پژوهشگر

همکاران پژوهشگر

چکیده پژوهش

آموزش مامایی بخشی از نظام آموزش عالی است که با حیـات انسانها سر و کار دارد و با توجه به لاینفک بودن آموزش بالینی مامایی از بخش تئوری آن، حیطه بالین بعنوان قلب آموزش حرفه ای شناخته می شود. در طی آمـوزش بـالینی آموختـه هـا بـه عمـل در مـیآینـد، مهارتها آموزش داده میشوند و دانشجویان در تعامل با مربی و محـیط آموزشـی بـالینی، مفـاهیم آموخته شده نظری و عملی قبلی را در موقعیتهای واقعی و بر روی بیماران واقعی به کار میبندد. بنابراین هرگونـه ضـعف در زمینه آموزش بالینی دانشجویان موجب ضعف و کاهش کارآیی دانشآموختگـان خواهـد شـد. مشکلاتی متنوعی مانع از دستیابی به این اهداف می شوند که از جمله ی آنان می توان به عدم هماهنگی بین انتظارات پرسنل و بخش با اهداف آموزش، نامناسب بودن تعداد دانشجو با بیمـار در بخشها، امکانات ناکافی و عدم استفاده از وسایل آموزشـی، ارتباط نامناسب از سوی پزشکان، سرپرستاران و دیگر پرسـنل با دانشجو، نداشتن فرصت لازم برای انجام اقدامات اسـتاندارد، نامناسب بودن شرایط و موقعیتهای بالینی مطـابق بـا اصـول تئوری، عدم وجود معیارهای ارزیابی مناسـب و یکنواخت جهت دانشجویان، نبـودن اعتماد به نفس، داشتن ترس و اضطراب، آشـفتگی در هنگـام انجـام کار بالین و تنش در بالین اشاره نمود. از این رو بر آن شدیم تا با انجام این مطالعه تاثیر آموزش همتایان نزدیک بر عملکرد و عوامل تنش زای محیطی دانشجویان گروه مامایی را بسنجیم. نتایج نشان دهنده این موضوع است که آموزش توسط همتایان راهکار انتخابی چندان مناسبی جهت رفع این مشکل نبوده و در واقع این راهکار آموزشی نتوانست به عنوان یک راهکار مطمئن جهت بهبود عملکرد و برقراری یک سیستم حمایتی قابل اعتماد در آموزش بالینی دانشجویان مامایی در دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد در نظر گرفته شود. با توجه به نقدها و بازخوردهای دریافتی از دانشجویان و مربیان مشارکت کننده در این برنامه آموزشی اهمیت زیاد تکمیل آمار زایمانی و همینطور دغدغه زیاد دانشجویان نسبت به این موضوع و رقابت بر سر کسب فرصت اداره زایمان مهمترین موضوعی بود که روند اجرا و نتایج این فرایند را تحت تاثیر قرار می داد. موضوع دیگر استفاده از همتایان نزدیک و همپوشانی فعالیت های یادگیری دانشجویان ترم 7 و 8 بود که به عنوان مربیان همتای دانشحویان ترم 5 و 6 انتخاب شده بودند به ترتیبی که فرصت هایی که برای یادگیری و کسب تجارب بالینی در بخش زایمان وجود داشت هم برای مربیان همتا و هم برای فراگیران همتا بسیار حائز اهمیت بودند و این موضوع سبب می شد که مربیان همتا فراگیران را رقیب خود بدانند

خلاصه نتایج حاصله

نتایج مطالعه نشان داد که تعداد 21 دانشجوی ترم 5 (3 نفر متاهل و18 مجرد) و 18 نفر دانشجوی ترم 7 (3 نفر متاهل و 15 مجرد) وارد مطالعه شدند. میانگین سنی دانشجویان ترم 20 سال و میانگین سنی دانشجویان ترم 7، 21 سال بود. سایر اطلاعات مروبط به آیتم های مورد بررسی و همچنین اضراب و عزت نفس دانشجویان در جداول ارائه شده است. جدول 1. تعیین نمره اضطراب و عزت نفس دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد ورودی 95 نام متغیرگروه هاپیش از مداخلهپس