پژوهشگر

همکاران پژوهشگر

چکیده پژوهش

مقدمه و بیان مسئله ویروس آنفلوانزای A همه ساله باعث ایجاد اپیدمی با شدت های مختلف شده و در نهایت می تواند باعث پاندمی شود. واکسیناسیون ساالنه روش مهم و اولیه در جهت حفاظت و پیشگیری از عفونت های ویروس های آنفلوانزا می باشد. استفاده از داروهای ضد ویروسی نیز در درمان و کنترل این عفونت ها مورد استفاده قرار می گیرند. که از بین آنها فقط مهارکننده های کانال یونی M2( آمانتادین و ریمانتادین( و مهارکننده های NA( زانامیویر، اسلتامیویر، النینامیویر و پرامیویر(در دهه های اخیر جهت درمان آنفلوانزا در دسترس بوده است و عوامل دیگر هنوز در مرحله مطالعات و تحقیقات بالینی است. با توجه به اینکه این داروهای شیمیایی دارای اثرات جانبی بوده و مقاومت به تعداد زیادی از آنها از نقاط مختلف جهان گزارش شده که استفاده از آنها را با محدویت مواجه کرده است. لذا تالش ها به سمت تولید و استفاده بیشتر از دارو های ضد ویروسی و بویژه داروهای گیاهی جدید می باشد. بدین منظور در این تحقیق، با توجه به اینکه در مطالعات قبلی محقق اثر ضد آنفلوانزایی عصاره هیدروالکلی دانه اسپند در کشت سلولی اثبات شده، اثر عصاره تام این گیاه در مدل حیوانی بررسی گردید. روش اجرا در این مطالعه 26سر موش سوری به 4 گروه 94 سری تقسیم و پس از بیهوشی 25 میکرو لیتر از ویروس با غلظت LD50 2 از طریق بینی آلوده شدند. بر اساس نتایج مطالعه حاضر، تیتر ویروس در ریه موشها که به کمک روش PCR-RT بررسی گردید، در گروههای تیمار با غلظتkg/mg 355 عصاره دانه اسپند و kg/35mg داروی اسلتامیور در مقایسه با کنترل ویروس به طور معنی داری کاهش یافت. نتایج بررسی بقا درگروه های مختلف نشان داد، درمان موش های آلوده به ویروس آنفلوانزا با غلظت kg/355mg عصاره دانه اسپند و kg/35mg اسلتامیویر باعث افزایش میزان بقا در این حیوانات می شود. براساس آزمون لگاریتم رتبهای در تحلیل بقا اختالف معنی داری از نظر بقا بین گروهها تیمار و کنترل وجود داشت )559/5=p.) با توجه به اینکه الکالوئید ها دارای اثر ضد آنفلوانزایی و همچنین اثر ضد التهابی بوده و با توجه به اینکه عصاره دانه اسپند سرشار از آلکالوئید است به نظر می رسد، کاهش تیتر ویروس و افزایش بقا در موش های تیمار شده با عصاره تام دانه اسپند مربوط به الکالوئید های موجود در این عصاره باشد. با توجه به اثر مطلوب عصاره دانه اسپند در مراحل آزمایشگاهی و مدل حیوانی، این عصاره بعنوان یک داروی ضد آنفلوانزایی به تنهایی و یا همراه با دارو های رایج جهت مطالعات انسانی پیشنهاد می گردد. یافته ها نتایج این تحقیق نشان داد که عصاره اتانولی گیاهان دانه اسپند دارای پتانسیل ضد ویروسی خوبی بر علیه ویروس آنفلوانزای تیپ H1N1 در موش آزمایشگاهی می باشد. بر اساس نتایج مطالعه حاضر، تیتر ویروس در ریه موشها که به کمک روش PCR-RT بررسی گردید، در گروههای تیمار با غلظتkg/mg 355 عصاره دانه اسپند وkg/mg 35 داروی اسلتامیور در مقایسه با کنترل ویروس به طور معنی داری کاهش یافت. جهت بررسی تیتر ویروس در ریه موش های تیمار شده از روش های متعددی مانندTCID50 ، Assy Plaque ،تیتر هماگلوتیناسیون و همچنیین روش های مبتی بر PCR استفاده می شود Sauerbrei. و همکاران )28 )استفاده از روش PCR-RT