پژوهشگر

همکاران پژوهشگر

چکیده پژوهش

مقدمه و بیان مسئله بیماری افسردگی یک اختلال مزمن و عود کننده است که بصورت مشکلات روانی و حتی جسمی بروز می‌کند. علایم مرتبط با این بیماری شامل تغییر در خلق، عملکردهای شناختی، اع†ار مرگ یا خودکشی، و اختلالات خواب ( پرخوابی یا کم‌خوابی) است. درمانهای متعددی برای این بیماری مزمن مورد استفاده قرار می گیرد که اکثرا با عوارض جانبی و کاهش پاسخ دهی مناسب همراه هستند. به عنوان درمان جایگزین و یا کمکی می توان منابع طبیعی خصوصا گیاهان دارویی در بهبود کنترل این بیماری مزمن استفاده نمود. در مطالعه حاضر به بررسیاثربخشی اسانس زیره سبز در کنترل علایم افسردگی می پرداخته می شود. روش اجرا تهیه اسانس: میوه زیره سبز از عطاری معتبر خری داری می شود و پس از تای ی د توسط متخصص گی اهان داروی ی ، اسانس گی ری انجام می شود. دستگاه مورد استفاده برای استخراج اسانس کلونجر است که به روش تقطی ر با آب عمل می ‌کند. مقدار 100 گرم از نمونه پودر شده می وه گی اه مورد نظر که توسط مخلوط‌کن الکتری کی بدست آمده است را توسط ترازوی آنالی تی کال وزن می ‌شود و به بالن متصل به کلونجر انتقال داده می ‌شود. 250می لی ‌لی تر آب مقطر به بالن حاوی پودر اضافه می ‌گردد. عمل استخراج به مدت 4 ساعت انجام می ‌شود وسپس اسانس جمطµآوری شده و بوسی له سولفات سدی م بدون آب، آبگی ری می ‌شود. اسانس تهی ه شده تا زمان تزری ق به دستگاه GC/MS در فری زر و دمای 20- درجه سانتی گراد نگهداری می ‌گردد (26). القای افسردگی : افسردگی در موش بر اساس مدل ارای ه شده توسط Zhao و همکاران القا می شود. به ای ن صورت که ترکی ب کورتی کواسترون mg/kg 20به صورت زی ر جلدی روزانه به مدت سه هفته به حی وان تزری ق می شود. پودر کورتی کواسترون در 20 DMSO و tween80 حل می شود (27). گروههای مورد مطالعه: حی وانات آزمای شگاهی : موش سوری نر نژاد BALB/C بالغ در محدوده وزنی 25 تا 35 گرم انتخاب و در شرای ط دمای ی مناسب ( ) درجه سانتی گراد، 12 ساعت روشنای ی و 12 ساعت خاموشی با دسترسی آزاد به آب و غذای ی کسان نگهداری می ‌شوند. گروه 1(شاهد1): حی وانات به مدت پنج هفته حلال داروی کورتی کواسترون را دری افت می کنند. گروه2(کنترل منفی ): حی وانات به مدت پنج هفته ترکی ب کورتی کواسترون به می زان mg/kg20 sc دری افت می کنند. گروه 3(کنترل مثبت): حی وانات به مدت پنج هفته ترکی ب کورتی کواسترون به می زان mg/kg20 sc دری افت می کنند و از هفته سوم همزمان داروی فلوکستی نmg/kg 20داخل صفاقی (IP) دری افت می کنند. گروههای 4-6(درمان): حی وانات به مدت پنج هفته ترکی ب کورتی کواسترون به می زان mg/kg20 sc دری افت می کنند و از هفته سوم همزمان اسانس زی ره سبز را به می زان 50 ی ا 75 ی ا mg/kg 100IP دری افت می کنند. گروههای 7-9(درمان ترکی بی ): حی وانات به مدت پنج هفته ترکی ب کورتی کواسترون به می زان mg/kg20 sc دری افت می کنند و از هفته سوم همزمان اسانس زی ره سبز را به می زان 50 ی ا 75 ی ا mg/kg 100 و داروی فلوکستی نmg/kg20 IP دری افت می کنند. گروههای 10-12(شاهد2): حی وانات سالم به مدت دو هفته دوزهای مختلف اسانس زی ره به صورت IPدری افت می کنند. آزمون شنای اجباری (Forced Swimming Test) ای ن آزمون ی کی از معتبرتری ن و رای ج‌تری ن آزمون‌های بررسی افسردگی است. اساس ای ن روش آن است که اگر حی وان در معرض استرس مداوم قرار گی رد و راه گری زی از آن نداشته باشد، رفته رفته امی د به گری ز از ای ن شرای ط را از دست داده و تحرک خود را متوقف می ‌نمای د. برای اندازه‌گی ری زمان بی ‌حرکتی مجموع زمان‌های ی که جانور بی ‌حرکت می ‌ماند را طی ی ک محدوده زمانی مشخص ثبت می ‌نمای ند. افزای ش زمان بی ‌حرکتی را معادل افسردگی و کاهش آن را به عنوان اثر بخشی درمان در نظر می ‌گی