از مداخلهسطح معنی داری** میانگین (انحراف معیار)میانگین (انحراف معیار) اضطراب موقعیتی#دانشجویان ترم 747 (6/4)6/47 (8/6)73/0 دانشجویان ترم 86/47 (8/6)4/47 (8/6)91/0 اضطراب خصیصه ای#دانشجویان ترم 77/45 (7/8)4/44 (9/4)54/0 دانشجویان ترم 84/44 (9/4)8/45 (6/4)35/0 عزت نفس##دانشجویان ترم 75/22 (4/4)6/22 (9/4)94/0 دانشجویان ترم 86/22 (9/4)7/21 (4/4)66/0 # دامنه نمره بین 20-80 ## رنج نمره بین 0-30 ** براساس آزمون تی زوجی براساس نتایج جدول 1، میانگین نمره اضطراب موقعیتی در بین دانشجویان ترم 7 و 8 بین قبل و بعد از مداخله اختلاف معنی داری نداشت. میانگین نمره اضطراب خصیصه ای در بین دانشجویان ترم، 7 و 8 بین قبل و بعد از مداخله اختلاف معنی داری نداشت. همچنین میانگین نمره عزت نفس آیزنک در بین دانشجویان ترم 7 و 8 بین قبل و بعد از مداخله اختلاف معنی داری نشان نداد. جدول 2. مقایسه نمره عملکرد بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد ورودی 95 متغیردانشجویان ترم 7دانشجویان ترم 8سطح معنی داری نمره عملکرد میانگین (انحراف معیار)2/17 (75/0)7/17 (1/1)11/0 نتایج جدول نشان داد که میانگین نمره عملکرد بین دانشجویان ترم 7 و 8اختلاف معنی داری نشان نداد (P>0.05) جدول 3. بررسی اضطراب آور بودن محیط بالینی برای دانشجویان مامایی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد ورودی 95 نام متغیرگروه هااضطراب آور بودن محیط بالینی پیش از مداخلهاضطراب آور بودن محیط بالینی پس از مداخلهسطح معنی داری* بلیخیربلیخیر دیر آمدن به کارورزی، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 716(2/84)3 (8/15)17 (5/89)2 (5/10)57/0 دانشجویان ترم 817 (5/89)2 (5/10)17 (5/89)2 (5/10)9/0 صحبت با بیمار، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 75 (3/26)14 (7/73)7 (8/36)12 (2/63)68/0 دانشجویان ترم 87 (8/36)12 (2/63)6 (6/31)13 (4/68)99/0 گزارش دادن به رهبر تیم، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 74 (1/21)15 (9/78)9 (4/47)10 (6/52)06/0 دانشجویان ترم 89 (4/47)10 (6/52)8 (1/42)11 (9/57)77/0 بیمارستان ، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 74 (1/21)15 (9/78)9 (4/47)10 (6/52)12/0 دانشجویان ترم 89 (4/47)10 (6/52)5 (3/26)14 (7/73)34/0 صحبت با خانواده بیمار، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 73 (8/15)16 (2/84)4 (1/21)15 (9/78)99/0 دانشجویان ترم 84 (1/21)15 (9/78)3 (8/15)16 (2/84)99/0 سوال پرسیدن از استاد، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 76 (6/31)13 (4/68)4 (1/21)15 (9/78)66/0 دانشجویان ترم 85 (3/26)14 (7/73)5 (3/26)14 (7/73)99/0 مراقبت صبحگاهی از بیمار، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 76 (6/31)13 (4/68)6 (6/31)13 (4/68)99/0 دانشجویان ترم 86 (6/31)13 (4/68)4 (1/21)15 (9/78)72/0 اولین تجربه بالینی، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 711 (9/57)8 (1/42)15 (9/78)4 (1/21)12/0 دانشجویان ترم 815 (9/78)4 (1/21)14 (7/73)5 (3/26)99/0 آموزش به بیمار ، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 