پژوهشگر

همکاران پژوهشگر

چکیده پژوهش

درآموزه های اسلام، نماز از واجبات بسیار بااهمیت بوده و جایگزینی ندارد. امام علی )ع( می فرمایند: "هیچ عبادتی نزد خداوند دوست داشتنی تر از نماز نیست. خداوند در قرآن می فرماید: "و ماخَلَقتْ الْجِنَّ و اْلانْس الا لیعبدون"؛ جن و انس را نیافریدم مگر برای اینکه عبادتم کنند. با وجود شخصی بودن نماز، به استناد جمع بودن افعال سوره مبارکه "حمد" که در هر نماز واجب خوانده می شود می توان گفت که اصل در نماز، خواندن آن به جماعت است و تأکید قرآن کریم و ائمه اطهار )ع( بر نماز جماعت بیانگر نقش اجتماعی آن می باشد. شاید یکی از مهمترین مسائلی که فکر دینداران جوامع گوناگون بشری را به خود جلب کرده، این مسئله است که چگونه فرزندان جامعه را دیندار و نمازخوان تربیت کنند و آنها را از بهره های فراوان این ودیعه آسمانی پرنصیب سازند، همچنین رشد سریع مفهوم معنویت در محیط دانشگاهی از اهمیت فراوانی برخوردار است؛ چرا که اگر معنویت در محیط دانشگاهی به کار گرفته شود، سعادت و خلاقیت فردی ایجاد و هماهنگی سازمانی را افزایش می دهد لذا با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با هدف بررسی حضور و عوامل موثر بر شرکت دانشجویان در نماز جماعت انجام شد تا ضمن تبیین وضعیت موجود و عوامل تأثیرگذار بر آن، نسبت به رفع موانع و رونق بخشیدن بیشتر به این فریضه الهی برنامه ریزی صورت پذیرد. بر اساس نتایج مطالعه حاضر از بین مولفه های انگیزشی حضور در نماز جماعت مولفه امام جماعت و رفتار او در دانشگاه بیشترین و کلاس های معارف اسلامی و تأکید استادان معارف کمترین میانگین را به خود اختصاص داده اند. همچنین در بین مولفه های بازدارنده طولانی شدن نماز جماعت بیشترین میانگین نمره را و فضای اقامه نماز جماعت جاذبه های لازم را ندارد کمترین میانگین نمره را به خود اختصاص دادند. همچنین بر اساس یافته های مطالعه حاضر ارتباط آماری معناداری بین متغیرهای دموگرافیک (سن، جنسیت، وضعیت تاهل، مقطع تحصیلی دانشکده محل تحصیل، بین وضعیت سکونت و وضعیت خوابگاه) با حضور در نماز جماعت مشاهده نگردید. همچنین بر اساس یافته های مطالعه حاضر ارتباط آماری معناداری بین عوامل انگیزشی و حضور در نماز جماعت مشاهده نگردید درحالیکه در بین عوامل بازدارنده حضور در نماز جماعت طولانی شدن نماز جماعت، تصور اینکه شرکت در نماز جماعت نوعی ریاکاری است، عدم وجود جاذبه لازم در فضای اقامه نماز جماعت و گرایش به خواندن نماز به صورت فرادی با میزان حضور در نماز جماعت ارتباط آماری معناداری داشت همچنین بیشترین میزان فراوانی شرکت دانشجویان در نماز جماعت هفته ای یکبار بود(9/67%). لذا باتوجه به میانگین نمرات کسب شده و ارتباط آماری مشاهده شده تدریس و اختصاص واحد درسی احکام نماز و بیان فضیلت و آثار و برکات نماز جماعت در قالب درس معارف اسلامی ، پرهیز از طولانی شدن نماز جماعت و ایجاد فضای بانشاط وجذاب در مکان برگزاری نماز در ترغیب دانشجویان به انجام این فریضه الهی اثرگذار بوده و مسئولان فرهنگی دانشگاه می توانند با برنامه ریزی بهتر، زمینه حضورحداکثری دانشجویان در نماز جماعت را فراهم آورند.

خلاصه نتایج حاصله

بر اساس نتایج مطالعه حاضر از بین مولفه های انگیزشی حضور در نماز جماعت مولفه امام جماعت و رفتار او در دانشگاه بیشترین و کلاس های معارف اسلامی و تأکید استادان معارف کمترین میانگین را به خود اختصاص داده اند. همچنین در بین مولفه های بازدارنده طولانی شدن نماز جماعت بیشترین میانگین نمره را و فضای اقامه نماز جماعت جاذبه های لازم را ندارد کمترین میانگین نمره را به خود اختصاص دادند. همچنین بر اساس یافته های مطالعه حاضر ارتباط آماری معناداری بین متغیرهای دموگرافیک (سن، جنسیت، وضعیت تاهل، مقطع تحصیلی دانشکده محل تحصیل، بین وضعیت سکونت و وضعیت خوابگاه) با حضور در نماز جماعت مشاهده نگردید. همچنین بر اساس یافته های مطالعه حاضر ارتباط آماری معناداری بین عوامل انگیزشی و حضور در نماز جماعت مشاهده نگردید درحالیکه در بین عوامل بازدارنده حضور در نماز جماعت طولانی شدن نماز جماعت، تصور اینکه شرکت در نماز جماعت نوعی ریاکاری است، عدم وجود جاذبه لازم در فضای اقامه نماز جماعت و گرایش به خواندن نماز به صورت فرادی با میزان حضور در نماز جماعت ارتباط آماری معناداری داشت همچنین بیشترین میزان فراوانی شرکت دانشجویان در نماز جماعت هفته ای یکبار بود(9/67%).

فایل های پژوهش