پژوهشگر

همکاران پژوهشگر

چکیده پژوهش

با وجود مطالعات گسترده بر روی پاندمی جهانی کووید 19، گزارشات دقیقی از میزان پاسخ سیستم ایمنی در بهبود یافتگان وجود ندارد. از سویی دیگر شناسایی افرادی که در معرض بیماری قرار گرفته و بهبود یافته اند و با پاسخ مناسب سیستم ایمنی به ایمنی کامل رسیده اند می تواند در مدیریت بهتر بیماری و کنترل آن چه برای بیماران بهبود یافته و چه برای بیمارانی که نیاز به پلاسما درمانی دارند مفید باشد. در این راستا تخمین سطح سرمی آنتی بادی های خنثی کننده ویروس کووید 19 می تواند برای پیش بینی دقیق تر همه گیری و برآورد میزان آسیب پذیری جامعه، اطلاع از پیشرفت بیماری و نیز مدیریت درمان بیماری مورد استفاده قرار گیرد. لذا مطالعه حاضر با هدف ارزیابی سطح سرمی آنتی بادی های علیه ویروس کووید 19 در بیماران کرونایی بهبود یافته در استان چهارمحال و بختیاری انجام شد تا درک دقیق تری از میزان پاسخ ایمنی بیماران در اختیار جامعه بهداشتی و درمانی قرار دهد. نتایج مطالعه حاضر به خوبی نشان داد که بیش از 80 درصد (6/85 درصد) بیماران بستری پس از بهبودی، از سطح قابل قبولی از آنتی بادی های علیه کووید 19 برخوردار شده بودند. مطالعه حاضر همچنین نشان داد حداقل 80 درصد از بیمارانی که بیش از 3 ماه از شروع علایم و بهبودی آنان گذشته بود و تمام 5 بیماری که بیش از 7 ماه از بیماریشان سپری شده بود همچنان از سطح قابل قبولی از آنتی بادی های علیه کووید 19 برخوردار شده بودند. بر اساس نتایج مطالعه حاضر می توان برآورد صحیحی از میزان آسیب پذیری جامعه و پیشرفت بیماری و نیز مدیریت کنترل بیماری کسب نمود.

