل کردند . برای توصیف داده‌ها از شاخص‌های فراوانی و درصد برای متغیرهای کیفی و از شاخص‌های (میانگین ± انحراف¬معیار) برای متغیرهای کمی دارای توزیع نرمال استفاده شد. بررسی توزیع نرمال برای متغیرها توسط آزمون کولموگروف اسمیرنوف انجام شد. از آزمون توصیفی برای براورد میانگین و انحراف معیار متغیرها وابسته استفاده شد برای بررسی اختلاف بین گروه‌ها، برای متغیرهای کیفی از آزمون دقیق فیشر و آزمون مجذور کای استفاده شد و برای متغیرهای کمی نرمال از آزمون تی مستقل، و آزمون آنالیز واریانس استفاده شد. در همه¬ی آزمون‌ها، سطح معنی‌داری برابر یا کمتر از پنج درصد منظور شده و تحلیل آماری توسط نرم‌افزار SPSS نسخه 16 انجام شد. نتیایج این مطالعه در 18 جدول حلاصه گردیده : که جدول شماره 1 تا 12 متغییرهای دموگرافیک و جدول 13 تا 18 یافته های اصلی مطالعه جدول شماره 1 : میانگین و انحراف معیار سن واحدهای مورد پژوهش تعداد کل شرکت کنندگان 323 نفر حداقل سن 18 سال حداکثر سن 49 سال میانگین و انحراف معیار سن 25.31±6.94 جدول شماره 2 : توزیع فراونی نسبی و مطلق جنس واحدهای مورد پژوهش جنس تعداد درصد زن 251 77.7 مرد 72 22.3 کل 323 100 با توجه به نتایج فوق 77.7 % از شرکت کنندگان زن بوده اند . جدول شماره 3 : توزیع فراونی مطلق و نسبی ترم تحصیلی در واحد های مورد پژوهش ترم تحصیلی تعداد درصد 1 34 10.5 2 80 24.8 3 36 11.1 4 40 12.4 5 12 3.7 6 66 20.4 7 12 3.7 8 15 4.6 10 3 .9 11 10 3.1 12 15 4.6 کل 323 100 جدول شماره4: توزیع فراونی مطلق و نسبی نوع رشته واحد های مورد پژوهش رشته تعداد درصد پرستاری 66 20.4 پزشکی 28 8.7 بهداشت 62 19.2 اتاق عمل 42 13 دندان پزشکی 12 3.7 علوم آزمایشگایی 50 15.5 فوریت 10 3.1 مامایی 53 16.4 کل 323 100 جدول شماره 5 : توزیع فراونی مطلق و نسبی سطح تحصیلات پدر واحدهای مورد پژوهش وضعیت تاهل تعداد درصد ابتدایی 73 22.6 راهنمایی 24 7.4 دیپلم 101 31.3 دانشگایی 125 38.7 کل 323 100 جدوی شماره6 : توزیع فراونی مطلق و نسبی سطح تحصیلات مادر واحدهای مورد پژوهش وضعیت تاهل تعداد درصد ابتدایی 98 30.3 راهنمایی 41 12.6 دیپلم 101 31.3 دانشگایی 83 25.7 کل 323 100 جدول شماره 7: توزیع فراونی مطلق و نسبی تعداد اعضای خانواده در واحد های مورد پژوهش تعداد اعضا تعداد درصد 1 10 3.1 2 16 5 3 47 14.6 4 103 31.9 5 74 22.9 6 43 13.3 7 18 5.6 8 6 1.9 9 4 1.6 10 2 .6 کل 323 100 جدول شماره 8: توزیع فراونی مطلق و نسبی وضعیت شغلی پدران واحدهای مورد پژوهش وضعیت تاهل تعداد درصد شاغل 219 67.8 غیر شاغل 104 32.2 کل 323 100 جدول شماره 9: توزیع فراونی مطلق و نسبی وضعیت شغلی سرپرستان خانواده در واحدهای مورد پژوهش وضعیت تاهل تعداد درصد شاغل 219 67.8 غیر شاغل 104 32.2 کل 323 100 فصل چهارم این مطالعه باهدف : بررسی نگرش دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی نسبت به فرزندآوری و عوامل موثر بر آن در دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد اجرا شد در این مطالعه 323 دانشجو از دانشکده های مختلف پرسشنامه را به صورت الکترونیک تکمیل کردند . برای توصیف داده‌ها از شاخص‌های فراوانی و درصد برای متغیرهای کیفی و