پژوهشگر

همکاران پژوهشگر

چکیده پژوهش

مقدمه و بیان مسئله برقراری یک ارتباط مؤثر، پایه و اساس یک مراقبت بهداشتی بیمار محور و با کیفیت می باشد، این در حالی است که عدم توجه به اصول مربوط به سواد سلامت توسط متخصصین سلامت در طول هر برخورد با بیمار و به طور کلی فرایند برقراری ارتباط با مددجویان می تواند چالش ساز باشد و نهایتاً به یک ارتباط موفق منجر نشود. اگرچه سواد سلامت بالا در بیماران بسیار مفید است و در برقراری یک ارتباط مؤثر نقش کلیدی ایفا می کند و عمدتاً تلاش ها نیز در جهت افزایش سطح سواد سلامت بیماران می باشد، اما سواد سلامت بالا در متخصصین سلامت نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است و به فرایند ارتباط بهتر کمک می نماید. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که میانگین نمره آگاهی 23/14±62/39، نگرش 56/16±54/37 و عملکرد مراقبین سلامت 19/19±54/56 می باشد. بین نگرش و عملکرد مراقبین سلامت در خصوص سواد سلامت و بکارگیری راهبردهای مرتبط با آن در فرایند برقراری ارتباط با مراجعه کنندگان ارتباط مستقیم و معناداری مشاهده شد (05/0p=). از طرفی تنها بین نگرش مراقبین سلامت و وضعیت استخدامی آنان ارتباط معکوس و معنادار مشاهده شد، به این ترتیب که مراقبین سلامت که وضعیت استخدام آن ها در قالب طرح نیروی انسانی بود، نگرش ضعیف تری نسبت به سواد سلامت و بکارگیری راهبردهای مرتبط با آن در فرایند برقراری ارتباط با مراجعه کنندگان داشتند. با مشخص نمودن وضعیت آگاهی و نگرش ضعیف و عملکرد نسبتاً مطلوب مراقبین سلامت شهرکرد در خصوص مقوله سواد سلامت، نتایج حاصل از پژوهش حاضر می تواند راهنمای مناسبی برای دست اندرکاران و برنامه ریزان در حوزه سلامت باشد و بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه اقدامات لازم را برای ارتقاء کیفی خدماتی که به نوعی می توانند تحت تأثیر عدم آگاهی و نگرش صحیح متخصصین از موضوع سواد سلامت قرار گیرند، صورت دهند. این پژوهش جزء اولین و کامل ترین مطالعات در خصوص سنجش وضعیت آگاهی، نگرش و عملکرد مراقبین سلامت در خصوص سواد سلامت می باشد. روش اجرا این پژوهش به صورت مقطعی (توصیفی- تحلیلی) انجام گردید و جامعه آماری شامل تمامی مراقبین سلامت مراکز جامع سلامت شهرکرد بودند (به بیان دیگر روش محاسبه حجم نمونه به روش سرشماری بود). پس از تصویب طرح پژوهشی و گرفتن تأییدیه از معاونت پژوهشی دانشگاه به مرکز بهداشت استان و از آن جا به مرکز بهداشت شهرستان مراجعه و مجوز لازم جهت اجرای پژوهش در مراکز جامع سلامت شهرکرد دریافت گردید. در ابتدا آدرس تمامی مراکز جامع سلامت و پایگاه های سلامت شهرکرد از مرکز بهداشت شهرستان اخذ گردید و بعد از اطمینان از ارسال معرفی نامه به تمامی مراکز فوق، پژوهشگران به مراکز مورد نظر مراجعه نمودند. معیار ورود به مطالعه تمایل به شرکت در مطالعه و معیار خروج از مطالعه عدم تکمیل پرسشنامه های پژوهش و انصراف از ادامه مشارکت در مطالعه بود. بعد از انجام هماهنگی با مسئولین مراکز و ارائه توضیحات لازم در خصوص اهداف طرح پژوهشی به مراقبین سلامت که می تواند در جلب توجه و همکاری آن ها را برای شرکت در مطالعه مؤثر واقع شود، پرسشنامه های طرح در اختیار افراد دارای تمایل برای شرکت در مطالعه قرار خواهد گرفت. لازم به ذکر است که پیش از تکمیل پرسشنامه ها محقق، توضیحات لازم را به مراقبین سلامت ارائه داد تا توجه و همکاری آن ها را برای شرکت در مطالعه جلب نماید و به آنان اطمینان خاطر داده شد که کلیه اطلاعات جمع آورش شده محرمانه خواهد ماند و نیازی به نوشتن نام و نام خانوادگی در پرسشنامه ها نیست. پرسشنامه مورد استفاده حاوی سؤالات مربوط به سنجش متغیرهای جمعیت شناختی (سن، جنس، سطح تحصیلات، مدرک تحصیلی ، وضعیت استخدامی و سابقه کار) بود، در ادامه سؤالات مربوط به آگاهی قرار داشتند که شامل 14 سؤال چهارگزینه ای بود، در بخش سوم پرسشنامه نیز سؤالات مربوط به سنجش عملکرد قرار داشت و با 10سؤال که با مقیاس چهار گزینه ای لیکرت مورد بررسی قرار گرفتند (هرگز، به ندرت، بیشتر اوقات و همیشه) سنجیده شد. سؤالات بخش نگرش نیز با استفاده از 5 سؤال و طیف لیکرت مورد بررسی قرار گرفت. شیوه نمره دهی به پاسخ های بخش عملکرد به این ترتیب بود که به گزینه هرگز نمره صفر، به ندرت نمره یک، بیشتر اوقات نمره دو و همیشه نمره 3 تعلق گرفت .