77 (8/36)12 (2/36)8 (1/42)11 (9/57)99/0 دانشجویان ترم 88 (1/42)11 (9/57)4 (1/21)15 (9/78)21/0 ادامه جدول3...... نام متغیرگروه هااضطراب آور بودن محیط بالینی پیش از مداخلهاضطراب آور بودن محیط بالینی پس از مداخلهسطح معنی داری* بلیخیربلیخیر ارزشیابی توسط استاد، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 715 (9/78)4 (1/21)16 (2/84)3 (8/15)66/0 دانشجویان ترم 816 (2/84)3 (8/15)16 (2/84)3 (8/15)99/0 مورد نظارت قرار گرفتن توسط مربیان، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 715 (9/78)4 (1/21)15 (9/78)4 (1/21)99/0 دانشجویان ترم 815 (9/78)4 (1/21)16 (2/84)3 (8/15)99/0 صحبت نمودن با پزشکان، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 711 (9/57)8 (1/42)9 (4/47)10 (6/52)50/0 دانشجویان ترم 89 (4/47)10 (6/52)11 (9/57)8 (1/42)77/0 استفاده از وسایلی مانند (ساکشن، پمپ های وریدی و...) ، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 710 (6/52)9 (4/47)13 (4/68)6 (6/31)45/0 دانشجویان ترم 813 (4/68)6 (6/31)17 (5/89)2 (5/10)21/0 انجام روش هایی مانند تزریق و رگ گیری، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 710 (6/52)9 (4/47)8 (1/42)11 (9/57)75/0 دانشجویان ترم 88 (1/42)11 (9/57)8 (1/42)11 (9/57)99/0 ترس از انجام روش های اشتباه، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 714 (7/37)5 (3/26)16 (2/84)3 (8/15)68/0 دانشجویان ترم 816 (2/84)3 (8/15)15 (9/78)4 (1/21)99/0 در دسترس بودن مربی، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 78 (1/42)11 (9/57)8 (1/42)11 (9/57)99/0 دانشجویان ترم 88 (1/42)11 (9/57)3 (8/15)16 (2/84)18/0 * معنی داری براساس آزمون مک نمار جدول 4. بررسی اضطراب آور بودن محیط بالینی برای دانشجویان مامایی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد ورودی 96 نام متغیرگروه هااضطراب آور بودن محیط بالینی پیش از مداخلهاضطراب آور بودن محیط بالینی پس از مداخلهسطح معنی داری* بلیخیربلیخیر دیر آمدن به کارورزی، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 516(9/88)2 (1/11)18 (100)016/0 دانشجویان ترم 618 (100)018 (100)0- صحبت با بیمار، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 57 (9/38)11 (1/61)7 (9/38)11 (1/61)99/0 دانشجویان ترم 67 (9/38)11 (1/61)4 (2/22)14 (8/77)37/0 گزارش دادن به رهبر تیم، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 58 (4/44)10 (6/55)9 (50)9 (50)99/0 دانشجویان ترم 69 (50)9 (50)9 (50)9 (50)99/0 آماده شدن برای رفتن به بیمارستان ، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 55 (8/27)13 (2/72)8 (4/44)10 (6/55)25/0 دانشجویان ترم 67 (9/38)11 (1/61)8 (4/44)10 (6/55)99/0 صحبت با خانواده بیمار، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 56 (3/33)12 (7/66)5 (8/27)13 (2/72)99/0 دانشجویان ترم 65 (8/27)13 (2/72)8 (4/44)10 (6/55)45/0 سوال پرسیدن از استاد، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 55 (8/27)13 (2/72)8 (4/44)10 (6/55)37/0 