از شاخص‌های (میانگین ± انحراف¬معیار) برای متغیرهای کمی دارای توزیع نرمال استفاده شد. بررسی توزیع نرمال برای متغیرها توسط آزمون کولموگروف اسمیرنوف انجام شد. از آزمون توصیفی برای براورد میانگین و انحراف معیار متغیرها وابسته استفاده شد برای بررسی اختلاف بین گروه‌ها، برای متغیرهای کیفی از آزمون دقیق فیشر و آزمون مجذور کای استفاده شد و برای متغیرهای کمی نرمال از آزمون تی مستقل، و آزمون آنالیز واریانس استفاده شد. در همه¬ی آزمون‌ها، سطح معنی‌داری برابر یا کمتر از پنج درصد منظور شده و تحلیل آماری توسط نرم‌افزار SPSS نسخه 16 انجام شد. نتیایج این مطالعه در 18 جدول حلاصه گردیده : که جدول شماره 1 تا 12 متغییرهای دموگرافیک و جدول 13 تا 18 یافته های اصلی مطالعه جدوی شماره 10 : توزیع فراونی مطلق و نسبی درامد خانواده های واحدهای مورد پژوهش میزان درامد بر حسب میلیون تعداد درصد کمتر از 1 11 3.4 بین 1 تا دو 33 10.2 3 تا 5 125 38.7 6 تا 10 118 36.5 بالای 10 36 11.2 کل 323 100 جدول شماره11 : توزیع فراونی مطلق و نسبی محل زندگی واحدهای مورد پژوهش شهرهای محل زندگی تعداد درصد شهرکرد 103 31.9 اصفهان 117 36.2 لردگان 33 10.2 بروجن 27 8.4 فارسان 13 4 سایر شهرها 30 9.3 کل 323 100 جدول شماره12 : توزیع فراونی مطلق و نسبی نگرش به فزرندآوری در واحد های مورد پژوهش نوع نگرش تعداد درصد گرایش منفی 5 1.5 گرایش به باروری کم 36 11.1 گرایش به باروری متوسط 277 85.8 گرایش به باروری زیاد 5 1.5 کل 323 100 جدول شماره 13 : میانگین و انحراف معیار نمره نگرش به باروری بر حسب جنسیت در واحدهای مورد پژوهش جنسیت تعداد میانگین و انحراف معیار ازمون تی مستقل مرد 251 47.89±7.43 p>82 زن 71 47.75±8.37 کل 323 جدول شماره 14 : میانگین و انحراف معیار نمره نگرش به باروری در واحد های مورد پژوهش بر حسب شغل سرپرست خانوار شغل سرپرست تعداد میانگین و انحراف معیار ازمون تی مستقل شاغل 219 47.81±8.31 p>86 غیر شاغل 104 47.96±6.00 کل 323 جدول شماره 15 : توزیع فراونی مطلق و نسبی نوع نگرش به باروری برحسب سطح تحصیلات پدر در واحد های مورد پژوهش تحصیلات پدر نوع نگرش ابتدایی راهنمایی دیپلم دانشگایی آزمون دقیق فیشر تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد P=.53 نگرش منفی 0 0 1 4.2 3 3 1 .8 گرایش به باروری کم 7 10.1 2 8.4 11 10.9 14 11.2 گرایش به باروری متوسط 61 88.4 21 87.5 85 84.2 108 86.4 گرایش به باروری زیاد 1 1.4 0 0 2 2 2 1.6 کل 69 100 24 100 101 100 125 100 سطح سواد پدر در نگرش دانشجوی تاثیر معنی داری نداشته است . جدول شماره 16 : توزیع فراونی مطلق و نسبی نوع نگرش به باروری برحسب سطح تحصیلات مادر در واحد های مورد پژوهش تحصیلات مادر نوع نگرش ابتدایی راهنمایی دیپلم دانشگایی آزمون دقیق فیشر تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد P=.53 نگرش منفی 0 0 2 5.6 3 3 1 .8 گرایش به باروری کم 8 8.2 7 19.4 11 10.9 14 11.2 گرایش به باروری متوسط 87 88.4 26 72.2 85 84.2 108 86.4 گرایش به باروری زیاد 3 3.1 1 2.8 2 2 2 1.6 کل 98 100 24 100 101 100 125 100 سطح سواد مادر در نگرش دانشجوی تاثیر معنی داری نداشته است . جدول