رند. روش آزمای ش به ای ن صورت است که ظرف شی شه‌ای به طول 25 سانتی متر و عرض 12 سانتی متر با ارتفاع 15 سانتی متر را از آب 25 درجه سانتی گراد پر و حی وان از ارتفاع 20 سانتی متری و به ملای مت درون آب قرار داده می ‌شود. قطع حرکات دست و پای موش به عنوان بی ‌حرکت شدن محسوب می ‌گردد. زمان آزمای ش 10 دقی قه است؛ 2 دقی قه نخست برای تطابق حی وان با شرای ط موجود در نظر گرفته شده است و زمان بی ‌حرکتی ثبت نمی ‌گردد بلکه زمان بی ‌حرکتی برای 8 دقی قه بعد اندازه‌گی ری می ‌شود (28). آزمون محوطه باز (Open Field Test) ی کی دی گر از آزمون‌های مورد استفاده برای بررسی افسردگی ، آزمون محوطه باز است. ای ن آزمون به ای ن صورت است که جعبه‌ای به ابعاد 30×30×15 سانتی متر که کف آن به 10 مربع ی ا مستطی ل تقسی م شده است، مورد استفاده قرار می ‌گی رد. موش درون جعبه قرار داده می ‌شود و تعداد مربطµهای ی که حی وان بوسی له 4 پنجه‌اش طی می ‌کند که نشان دهنده فعالی ت حرکتی موش است در مدت زمان 6 دقی قه‌ ثبت می ‌شود (28). آزمون دم معلق (Tail Suspension Test) در ای ن روش زمان کل بی ‌حرکتی بر اساس روشی که توسط Steru بی ان شده است، اندازه‌گی ری می ‌شود. برای انجام ای ن آزمون، موشی که از نظر شنی داری و بی نای ی ای زوله شده است توسط ی ک نوار چسباننده از ارتفاع 50 سانتی متری سطح، آوی زان و مدت زمانی که موش فاقد حرکت و جنبش است توسط آزمون‌گر در بازه زمانی 6 دقی قه‌ای ثبت می ‌شود (29). فعالی ت آنتی اکسی دانی اسانس زی ره به روش دی فنی ل پی کری ل هی درازی ن (DPPH): 6 غلظت بی ن µg5تا100μ g برای عصاره در حجم ml2 و 6غلظت نی ز به همان نحو برای BHT تهی ه می ‌کنی م. ml2 DPPH به هر ی ک از 6 غلظت عصاره ی ا BHT اضافه کرده و در تاری کی به مدت 15 دقی قه قرار می ‌دهی م. لوله کنترل نی ز که فقط حاوی ml 2 اتانول و 2 DPPH mlاست، بای د کنار نمونه ها آماده شود. سپس اسپکتروفوتومتر در طول موج nm517 با بلانک اتانول صفر شده و جذب نمونه ها خوانده می ‌شود. با رسم نمودار، غلظتی که در آن 50% رادی کالهای DPPH خنثی شده باشند به دست می ¬آی د. غلظتی که در آن 50 DPPH ها خنثی شده¬باشند به عنوان IC50 به صورت mg ماده خشک عصاره ی ا mmolاز ماده آنتی اکسی دان ی ا به صورت تعداد مولکولهای DPPH خنثی شده به ازای هر مولکول ماده آنتی اکسی دان گزارش می -شود (03). ظرفی ت آنتی اکسی دانی سرم: با روش FRAP ارزی ابی می ¬شود که بر اساس توانای ی سرم در احی ای ی ونهای فری ک به فرو در حضور ماده ای به نامTripyridyl s triazin (TPTZ) استوار است که در نهای ت جذب مربوطه با دستگاه اسپکتوفتومتر ثبت می ¬شود (31). یافته ها تیمار موش های سوری توسط فلوکستین + اسانس زیره در غلظت های 50 75 و 100 میلی گرم بر کیلوگرم سبب کاهش معنی دار مدت زمان بی حرکتی در آزمونهای شنای اجباری و معلق ماندن از دم و افزایش معنی دار مسافت طی شده در آزمون محوطه باز شد.که نشان دهنده نقش موثر اسانس زیره سبز در بهبود افسردگی در مدلهای حیوانی است. بحث و نتیجه گیری تیمار موش های سوری توسط فلوکستین + اسانس زیره در غلظت های 50 75 و 100 میلی گرم بر کیلوگرم سبب کاهش معنی دار مدت زمان بی حرکتی در آزمونهای شنای اجباری و معلق ماندن از دم و افزایش معنی دار مسافت طی شده در آزمون محوطه باز شد.که نشان دهنده نقش موثر اسانس زیره سبز در بهبود افسردگی در مدلهای حیوانی است.

خلاصه نتایج حاصله

تیمار موش های سوری توسط فلوکستین + اسانس زیره در غلظت های 50 75 و 100 میلی گرم بر کیلوگرم سبب کاهش معنی دار مدت زمان بی حرکتی در آزمونهای شنای اجباری و معلق ماندن از دم و افزایش معنی دار مسافت طی شده در آزمون محوطه باز شد.که نشان دهنده نقش موثر اسانس زیره سبز در بهبود افسردگی در مدلهای حیوانی است.

فایل های پژوهش