دانشجویان ترم 67 (9/38)11 (1/61)8 (4/44)10 (6/55)54/0 مراقبت صبحگاهی از بیمار، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 56 (3/33)12 (7/66)9 (50)9 (50)37/0 دانشجویان ترم 69 (50)9 (50)7 (9/38)11 (1/61)75/0 اولین تجربه بالینی، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 514 (8/77)4 (2/22)15 (3/83)3 (7/16)99/0 دانشجویان ترم 614 (8/77)4 (2/22)13 (2/72)5 (8/27)99/0 آموزش به بیمار، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 56 (3/33)12 (7/66)9 (50)9 (50)45/0 دانشجویان ترم 68 (4/44)10 (6/55)9 (50)9 (50)99/0 ادامه جدول4..... نام متغیرگروه هااضطراب آور بودن محیط بالینی پیش از مداخلهاضطراب آور بودن محیط بالینی پس از مداخلهسطح معنی داری* بلیخیربلیخیر ارزشیابی توسط استاد، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 514 (8/77)4 (2/22)14 (8/77)4 (2/22)99/0 دانشجویان ترم 614 (8/77)4 (2/22)17 (4/94)1 (6/5)37/0 مورد نظارت قرار گرفتن توسط مربیان، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 515 (3/83)3 (7/16)15 (3/83)3 (7/16)99/0 دانشجویان ترم 615 (3/83)3 (7/16)17 (4/94)1 (6/5)62/0 صحبت نمودن با پزشکان، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 510 (6/55)8 (4/44)14 (8/77)4 (2/22)12/0 دانشجویان ترم 613 (2/72)5 (8/27)12 (7/66)6 (3/33)99/0 استفاده از وسایلی مانند (ساکشن، پمپ های وریدی و...) ، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 511 (/1/61)7 (9/38)16(9/88)2 (1/11)06/0 دانشجویان ترم 616(9/88)2 (1/11)16(9/88)2 (1/11)99/0 انجام روش هایی مانند تزریق و رگ گیری، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 511 (/1/61)7 (9/38)13 (2/72)5 (8/27)62/0 دانشجویان ترم 613 (2/72)5 (8/27)16(9/88)2 (1/11)37/0 ترس از انجام روش هایی اشتباه، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 514 (8/77)4 (2/22)15 (3/83)3 (7/16)99/0 دانشجویان ترم 614 (8/77)4 (2/22)15 (3/83)3 (7/16)99/0 در دسترس بودن مربی، فراوانی (درصد)دانشجویان ترم 57 (9/38)11 (1/61)9 (50)9 (50)68/0 دانشجویان ترم 69 (50)9 (50)4 (2/22)14 (8/77)22/0 * معنی داری براساس آزمون مک نمار پیش ازمداخله، دیر آمدن به کارورزی در بیش از دو سوم دانشجویان اضطراب آور بود. صحبت با بیمار در 38% دانشجویان ترم 5 و 6 اضطراب ایجاد میکرد. اضطراب ایجاد شده در دانشجویان ترم 8 به هنگام گزارش دادن به رهبر بیش از سایر دانشجویان بوده است. در 47 % دانشجویان ترم 8 و 39 % دانشجویان ترم 6، آماده شدن برای رفتن به بیمارستان اضطراب آور بود. دانشجویان ترم 7 به هنگام صحبت با خانواده بیمار، اضطراب کمتری در مقایسه با سایر دانشجویان گزارش کرده اند. سوال پرسیدن از استاد و مراقبت صبحگاهی از بیمار به ترتیب در 39% و 50% دانشجویان ترم 6 اضطراب آور بود. اولین تجربه بالینی در همه دانشجویان اضطراب آور بوده است. آموزش به بیمار در دانشجویان ترم 6 در مقایسه با سایر دانشجویان اضطراب آور بوده است. اضطراب ایجاد شده در دانشجویان ترم 8 به هنگام ارزشیابی توسط استاد اندکی بیشتر از سایر دانشجویان بود. مورد