شماره 17 : توزیع فراونی مطلق و نسبی نوع نگرش به باروری برحسب وضعیت اقتصادی در واحد های مورد پژوهش نوع نگرش منفی پایین متوسط بالا دقیق فیشر وضعیت اقتصادی تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد P=.22 بد 3 60 22 66.7 138 50 2 40 متوسط 2 40 9 27.3 106 38.4 1 20 خوب 0 0 2 6.1 32 11.6 2 40 کل 5 100 33 100 276 100 5 100 نوع وضعیت اقتصادی در نوع نگرش دانشجوی تاثیر معنی داری نداشته است . جدول شماره 17 : توزیع فراونی مطلق و نسبی نوع نگرش به باروری برحسب وضعیت اقتصادی در واحد های مورد پژوهش نوع نگرش منفی پایین متوسط بالا تعداد فرزندان خانواده تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد P=.22 کمتر از 3 نفر 3 60 22 66.7 138 50 2 40 3-5 نفر 2 40 9 27.3 106 38.4 1 20 بالای 5 نفر 0 0 2 6.1 32 11.6 2 40 کل 5 100 33 100 276 100 5 100 نتیج جدول بیانگر آن بوده که وضعیت اقتصادی بر نگرش باروری دانشجویان تاثیر معنی داری نداشته است جدول شماره 18 : توزیع فراونی مطلق و نسبی نوع نگرش به باروری برحسب رشته تحصیلی در واحد های مورد پژوهش نوع نگرش منفی پایین متوسط بالا دقیق فیشر تعداد فرزندان خانواده تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد P=.77 پرستاری . مامایی 4 80 18 66.7 135 48.7 4 80 پزشکی 0 0 7 27.3 43 15.5 0 0 بهداشت 1 20 6 6.1 54 19.5 1 20 پیراپزشکی 0 100 5 100 45 16.2 0 0 کل 5 100 36 100 277 100 5 100 نتایج بیانگر آن بوده که بین رشته تحصیلی دانشجویان و نگرش به باروری ارتباط معنی دار آماری موجود نبوده است جدول شماره 18 : میانگین و انحراف معیار نمره نگرش به باروری در دو گروه استانی و غیر استانی واحدهای مورد پژوهش نمره نگرش بومی و غیر بومی تعداد درصد میانگین و انحراف معیار ازمون تی مستقل بومی 147 46.50 46.50±7.7 P غیر بومی 176 48.99 48.99±7.41 کل 323 100 بحث و نتیجه گیری نتایج مطالعه بیانگر آن بوده که جنسیت ، ترم تحصیلی ، وضعیت اقتصادی و اجتماعی ، سطح تحصیلات پدر و مادر ، تعداد فرزندان خانواده بر نوع نگرش باروری دانشجویان تاثیر نداشته . همچنین 85 % از واحدهای مورد پژوهش دارای نگرش متوسط به باروری داشته و تنها 1.5% نگرش منفی داشته اند بنابراین قشر تحصیل کرده دارای دارای نگرش مثبت به باروری داشته است . در راستای این نتایج مطالعه برناردی و همکاران از طریق مقایسه دو شهر از شرق و غرب آلمان با استفاده از روش ترکیبی تحلیل کمی شبکه و مصاحبه کیفی نشان می دهند که رهیافت شبکه اجتماعی می تواند برای تبیین شکل گیری تمایلات باروری در یک کشور اروپای غربی به کار رود و ارزیابی ذهنی پاسخ گویان از روابط خاص و تجربه ها، رفتارها و نگر ش های طر ف مقابل آنها در شبکه، برای درک اثرات ساختارهای شبک های خاص بسیار مهم است(۱۲). بنابراین نگرش می تواند فاکتر اثر گذار در میزان موالید باشد لذا وجود نگرش متوسط به بارداری در بین دانشجویان فاکتوری بسیار اثرگذار و قابل احترام است . بالبو و باربان نیز با بهره گیری از طرح نظرسنجی و داده های بهداشت و مطالعه ملی طولی جوانان ایالت متحده نشانمی دهند که ریسک فرزندآوری افراد بعد از بچه دار شدن دوستانشان افزایش می یابد و تا حدود ۲ سال