نمره دهی سؤالات بخش آگاهی نیز به این ترتیب بود که به پاسخ های صحیح نمره یک و در غیر اینصورت نمره صفر تعلق گرفت. در نهایت اطلاعات جمع آوری شده وارد نرم افزار SPSS ver.18 گردید و توسط آزمون های آماری توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که میانگین نمره آگاهی 23/14±62/39، نگرش 56/16±54/37 و عملکرد مراقبین سلامت 19/19±54/56 می باشد. بین نگرش و عملکرد مراقبین سلامت در خصوص سواد سلامت و بکارگیری راهبردهای مرتبط با آن در فرایند برقراری ارتباط با مراجعه کنندگان ارتباط مستقیم و معناداری مشاهده شد (05/0p=). از طرفی تنها بین نگرش مراقبین سلامت و وضعیت استخدامی آنان ارتباط معکوس و معنادار مشاهده شد، به این ترتیب که مراقبین سلامت که وضعیت استخدام آن ها در قالب طرح نیروی انسانی بود، نگرش ضعیف تری نسبت به سواد سلامت و بکارگیری راهبردهای مرتبط با آن در فرایند برقراری ارتباط با مراجعه کنندگان داشتند. یافته ها نتایج مطالعه حاضر نشان داد که میانگین نمره آگاهی 23/14±62/39، نگرش 56/16±54/37 و عملکرد مراقبین سلامت 19/19±54/56 می باشد. نتایج حاصل از مطالعه کورمیر و کوترلیک (26) نشان داد که پرستاران آگاهی و عملکرد قابل قبولی در خصوص سواد سلامت و راهبردهای مرتبط با آن نداشتند، بطوری که بخش اعظمی از شرکت کنندگان در این مطالعه افراد با وضعیت اقتصادی اجتماعی ضعیف را بدرستی بعنوان افراد در معرض خطر سواد سلامت ناکافی می دانستند، از پیامد های منفی سواد سلامت ناکافی مطلع بودند و در خصوص روش های کسب اطمینان از درک بیمار از آموزش ارایه شده آگاهی داشتند. نایت (30) در مطالعه خود به این نتیجه رسید که عمده ترین مشکل پرستاران مورد مطالعه در حیطه سواد سلامت، در زمینه غربالگری و تشخیص افراد با سواد سلامت ناکافی و همچنین طراحی و تدوین مواد آموزشی برای بیماران با سواد سلامت ناکافی بوده است. نتایج مطالعه ماکاباسکواوکنیل (31) نشان داد که آگاهی پرستاران از سواد سلامت و نقش آن بر پیامدهای سلامتی بیماران محدود بوده است. پاسخ دهندگان در این مطالعه اذعان داشتند که سواد سلامت دارای اولویت پایینی در خدمات بهداشتی و درمانی است. همچنین در مطالعه حاضر بین نگرش و عملکرد مراقبین سلامت در خصوص سواد سلامت و بکارگیری راهبردهای مرتبط با آن در فرایند برقراری ارتباط با مراجعه کنندگان ارتباط مستقیم و معناداری مشاهده شد (05/0p=). از طرفی تنها بین نگرش مراقبین سلامت و وضعیت استخدامی آنان ارتباط معکوس و معنادار مشاهده شد، به این ترتیب که مراقبین سلامت که وضعیت استخدام آن ها در قالب طرح نیروی انسانی بود، نگرش ضعیف تری نسبت به سواد سلامت و بکارگیری راهبردهای مرتبط با آن در فرایند برقراری ارتباط با مراجعه کنندگان داشتند. بحث و نتیجه گیری نتایج مطالعه حاضر نشان داد که میانگین نمره آگاهی 23/14±62/39، نگرش 56/16±54/37 و عملکرد مراقبین سلامت 19/19±54/56 می باشد. نتایج حاصل از مطالعه کورمیر و کوترلیک (26) نشان داد که پرستاران آگاهی و عملکرد قابل قبولی در خصوص سواد سلامت و راهبردهای مرتبط با آن نداشتند، بطوری که بخش اعظمی از شرکت کنندگان در این مطالعه افراد با وضعیت اقتصادی اجتماعی ضعیف را بدرستی بعنوان افراد در معرض خطر سواد سلامت ناکافی می دانستند، از پیامد های منفی سواد سلامت ناکافی مطلع بودند و در خصوص روش های کسب اطمینان از درک بیمار از آموزش ارایه شده آگاهی داشتند. نایت (30) در مطالعه خود به این نتیجه رسید که عمده ترین مشکل پرستاران مورد مطالعه در حیطه سواد سلامت، در زمینه غربالگری و تشخیص افراد با سواد سلامت ناکافی و همچنین طراحی و تدوین مواد آموزشی برای بیماران با سواد سلامت ناکافی بوده است. نتایج مطالعه ماکاباسکواوکنیل (31) نشان داد که آگاهی پرستاران از سواد سلامت و نقش آن بر پیامدهای سلامتی بیماران محدود بوده است. پاسخ دهندگان در این مطالعه اذعان داشتند که سواد سلامت دارای اولویت پایینی در خدمات بهداشتی و درمانی است. همچنین در مطالعه حاضر بین نگرش و عملکرد مراقبین سلامت در خصوص سواد سلامت و بکارگیری راهبردهای مرتبط با آن در فرایند برقراری ارتباط با مراجعه کنندگان ارتباط مستقیم و معناداری مشاهده شد (05/0p=). از طرفی تنها بین نگرش مراقبین سلامت و وضعیت استخدامی آنان ارتباط معکوس و معنادار مشاهده شد، به این ترتیب که مراقبین سلامت که وضعیت استخدام آن ها در قالب طرح نیروی انسانی بود، نگرش ضعیف تری نسبت به سواد سلامت و بکارگیری راهبردهای مرتبط با آن در فرایند برقراری ارتباط با مراجعه کنندگان داشتند.