جهت مقایسه تیتر ویروس در مدلهای موشی را توصیه و این روش را روشی سریع و حساس جهت بررسی پتانسیل ضد آنفلوانزایی ترکیبات در ریه موش ها می دانند. در بسیاری از مطالعات ابتدا اثر ضد آنفلوانزایی ترکیبات شیمیایی و یا طبیعی ابتدا در شرایط آزمایشگاهی بررسی و سپس در مدل حیوانی تایید می گردد. همسو با مطالعه ما در مطالعات زیادی اثر ضد آنفلوانزایی عصاره و یا ترکیبات گیاهی در مدل موشی بررسی شده است. با توجه به اینکه عصاره دانه اسپند حاوی آلکالوئید می باشد در ادامه به چند مطالعه که اثر این ترکیبات را در مدل حیوانی بررسی نموده اند، اشاره می گردد. 24 Zhang و همکاران در سال 3595 اثر ضد آنفلوانزایی آلکالوئید تام کیاه communis Commelina را در موش سوری بررسی و مشاهده نمودند آلکالوئید تام این گیاه به طور معنی دار تیتر ویروس را در ریه موش ها کاهش داده و همچنین باعث کاهش آسیب به بافت ریه می گردد )21.) در مطالعه ما با بررسی میزان مرگ در گروههای مختلف مشاهده گردید که در گروه کنترل ویروس تا روز 99 پس از آلودگی، 955درصد موشها کشته شدند. این میزان تا روز 94 در گروه تیمار با عصاره دانه اسپند 8/43 درصد و در گروه تیمار با داروی اسلتامیویر 6/38 درصد بود. نتایج بررسی بقا درگروه های مختلف نشان داد، درمان موش های آلوده به ویروس آنفلوانزا با غلظت 200 kg/mg عصاره دانه اسپند و 20 kg/mg اسلتامیویر باعث افزایش میزان بقا در این حیوانات می شود. براساس آزمون لگاریتم رتبهای در تحلیل بقا اختالف معنی داری از نظر بقا بین گروهها تیمار و کنترل وجود داشت )559/5 =p.) Zhang و همکاران اثر ضد آنفلوانزایی آلکالوئید homonojirimycin که از گیاه Commelina communisاستخراج شده را در موش سوری بررسی نمودند بر اساس نتایج این آلکالوئید به طور معنی داری باعث کاهش تیتر ویروس در ریه و میزان مرگ موشها می شود )65 .)در مطالعه فوق همچنین اثر ضد التهابی این آلکالوئید در سرم موش های تیمار شده بررسی که نتایج نشان داد، آلکالوئید homonojirimycin به طور معنی داری باعث کاهش بیان سایتوکائین های TNFα و اینترلوکین6 در سرم موش ها میشود )65.) با توجه به مطالعات ذکر شده الکالوئید ها دارای اثر ضد آنفلوانزایی و همچنین اثر ضد التهابی می باشند. و با توجه به اینکه عصاره دانه اسپند سرشار از آلکالوئید است به نظر می رسد کاهش تیتر ویروس و افزایش بقا در موش های تیمار شده با عصاره تام دانه اسپند مربوط به الکالوئید های موجود در این عصاره باشد. افزایش بقا در موش های تیمار شده می تواند هم به دلیل اختالل در مراحل مختلف تکثیر ویروس بوده و هم با اثر بر فرآیند ایجاد التهاب باعث کاهش التهاب و آسیب ریوی ناشی از ویروس آنفلوانزا باشد. بحث و نتیجه گیری ا توجه به اینکه الکالوئید ها دارای اثر ضد آنفلوانزایی و همچنین اثر ضد التهابی بوده و با توجه به اینکه عصاره دانه اسپند سرشار از آلکالوئید است به نظر می رسد، کاهش تیتر ویروس و افزایش بقا در موش های تیمار شده با عصاره تام دانه اسپند مربوط به الکالوئید های موجود در این عصاره باشد. با توجه به اثر مطلوب عصاره دانه اسپند در مراحل آزمایشگاهی و مدل حیوانی، این عصاره بعنوان یک داروی ضد آنفلوانزایی به تنهایی و یا همراه با دارو های رایج جهت مطالعات انسانی پیشنهاد می گردد.