بعد به اوج می رسد و پس از آن کاهش می یابد، زیرا تجربه باروری یک دوست منبع مهم یادگیری است(۱۳). البته نتایج این مطالعه بیانگر آن بوده که افزایش تعداد فرزندان در خانواده بار معنی داری در بین آنها نداشته است . بوهلر در مطالعه ارزش ساختاری فرزندان در بلغارستان با بررسی بنیا ن های نظری ارزیابی های ساختاری در مورد فرزندان با توجه به نظریه های ارزش فرزندان، شبکه های اجتماعی و سرمایه اجتماعی دریافت که خانواده ها با ارزشی که برای وجود کودکان به عنوان بهبود دهنده و تقویت کننده شبکه های اجتماعی والدین قائلند، به فرزندآوری اقدام می کنند(۱۴). البته نتایج این مطالعه تا حدودی با مطالعه حاضر همسو بوده است به طوریکه دانشجویانی که دارای خانواده با فرزندان بیشتر بوده دارای میانگین نمره نگرش بالاتری داشته اند . در مطالعه ای که توسط پورافکاری و همکارانش در سال ۲۰۱۳ بر روی رابطه ویژگی های شخصیتی و نگرش به ازدواج در بین دانشجویان دانشگاه اصفهان انجام شد نشان داده شد بین میزان درون گرایی و برون گرایی، سلطه پذیری، سن، پایگاه عقاید مذهب و نگرش به ازدواج رابطه وجود دارد، ولی بین سلطه گری و نگرش به ازدواج تفاوت معنی داری مشاهده نشد(۱۵). دقیقا در این مطالعه هم تفاوت سنی در بین دانشجویان با نمره نگرش آنها موجود نبوده است . در مطالعه ای که توسط حسینی و گراوند در سال ۲۰۱۳ با عنوان سنجش عوامل موثر در شکاف رفتار و نگرش زنان به سن مناسب ازدواج در شهر کوهدشت انجام شد. نتایج مطالعه نشان دهنده بروز شکاف در رفتار و نگرش زنان به سن مناسب ازدواج برای دختران هستند. براساس این بررسی پایگاه اقتصادی- اجتماعی زنان، نگرش فرامادی به ازدواج، استقلال زنان و سن پاسخگویان بیشترین تاثیر را در میزان شکاف بین رفتار و نگرش زنان به سن مناسب ازدواج دارند. نتایج نشان می دهند ترکیبی از مشخصه های اقتصادی- اجتماعی، جمعیتی و عوامل و زمینه های قومی فرهنگی، تبیین بهتری از شکاف در رفتارو نگرش زنان نسبت به سن مناسب ازدواج به دست می دهند(۱۶). البته در این مطالعه نتایج بیانگر آن بوده که وضعیت اقتصادی و اجتماعی دانشجویان با نمره نگرش آنها تفاوت معنی داری نداشته اما درست در مطالعه مورد نظر میانگین نمره نگرش باروری در دانشجویان بومی از غیر بومی بیشتر بوده و درست در موقعیت بومی نژاد و فرهنگ حاکم بیشتر تاثیر گذار بوده است . نتیجه مطالعه شاه آبادی و همکاران بیانگر آن بوده که دختران با توجه به سن پایین که قصد ازداواج داشته اما بعد از ازداوج مصصم به ادامه تحصیل داشتند دارای نگرش بسیار مثبت به فرزندآوری داشته لذا با ید مسولان در حوزه آموزش دانشگایی برنامه ای داشته باشند که این افراد در روند تحصیل دچار مشگل نشوند (17 ) . نتیجه مطالعه ترابی و همکاران با عنوان مقایسه نگرش زنان و مردان نسبت به فرزندآوری نتایج بیانگر آن بوده که محل سکونت ، سن ازدواج زنان ، موقعیت اقتصادی – اجتماعی و وضعیت شغلی بر نگرش فرزنداوری تاثیر داشته و از طرفی نگرش به فرزندآوری در هردو جنس مثبت بوده است ( 18 ) . مطالعه کریمی با عنوان بررسی و تحلیل نگرش جوانان به ازدواج و فرزندآوری نتایج بیانگر آن بوده که 60% ازواحدهای پژوهش علاقمند به ازدواج . دارای نگرش مثبت به