پژوهشگر

همکاران پژوهشگر

چکیده پژوهش

بیماری عروق کرونری یکی مهمترین علت مرگ و میر مردان و زنان است. عوامل متعددی مانند سن، سابقه فامیلی، اختلال چربی، بالا بودن فشارخون، دیابت و مصرف سیگار در این بیماری موثر شناخته شده اند. این عوامل خطر علاوه بر اینکه عامل ایجاد کننده بیماری های عروق کرونری هستند، عوامل عمده و تعیین کننده ای در شدت و وسعت انسداد عروق نیز می باشند. در بیماری عروق کرونری، عروق به اشکال مختلفی درگیر می شوند، در بعضی بیماران درگیری محدود به قسمت انتهایی یک رگ است و در بعضی بیماران، درگیری های متعدد از جمله درگیری های قسمت های پروگزیمال عروق ممکن است مشاهده شود. بر اساس مشاهدات موجود به نظر می رسد بین شدت درگیری عروق کرونر و بعضی ریسک فاکتورهای قلبی عروقی ارتباط وجود دارد. ارتباط پروفایل قند و لیپید با نوع رگ های مسدود در بیماران آنژیوگرافی مورد بررسی قرار گرفت نتایج بیانگر ارتباط معنی دار در اکثریت انواع انسداد رگ های قلبی با پروفایل قند و لیپید بود. میانگین قند خون ناشتا در سه گروه دارای انسداد تک رگی، دورگی و سه رگی تفاوت محسوس نداشت؛ اما میزان کلسترول تام، تری گلیسرید و LDL در افراد با انسداد تک رگی بالاتر بوده و میزان HDL هم در بیماران تک رگی نسبت به سایر بیماران پایین تر بود. پروفایل قند و لیپید شاخص های مهمی برای پیشگویی وسعت درگیری عروق کرونری می باشند و درمدل رگرسیونی سهم خطر میزان قند خون ناشتا بالاتر از بقیه متغیرها بود. لذا توصیه به آموزش همگانی و افزایش آگاهی پرسنل بهداشتی درمانی در جهت کنترل عوامل خطر بیماری های قلبی و عروقی ضروری به نظر می رسد.