خلاصه نتایج حاصله

در مطالعه حاضر که بر روی 248 نفر از بیماران بستری بهبود یافته COVID-19 انجام شد میانگین سن بیماران 08/17±47/54 سال بود و بیماران در دامنه سنی 4 تا 94 سال قرار داشتند. 134 نفر (٪54) را زنان تشکیل دادند. میانگین سن در بین زنان و مردان تفاوت معناداری نداشت (114/0P=). ٪1/89 بیماران متاهل بودند. اکثر شرکت کنندگان در مطالعه (٪04/58) تحصیلات زیر دیپلم داشتند. بیشترین بیماران بستری را زنان خانه دار تشکیل می دادند. همچنین بیماران با شغل آزاد با 4/27 درصد پس از دانشجویان و کارمندان از تعداد بیشتری برخوردار بودند (جدول شماره 2). میانگین شاخص توده بدنی در میان افراد تحت مطالعه 97/4±16/27 بود. بین میانگین شاخص توده بدنی در میان زنان و مردان اختلاف معناداری وجود نداشت (058/0P=). 3/57٪ افراد داشتن بیماری زمینه ای را گزارش نمودند. بدین صورت که ٪ 5/16 دیابت، ٪7/13 بیماری اتوایمیون، ٪7/7 بیماری های اعصاب و روان داشتند. وجود بیماری زمینه ای در مردان و زنان به ترتیب ٪2/67 و ٪6/45 بود و شایع ترین بیماری زمینه ای در هر دو جنس مربوط به دیابت بود. تنها 4 درصد از بیماران در طی شش ماه اخیر و در حین بیماری و قبل از انجام تست، ابتلا به تبخال را گزارش نمودند. میزان بیماری های زمینه ای دیابت، اعصاب و روان و HSV در بین زنان و مردان از اختلاف معناداری برخوردار بود (05/0>P) و زنان درصد بیشتری را به خود اختصاص داده بودند. بر طبق اطلاعات موجود، میزان تماس با افراد مبتلا به کووید 19 در بستگان درجه اول پس از بهبودی و قبل از انجام تست در کل افراد ٪3/7 بود. با اینحال مردان (٪15) بیشتر از زنان (٪4/2) در تماس با افراد مبتلا بودند (001/0>P). تنها 46/4 درصد از افراد تحت مطالعه مصرف سیگار را گزارش نمودند. میانگین مدت زمان بستری در افراد تحت مطالعه 34/4±03/7 روز بود. میانگین مدت زمان بستری در زنان بیشتر از مردان بود با اینحال تفاوت آماری معنی داری بین زنان و مردان مشاهده نشد (468/0P=) (جدول شماره 2). از میان شرکت کنندگان در مطالعه پس از Follow-up تنها 4/2 درصد فوت گزارش گردید؛ با اینحال علت فوت در بیماران پس از بهبودی سن بالا و بیماری های قلبی و مغزی بود. درصد فوت در میان مردان (٪51/3) و بیشتر از زنان (٪49/1) بود (04/0P=). کلیه مشخصات دموگرافیک افراد تحت مطالعه در جدول شماره 2 گزارش شده است. جدول شماره 2: خصوصیات دموگرافیک افراد شرکت کننده در مطالعه متغیرها (تعداد)گروه ها و زیر گروه هاتعداد (درصد) یا میانگین ± انحراف معیار (محدوده)P value جنسیت (248) زن134 (03/54) مرد114 (70/45) وضعیت تاهل (248)مجرد27 (89/10) متاهل221 (11/89) سن (248)کل جمعیت 24808/17±47/54 (94-4) سال زنان 29/16±92/54 (93-4) سال114/0 مردان 03/18±96/53 (88-10) سال قد (224)کل جمعیت 33/12±71/166 (110-198) سانتی متر زنان 41/11±17/161 (180-110) سانتی متر529/0 مردان71/9±59/173 (198-130) سانتی متر وزن (224)کل جمعیت 52/16±01/76 (130-15) کیلوگرم زنان49/16±68/72 (130-15) کیلوگرم851/0 مردان68/15±14/80 (120-30) کیلوگرم شاخص توده بدنی (224)کل جمعیت97/4±16/27 (44-30/12) زنان46/5±77/27 (44-30/12)058/0 مردان19/4±41/26 (37-70/17) مدت زمان بستری (248)کل جمعیت34/4±03/7 (31-1) روز زنان93/16±3/7 (25-1) روز468/0 مردان79/4±87/6 (31-1) روز مدت زمان بستری تا تست (248) کل جمعیت19/56±83/59 (221-1) روز زنان85/57±31/62 (214-1) روز919/0 مردان28/54±91/56 (221-1) روز مصرف سیگار (224)کل جمعیت 10 (46/4) زنان2 (61/1)046/0 مردان 8 (00/8) محل سکونت (248)شهرکرد179 (2/72) سامان7 (8/2) فارسان30 (1/12) بن17 (9/6) شلمزار9 (6/3) کوهرنگ6 (4/2) مرگ و میر (248)کل جمعیت 6 (42/2) زنان2 (49/1)418/0 مردان4 (51/3) تحصیلات (224)بیسواد58 (89/25) زیر دیپلم130 (04/58) آکادمیک36 (07/16) شغل (241)خانه دار134 (54) دانش آموز یا دانشجو22 (9/8) کارمند17 (9/6) آزاد68 (4/27) بیماری زمینه (224)کل جمعیت142 (39/63) زن90 (6/72)001/0 مرد52 (0/52) بیماری اتوایمیون (224)کل جمعیت34 (7/13) زن21 (9/16)414/0 مرد13 (0/13) دیابت (224)کل جمعیت41 (5/16) زن27 (8/21)002/0 مرد14 (0/14) بیماری های اعصاب و روان (224)کل جمعیت19 (7/7) زن13 (5/10)016/0 مرد6 (0/6) تماس با افراد مبتلا در بین بستگان درجه اول (224)کل جمعیت18 (3/7) زن3 (4/2)001/0 مرد15 (0/15) تبخال (HSV ) (77)کل جمعیت10 (4) زنان7 (5/10)005/0 مردان3 (7/7) درصد اشباع اکسیژن و CT از 169 بیمار که بر اساس اطلاعات کسب شده از پرونده آنان بدست آمد نشان داد که ٪84/82 درصد آنان اشباع اکسیژن کمتر از 93 درصد و تنها 63/26٪ از آنان CT مثبت داشته اند. بین درصد اشباع اکسیژن در میان دو جنس اختلاف معناداری وجود داشت (001/0p=). به گونه ای که در زنان (87٪) کاهش درصد اشباع اکسیژن به کمتر از 93 شایع تر از مردان (8/76٪) بود. اطلاعات مربوط به درصد اشباع اکسیژن و CT در افراد تحت مطالعه در جدول شماره 3 خلاصه شده است. جدول شماره 3: فراوانی SPO2 و CT در افراد تحت مطالعه متغیرهاگروه هاتعداد (درصد)P value درصد اشباع اکسیژن (SPO2) (169)بالای 93 درصدکل جمعیت29084/0 مردان16 (2/23) کمتراز 93کل جمعیت140 زنان87 (0/87) CT (169) مثبتکل جمعیت45565/0 مردان20 (0/29) منفیکل جمعیت124 زنان75 (0/75) شایع ترین علایم در بین 77 بیماری که اطلاعات آنان در زمان مراجعه به بیمارستان ثبت شده است شامل بی اشتهایی (٪12/83)، تب (٪62/76) و درد عضلانی (٪32/75)، سرفه و لرز (٪73/72) و خستگی (٪13/70) بود. شایع ترین علامت در میان زنان به ترتیب بی اشتهایی (٪21/84)، سرفه (٪95/78) ، درد عضلانی (٪68/73) و تب (٪05/71) و در مردان بی اشتهایی و تب (٪05/82)، درد عضلانی و لرز (٪92/76) و خستگی (٪36/74) بود. در زمان انجام تست های سرولوژیک، شایع ترین علایم در اطلاعات کسب شده از 224 بیمار، خستگی (٪16/36) و درد عضلانی (٪89/25) گزارش گردید. در میان زنان شایع ترین علایم خستگی (٪74/42) و درد عضلانی (٪03/29) و در میان مردان سرفه (٪29) و خستگی (٪28) گزارش گردید. علایم و نشانه های افراد تحت مطالعه در زمان بستری و انجام تست درجدول شماره 4 خلاصه شده است. جدول شماره 4: علایم و نشانه های افراد تحت مطالعه در زمان بستری و در زمان انجام تست علایم بالینیدر زمان بستریدر زمان تست کل جمعیت 77زنان 38مردان 39کل جمعیت 224زنان 124مردان 100 تب59 (62/76)27 (05/71)32 (05/82)7 (13/3)6 (84/4)1 (1) سرفه56 (73/72)30 (95/78)26 (67/66)63 (13/28)34 (42/27)29 (29) گلودرد35 (45/45)14 (84/36)21 (85/53)32 (29/14)14 (29/11)18 (18) گرفتگی بینی16 (78/20)9 (68/23)7 (95/17)12 (36/5)7 (65/5)5 (5) آبریزش بینی12 (58/15)6 (79/7)6 (38/15)8 (57/3)3 (42/2)5 (5) سردرد45 (44/58)20 (63/52)25 (1/64)36 (07/16)22 (74/17)14 (14) خستگی54 (13/70)25 (79/65)29 (36/74)81 (16/36)53 (74/42)28 (28) درد عضلانی58 (32/75)28 (68/73)30 (92/76)58 (89/25)36 (03/29)22 (22) لرز56 (73/72)26 (42/68)30 (92/76)9 (02/4)8 (45/6)1 (1) اسهال28 (36/36)16 (11/42)12 (77/30)5 (32/2)1 (81/0)4 (4) استفراغ31 (26/40)16 (11/42)15 (46/38)2 (89/0)02 (2) حالت تهوع28 (36/36)16 (11/42)12 (77/30)5 (32/2)3 (42/2)2 (2) بی اشتهایی64 (12/83) 32 (21/84)32 (05/82)42 (75/18)18 (52/14)24 (24) نتایج شیوع سرولوژی بیماران: از تعداد 248 بیمار بستری بهبود یافته، میزان مثبت شدن IgG برابر 3/86 درصد بود. با این وجود 77/21 درصد از بیماران همچنان در فاز بهبودی (IgM+ و IgG+) قرار داشتند. هیچ موردی از مثبت شدن IgM به تنهایی در حالی که IgGآنها منفی بوده باشد مشاهده نشد. بین مثبت شدنIgM و IgG در میان زنان و مردان اختلاف معناداری مشاهده نشد (05/0

فایل های پژوهش