فرزندآوری بوده و داشتن فرزند یکی از مهمترین مولفه خوشبتی در خانواده ایرانی است ( 19 ) . درست با نتیجه مطالعه همسو بوده که بیشتر دانشجویان دارای نظر مثبت در فرزندآوری داشته نتیجه گیری کلی از مطالعه موردنظر : وجود بیش از 85 % افراد دارای نگرش متوسط به باروری بسیار قابل قبول بوده و بیانگر نگرش مثبت جامعه علمی به باروری است . گرچه در این مطالعه سطح اقتصادی- اجتماعی ، تحصیلات خانواده ، تعداد فرزندان ، جنسیت دانشجویان و رشته تحصیلی آنها بر نوع و نگرش باروری ارتباط معنی داری نداشته اما نگرش مثبت دانشجویان که در شهرهای کوچکتر و سنتی تر زندگی می کنند نسبت به دانشجویان در شهرهای بزرگتر بسیار قابل اهمیت تر است که گرایش به باروری در شهرهای کوچکتر دارای ریشه سنتی داشته و این تفکر باید تقویت شود، از طرفی اهمیت دادن به تفکر و نگرش مثبت دانشجویان در حوزه دانشگاه بسیار در جوان سازی جامعه دارای اهمیت است .

خلاصه نتایج حاصله

این مطالعه باهدف : بررسی نگرش دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی نسبت به فرزندآوری و عوامل موثر بر آن در دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد اجرا شد در این مطالعه 323 دانشجو از دانشکده های مختلف پرسشنامه را به صورت الکترونیک تکمیل کردند . برای توصیف داده‌ها از شاخص‌های فراوانی و درصد برای متغیرهای کیفی و از شاخص‌های (میانگین ± انحراف¬معیار) برای متغیرهای کمی دارای توزیع نرمال استفاده شد. بررسی توزیع نرمال برای متغیرها توسط آزمون کولموگروف اسمیرنوف انجام شد. از آزمون توصیفی برای براورد میانگین و انحراف معیار متغیرها وابسته استفاده شد برای بررسی اختلاف بین گروه‌ها، برای متغیرهای کیفی از آزمون دقیق فیشر و آزمون مجذور کای استفاده شد و برای متغیرهای کمی نرمال از آزمون تی مستقل، و آزمون آنالیز واریانس استفاده شد. در همه¬ی آزمون‌ها، سطح معنی‌داری برابر یا کمتر از پنج درصد منظور شده و تحلیل آماری توسط نرم‌افزار SPSS نسخه 16 انجام شد. نتیایج این مطالعه در 18 جدول حلاصه گردیده : که جدول شماره 1 تا 12 متغییرهای دموگرافیک و جدول 13 تا 18 یافته های اصلی مطالعه جدول شماره 1 : میانگین و انحراف معیار سن واحدهای مورد پژوهش تعداد کل شرکت کنندگان 323 نفر حداقل سن 18 سال حداکثر سن 49 سال میانگین و انحراف معیار سن 25.31±6.94 جدول شماره 2 : توزیع فراونی نسبی و مطلق جنس واحدهای مورد پژوهش جنس تعداد درصد زن 251 77.7 مرد 72 22.3 کل 323 100 با توجه به نتایج فوق 77.7 % از شرکت کنندگان زن بوده اند . جدول شماره 3 : توزیع فراونی مطلق و نسبی ترم تحصیلی در واحد های مورد پژوهش ترم تحصیلی تعداد درصد 1 34 10.5 2 80 24.8 3 36 11.1 4 40 12.4 5 12 3.7 6 66 20.4 7 12 3.7 8 15 4.6 10 3 .9 11 10 3.1 12 15 4.6 کل 323 100 جدول شماره4: توزیع فراونی مطلق و نسبی نوع رشته واحد های مورد پژوهش رشته تعداد درصد پرستاری 66 20.4 پزشکی 28 8.7 بهداشت 62 19.2 اتاق عمل 42 13 دندان پزشکی 12 3.7 علوم آزمایشگایی 50 15.5 فوریت 10 3.1 مامایی 53 16.4 کل 323 100 جدول شماره 5 : توزیع فراونی مطلق و نسبی سطح تحصیلات پدر واحدهای مورد پژوهش وضعیت تاهل تعداد درصد ابتدایی 73 22.6 