خلاصه نتایج حاصله

نتایج این تحقیق نشان داد که عصاره اتانولی گیاهان دانه اسپند دارای پتانسیل ضد ویروسی خوبی بر علیه ویروس آنفلوانزای تیپ H1N1 در موش آزمایشگاهی می باشد. بر اساس نتایج مطالعه حاضر، تیتر ویروس در ریه موشها که به کمک روش PCR-RT بررسی گردید، در گروههای تیمار با غلظتkg/mg 355 عصاره دانه اسپند وkg/mg 35 داروی اسلتامیور در مقایسه با کنترل ویروس به طور معنی داری کاهش یافت. جهت بررسی تیتر ویروس در ریه موش های تیمار شده از روش های متعددی مانندTCID50 ، Assy Plaque ،تیتر هماگلوتیناسیون و همچنیین روش های مبتی بر PCR استفاده می شود Sauerbrei. و همکاران )28 )استفاده از روش PCR-RT جهت مقایسه تیتر ویروس در مدلهای موشی را توصیه و این روش را روشی سریع و حساس جهت بررسی پتانسیل ضد آنفلوانزایی ترکیبات در ریه موش ها می دانند. در بسیاری از مطالعات ابتدا اثر ضد آنفلوانزایی ترکیبات شیمیایی و یا طبیعی ابتدا در شرایط آزمایشگاهی بررسی و سپس در مدل حیوانی تایید می گردد. همسو با مطالعه ما در مطالعات زیادی اثر ضد آنفلوانزایی عصاره و یا ترکیبات گیاهی در مدل موشی بررسی شده است. با توجه به اینکه عصاره دانه اسپند حاوی آلکالوئید می باشد در ادامه به چند مطالعه که اثر این ترکیبات را در مدل حیوانی بررسی نموده اند، اشاره می گردد. 24 Zhang و همکاران در سال 3595 اثر ضد آنفلوانزایی آلکالوئید تام کیاه communis Commelina را در موش سوری بررسی و مشاهده نمودند آلکالوئید تام این گیاه به طور معنی دار تیتر ویروس را در ریه موش ها کاهش داده و همچنین باعث کاهش آسیب به بافت ریه می گردد )21.) در مطالعه ما با بررسی میزان مرگ در گروههای مختلف مشاهده گردید که در گروه کنترل ویروس تا روز 99 پس از آلودگی، 955درصد موشها کشته شدند. این میزان تا روز 94 در گروه تیمار با عصاره دانه اسپند 8/43 درصد و در گروه تیمار با داروی اسلتامیویر 6/38 درصد بود. نتایج بررسی بقا درگروه های مختلف نشان داد، درمان موش های آلوده به ویروس آنفلوانزا با غلظت 200 kg/mg عصاره دانه اسپند و 20 kg/mg اسلتامیویر باعث افزایش میزان بقا در این حیوانات می شود. براساس آزمون لگاریتم رتبهای در تحلیل بقا اختالف معنی داری از نظر بقا بین گروهها تیمار و کنترل وجود داشت )559/5 =p.) Zhang و همکاران اثر ضد آنفلوانزایی آلکالوئید homonojirimycin که از گیاه Commelina communisاستخراج شده را در موش سوری بررسی نمودند بر اساس نتایج این آلکالوئید به طور معنی داری باعث کاهش تیتر ویروس در ریه و میزان مرگ موشها می شود )65 .)در مطالعه فوق همچنین اثر ضد التهابی این آلکالوئید در سرم موش های تیمار شده بررسی که نتایج نشان داد، آلکالوئید homonojirimycin به طور معنی داری باعث کاهش بیان سایتوکائین های TNFα و اینترلوکین6 در سرم موش ها میشود )65.) با توجه به مطالعات ذکر شده الکالوئید ها دارای اثر ضد آنفلوانزایی و همچنین اثر ضد التهابی می باشند. و با توجه به اینکه عصاره دانه اسپند سرشار از آلکالوئید است به نظر می رسد کاهش تیتر ویروس و افزایش بقا در موش های تیمار شده با عصاره تام دانه اسپند مربوط به الکالوئید های موجود در این عصاره باشد. افزایش بقا در موش های تیمار شده می تواند هم به دلیل اختالل در مراحل مختلف تکثیر ویروس بوده و هم با اثر بر فرآیند ایجاد التهاب باعث کاهش التهاب و آسیب ریوی ناشی از ویروس آنفلوانزا باشد.

فایل های پژوهش