خلاصه نتایج حاصله

یافته ها نتایج مطالعه حاضر نشان داد که میانگین نمره آگاهی 23/14±62/39، نگرش 56/16±54/37 و عملکرد مراقبین سلامت 19/19±54/56 می باشد. نتایج حاصل از مطالعه کورمیر و کوترلیک (26) نشان داد که پرستاران آگاهی و عملکرد قابل قبولی در خصوص سواد سلامت و راهبردهای مرتبط با آن نداشتند، بطوری که بخش اعظمی از شرکت کنندگان در این مطالعه افراد با وضعیت اقتصادی اجتماعی ضعیف را بدرستی بعنوان افراد در معرض خطر سواد سلامت ناکافی می دانستند، از پیامد های منفی سواد سلامت ناکافی مطلع بودند و در خصوص روش های کسب اطمینان از درک بیمار از آموزش ارایه شده آگاهی داشتند. نایت (30) در مطالعه خود به این نتیجه رسید که عمده ترین مشکل پرستاران مورد مطالعه در حیطه سواد سلامت، در زمینه غربالگری و تشخیص افراد با سواد سلامت ناکافی و همچنین طراحی و تدوین مواد آموزشی برای بیماران با سواد سلامت ناکافی بوده است. نتایج مطالعه ماکاباسکواوکنیل (31) نشان داد که آگاهی پرستاران از سواد سلامت و نقش آن بر پیامدهای سلامتی بیماران محدود بوده است. پاسخ دهندگان در این مطالعه اذعان داشتند که سواد سلامت دارای اولویت پایینی در خدمات بهداشتی و درمانی است. همچنین در مطالعه حاضر بین نگرش و عملکرد مراقبین سلامت در خصوص سواد سلامت و بکارگیری راهبردهای مرتبط با آن در فرایند برقراری ارتباط با مراجعه کنندگان ارتباط مستقیم و معناداری مشاهده شد (05/0p=). از طرفی تنها بین نگرش مراقبین سلامت و وضعیت استخدامی آنان ارتباط معکوس و معنادار مشاهده شد، به این ترتیب که مراقبین سلامت که وضعیت استخدام آن ها در قالب طرح نیروی انسانی بود، نگرش ضعیف تری نسبت به سواد سلامت و بکارگیری راهبردهای مرتبط با آن در فرایند برقراری ارتباط با مراجعه کنندگان داشتند.

فایل های پژوهش