راهنمایی 24 7.4 دیپلم 101 31.3 دانشگایی 125 38.7 کل 323 100 جدوی شماره6 : توزیع فراونی مطلق و نسبی سطح تحصیلات مادر واحدهای مورد پژوهش وضعیت تاهل تعداد درصد ابتدایی 98 30.3 راهنمایی 41 12.6 دیپلم 101 31.3 دانشگایی 83 25.7 کل 323 100 جدول شماره 7: توزیع فراونی مطلق و نسبی تعداد اعضای خانواده در واحد های مورد پژوهش تعداد اعضا تعداد درصد 1 10 3.1 2 16 5 3 47 14.6 4 103 31.9 5 74 22.9 6 43 13.3 7 18 5.6 8 6 1.9 9 4 1.6 10 2 .6 کل 323 100 جدول شماره 8: توزیع فراونی مطلق و نسبی وضعیت شغلی پدران واحدهای مورد پژوهش وضعیت تاهل تعداد درصد شاغل 219 67.8 غیر شاغل 104 32.2 کل 323 100 جدول شماره 9: توزیع فراونی مطلق و نسبی وضعیت شغلی سرپرستان خانواده در واحدهای مورد پژوهش وضعیت تاهل تعداد درصد شاغل 219 67.8 غیر شاغل 104 32.2 کل 323 100 فصل چهارم این مطالعه باهدف : بررسی نگرش دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی نسبت به فرزندآوری و عوامل موثر بر آن در دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد اجرا شد در این مطالعه 323 دانشجو از دانشکده های مختلف پرسشنامه را به صورت الکترونیک تکمیل کردند . برای توصیف داده‌ها از شاخص‌های فراوانی و درصد برای متغیرهای کیفی و از شاخص‌های (میانگین ± انحراف¬معیار) برای متغیرهای کمی دارای توزیع نرمال استفاده شد. بررسی توزیع نرمال برای متغیرها توسط آزمون کولموگروف اسمیرنوف انجام شد. از آزمون توصیفی برای براورد میانگین و انحراف معیار متغیرها وابسته استفاده شد برای بررسی اختلاف بین گروه‌ها، برای متغیرهای کیفی از آزمون دقیق فیشر و آزمون مجذور کای استفاده شد و برای متغیرهای کمی نرمال از آزمون تی مستقل، و آزمون آنالیز واریانس استفاده شد. در همه¬ی آزمون‌ها، سطح معنی‌داری برابر یا کمتر از پنج درصد منظور شده و تحلیل آماری توسط نرم‌افزار SPSS نسخه 16 انجام شد. نتیایج این مطالعه در 18 جدول حلاصه گردیده : که جدول شماره 1 تا 12 متغییرهای دموگرافیک و جدول 13 تا 18 یافته های اصلی مطالعه جدوی شماره 10 : توزیع فراونی مطلق و نسبی درامد خانواده های واحدهای مورد پژوهش میزان درامد بر حسب میلیون تعداد درصد کمتر از 1 11 3.4 بین 1 تا دو 33 10.2 3 تا 5 125 38.7 6 تا 10 118 36.5 بالای 10 36 11.2 کل 323 100 جدول شماره11 : توزیع فراونی مطلق و نسبی محل زندگی واحدهای مورد پژوهش شهرهای محل زندگی تعداد درصد شهرکرد 103 31.9 اصفهان 117 36.2 لردگان 33 10.2 بروجن 27 8.4 فارسان 13 4 سایر شهرها 30 9.3 کل 323 100 جدول شماره12 : توزیع فراونی مطلق و نسبی نگرش به فزرندآوری در واحد های مورد پژوهش نوع نگرش تعداد درصد گرایش منفی 5 1.5 گرایش به باروری کم 36 11.1 گرایش به باروری متوسط 277 85.8 گرایش به باروری زیاد 5 1.5 کل 323 100 جدول شماره 13 : میانگین و انحراف معیار نمره نگرش به باروری بر حسب جنسیت در واحدهای مورد پژوهش جنسیت تعداد میانگین و انحراف معیار ازمون تی مستقل مرد 251 47.89±7.43 p>82 زن 71 47.75±8.37 کل 323 جدول شماره 14 : میانگین و انحراف معیار نمره نگرش به باروری در واحد های مورد پژوهش بر حسب شغل سرپرست خانوار شغل سرپرست تعداد میانگین و انحراف