نظارت قرار گرفتن دانشجویان توسط مربیان، در 84% دانشجویان ترم 5 و ترم 6 اضطراب ایجاد میکند. صحبت کردن با پزشک در بیش از دوسوم (72%) دانشجویان ترم 6 اضطراب ایجاد می کند. بیش از دو سوم دانشجویان ترم 6 به هنگام استفاده استفاده از وسایلی مانند (ساکشن، پمپ های وریدی و...) و انجام روش هایی مانند تزریق و رگ گیری اضطراب داشتند. حدود 84% دانشجویان ترم 8، از اینکه به هنگام انجام کار دچار خطا و اشتباه شوند، ترس و اضطراب داشتند. اضطراب زا بودن محیط بالینی به هنگام در دسترس بودن مربی برای دانشجویان ترم 5 کمتر از سایر دانشجویان گزارش شد (جدول 3 و4). بعد از مداخله آموزشی، گزارش دادن به رهبر تیم، افزایش اضطراب دانشجویان را در پی داشته و این افزایش از لحاظ آماری معنی دار بوده است (P=0.02) پس آموزش اضطراب دانشجویان به هنگام گزارش دادن به رهبر تیم را کاهش نداده است. بعد از مداخله آموزشی، دانشجویان ترم 5 و 7 به هنگام اولین تجربه بالینی، اضطراب بیشتری گزارش کرده اند و این ارتباط از لحاظ آماری معنی دار بود (P=0.001) ولی در دانشجویان ترم 6 و 8 به هنگام اولین تجربه بالینی، آموزش بر اضطراب تاثیر مثبتی داشته و باعث کاهش آن شده است (P=0.001). بعد از مداخله آموزشی، دانشجویان ترم 5،6 و 7 به هنگام آموزش به بیمار، اضطراب بیشتری داشتند و این ارتباط از لحاظ آماری معنی دار بود (P=0.001) ولی دانشجویان ترم 8 بعد از مداخله آموزشی به هنگام آموزش به بیمار، اضطراب کمتری داشتند (P=0.02). دانشجویان ترم 5 بعد از مداخله آموزشی یه هنگام صحبت کردن با پزشکان اضطراب بیشتری داشتند (P=0.04). همچنین دانشجویان ترم 5 به هنگام استفاده از وسایلی مانند (ساکشن، پمپ های وریدی و...) نسبت به قبل مداخله اضطراب بیشتری گزارش کردند (P=0.02). جدول5. تعیین نمره اضطراب و عزت نفس دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد ورودی 96 نام متغیرگروه هاپیش از مداخلهپس از مداخلهسطح معنی داری** میانگین (انحراف معیار)میانگین (انحراف معیار) اضظراب موقعیتی#دانشجویان ترم 57/47 (2/7)7/45 (2/6)36/0 دانشجویان ترم64/46 (9/5)4/48 (1/3)05/0 اضطراب خصیصه ای#دانشجویان ترم 56/44 (4/5)4/43 (3/5)54/0 دانشجویان ترم 61/44 (2/5)9/47 (7/8)18/0 عزت نفس##دانشجویان ترم 55/20 (2/5)8/19 (9/4)45/0 دانشجویان ترم 62/19 (9/4)8/18 (2/4)76/0 # دامنه نمره بین 20-80 ## رنج نمره بین 0-30 ** براساس آزمون تی زوجی براساس نتایج جدول 5، میانگین نمره اضطراب موقعیتی در بین دانشجویان ترم 5و 6بین قبل و بعد از مداخله اختلاف معنی داری نداشت. میانگین نمره اضطراب خصیصه ای در بین دانشجویان ترم، 5و 6بین قبل و بعد از مداخله اختلاف معنی داری نداشت. همچنین میانگین نمره عزت نفس آیزنک در بین دانشجویان ترم 5و 6بین قبل و بعد از مداخله اختلاف معنی داری نشان نداد. نتایج جدول 6 نشان داد که میانگین نمره عملکرد بین دانشجویان ترم 5 و 6اختلاف معنی داری نشان نداد (P>0.05). جدول 6. مقایسه نمره عملکرد بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد ورودی 96 متغیردانشجویان ترم 5دانشجویان ترم 6سطح معنی داری نمره عملکرد میانگین (انحراف معیار)9/16 (53/0)2/17 (73/0)21/0

فایل های پژوهش