معیار ازمون تی مستقل شاغل 219 47.81±8.31 p>86 غیر شاغل 104 47.96±6.00 کل 323 جدول شماره 15 : توزیع فراونی مطلق و نسبی نوع نگرش به باروری برحسب سطح تحصیلات پدر در واحد های مورد پژوهش تحصیلات پدر نوع نگرش ابتدایی راهنمایی دیپلم دانشگایی آزمون دقیق فیشر تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد P=.53 نگرش منفی 0 0 1 4.2 3 3 1 .8 گرایش به باروری کم 7 10.1 2 8.4 11 10.9 14 11.2 گرایش به باروری متوسط 61 88.4 21 87.5 85 84.2 108 86.4 گرایش به باروری زیاد 1 1.4 0 0 2 2 2 1.6 کل 69 100 24 100 101 100 125 100 سطح سواد پدر در نگرش دانشجوی تاثیر معنی داری نداشته است . جدول شماره 16 : توزیع فراونی مطلق و نسبی نوع نگرش به باروری برحسب سطح تحصیلات مادر در واحد های مورد پژوهش تحصیلات مادر نوع نگرش ابتدایی راهنمایی دیپلم دانشگایی آزمون دقیق فیشر تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد P=.53 نگرش منفی 0 0 2 5.6 3 3 1 .8 گرایش به باروری کم 8 8.2 7 19.4 11 10.9 14 11.2 گرایش به باروری متوسط 87 88.4 26 72.2 85 84.2 108 86.4 گرایش به باروری زیاد 3 3.1 1 2.8 2 2 2 1.6 کل 98 100 24 100 101 100 125 100 سطح سواد مادر در نگرش دانشجوی تاثیر معنی داری نداشته است . جدول شماره 17 : توزیع فراونی مطلق و نسبی نوع نگرش به باروری برحسب وضعیت اقتصادی در واحد های مورد پژوهش نوع نگرش منفی پایین متوسط بالا دقیق فیشر وضعیت اقتصادی تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد P=.22 بد 3 60 22 66.7 138 50 2 40 متوسط 2 40 9 27.3 106 38.4 1 20 خوب 0 0 2 6.1 32 11.6 2 40 کل 5 100 33 100 276 100 5 100 نوع وضعیت اقتصادی در نوع نگرش دانشجوی تاثیر معنی داری نداشته است . جدول شماره 17 : توزیع فراونی مطلق و نسبی نوع نگرش به باروری برحسب وضعیت اقتصادی در واحد های مورد پژوهش نوع نگرش منفی پایین متوسط بالا تعداد فرزندان خانواده تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد P=.22 کمتر از 3 نفر 3 60 22 66.7 138 50 2 40 3-5 نفر 2 40 9 27.3 106 38.4 1 20 بالای 5 نفر 0 0 2 6.1 32 11.6 2 40 کل 5 100 33 100 276 100 5 100 نتیج جدول بیانگر آن بوده که وضعیت اقتصادی بر نگرش باروری دانشجویان تاثیر معنی داری نداشته است جدول شماره 18 : توزیع فراونی مطلق و نسبی نوع نگرش به باروری برحسب رشته تحصیلی در واحد های مورد پژوهش نوع نگرش منفی پایین متوسط بالا دقیق فیشر تعداد فرزندان خانواده تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد P=.77 پرستاری . مامایی 4 80 18 66.7 135 48.7 4 80 پزشکی 0 0 7 27.3 43 15.5 0 0 بهداشت 1 20 6 6.1 54 19.5 1 20 پیراپزشکی 0 100 5 100 45 16.2 0 0 کل 5 100 36 100 277 100 5 100 نتایج بیانگر آن بوده که بین رشته تحصیلی دانشجویان و نگرش به باروری ارتباط معنی دار آماری موجود نبوده است جدول شماره 18 : میانگین و انحراف معیار نمره نگرش به باروری در دو گروه استانی و غیر استانی واحدهای مورد پژوهش نمره نگرش بومی و غیر بومی تعداد درصد میانگین و انحراف معیار ازمون تی مستقل بومی 147 46.50 46.50±7.7 P غیر بومی 176 48.99 48.99±7.41 کل 323 100

فایل های پژوهش