خلاصه نتایج حاصله

ز کل 631 نفر کسانی که کاندید آنژیوگرافی بودند 406 نفر مذکر (3/64%) و 225 مونث (7/35%) بودند. میانگین و انحراف معیار سنی کلیه بیماران مراجعه کننده 13/12±95/58 سال بود. در این مطالعه 8/97 درصد از افراد میانگین قند خون ناشتا بین 125-101 را داشتند. 7/88 درصد افراد دارای کلسترول بین 239-200 بودند. در اکثریت افراد مطالعه میزان HDL بالا و LDL پایین بود. در این بیماران بیشترین انسداد در شاخه نزولی قدامی چپ (LAD) و بعد از آن شریان کرونر راست (RCA) آنها مشاهده گردید. در این مطالعه در اکثریت بیماران (5/55%) دارای درگیری تک رگی بودند (جداول 1 و 2). |جدول 1- تعیین پروفایل قند و لیپید در بیماران آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی بیمارستان های آموزشی شهرکرد | |متغیرها |میانگین ± انحراف معیار |تعداد |درصد | |قند خون ناشتا (FBS) |100-70 |35/4±16/104 |13 |1/2 | | |125-101 | |617 |8/97 | | |126< | |1 |2/0 | |کلسترول تام |200> |15/67±19/247 |55 |7/8 | | |239-200 | |560 |7/88 | | |240< | |16 |5/2 | |تری گلیسرید |150> |83/35±52/210 |25 |4 | | |150-199 | |10 |6/1 | | |200< | |596 |5/94 | |لیپوپروتئین با |مرد |40> |76/54±10/63 |15 |7/3 | |دانسیته بالا | | | | | | | | |40< | |391 |3/96 | | |زن |50> | |16 |1/7 | | | |50< | |209 |9/92 | |لیپوپروتئین با |130> |87/21±22/87 |615 |5/97 | |دانسیته پایین | | | | | | |130-159 | |10 |6/1 | | |160< | |6 |1 | |جدول 2- تعیین پروفایل انسداد رگ های بیماران آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی بیمارستان های آموزشی شهرکرد | |محل انسداد رگ |تعداد |درصد | |تنه اصلی رگ |0 |0 | |شاخه نزولی قدامی چپ (LAD) |309 |49 | |شاخه چرخشی چپ (LCX) |94 |9/14 | | شریان کرونر راست (RCA) |159 |2/25 | |مجرای شریانی باز (PDA) |30 |5/4 | |D |2 |3/0 | |OM |36 |7/5 | شیوع عوامل خطر بالینی و دموگرافیک در بیماران آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی در جدول 3 قابل مشاهده می باشد. میزان شیوع PCI در مردان و افراد با تحصیلات دیپلم و در بیماران سیگاری نسبت به سایر افراد بالاتر بود. |جدول 3- تعیین شیوع عوامل خطر بالینی و دموگرافیک در بیماران آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی بیمارستان های آموزشی شهرکرد | |متغیر |میانگین |انحراف معیار | |سن |95/58 |13/12 | |کسر تخلیه ای |89/46 |16/7 | |متغیر |تعداد |درصد | |جنس |مرد |406 |3/64 | | |زن |225 |7/35 | |تحصیلات |بی سواد |173 |42/27 | | |دیپلم |227 |97/35 | | |فوق دیپلم |131 |76/20 | | |لیسانس |68 |78/10 | | |بالاتر از لیسانس|32 |07/5 | |سیگار |بله |358 |74/56 | | |خیر |273 |26/43 | |فشارخون |دارد |312 |45/49 | | |ندارد |319 |55/50 | |دیابت |دارد |117 |54/18 | | |ندارد |514 |46/81 | |RF |دارد |21 |33/3 | | |ندارد |610 |67/96 | |هایپر لیپیدمی |دارد |133 |08/21 | | |ندارد |498 |92/78 | |سابقه سکته قلبی |دارد |8 |27/1 | | |ندارد |623 |73/98 | |سابقه سکته مغزی |دارد |7 |11/1 | | |ندارد |624 |89/98 | |سابقه بیماری ایسکمیک قلبی |دارد |232 |77/36 | | |ندارد |399 |23/63 | ارتباط پروفایل قند و لیپید با نوع رگ های مسدود در بیماران آنژیوگرافی مورد بررسی قرار گرفت نتایج بیانگر ارتباط معنی دار در اکثریت انواع انسداد رگ های قلبی با پروفایل قند و لیپید بود (جدول 4). |جدول 4- بررسی ارتباط پروفایل قند و لیپید با نوع رگهای مسدود در بیماران انژیو گرافی و انژیوپلاستی شهرکرد | |متغیرها |نوع انسداد رگ های خون | | | |متغیرها |نوع انسداد رگ های خون | | | |سطح سرمی |تعداد انسداد رگ های خون | | |انسداد تک رگی |انسداد دو رگی |انسداد سه رگی |p-value | |قند خون ناشتا (FBS) |6/5±98/103 |00/0±16/104 |5/3±39/104 |77/0 | |کلسترول تام |55/61±36/219 |34/15±00/207 |2/31±1/209 |01/0 | |تری گلیسرید |8/118±19/262 |55/46±48/244 |55/71±36/246 |005/0 | |HDL |4/9±1/65 |7/7±22/61 |9/22±88/66 |001/0 | |LDL |7/34±72/94 |2/14±81/83 |9/12±94/82 |001/0 | با استفاده از مدل رگرسیون پوآسون ارتباط پروفایل قند و لیپید با تعداد رگهای مسدود نیز مورد بررسی قرار گرفت نتایج نشان داد نسبت خطر قند خون ناشتا بر اساس تعداد رگ مسدود نسبت به سایر متغیرها بالاتر و برابر 58/2 بود. اما بین هیچکدام از پروفایل های قند و لیپیدی و تعداد رگ های مسدود تفاوت آماری معنی داری وجود نداشت (جدول 7). |جدول7- مدل سازی ارتباط پروفایل قند و لیپید با تعداد رگهای مسدود در بیماران انژیو گرافی و انژیوپلاستی شهرکرد بر اساس مدل رگرسیون پوآسون | |سطح سرمی |نسبت خطر |فاصله اطمینان نسبت خطر |p-value | |عرض از مبدا |58/2 |18/16-14/0 |31/0 | |قند خون ناشتا (FBS) |58/2 |01/1-98/0 |74/0 | |کلسترول تام |1 |004/1-99/0 |82/0 | |تری گلیسرید |99/0 |001/1-99/0 |39/0 | |HDL |99/0 |008/1-99/0 |89/0 | |LDL |99/0 |002/1-99/0 |19/0 | علاوه بر این نتایج رگرسیون پوآسون بیانگر آن بود که بین سابقه ابتلا به بیماری های فشارخون، دیابت، بیماری ایسکمیک قلبی، سکته قلبی و سکته مغزی در درگیری تک رگ، دو رگ و سه رگ اختلاف معنی دار آماری وجود نداشت. در مطالعه Brener و همکارانش ارتباط بین میزان بیماری عروق کرونر و پروفایل لیپیدی با استفاده از آنژیوگرافی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که دیس لپیدمی به خصوص افزایش کلسترول،LDL و کاهش HDL به عنوان یک عامل خطر قوی برای بروز عروق کرونری محسوب می گردد(18). اسدالله میرزائی در یک بررسی هیپرلیپیدمی در بیماران نیازمند عمل جراحی بای پس عروق کرونری در سه گروه درگیر تک رگی، دورگی و سه رگی عروق کرونر قلب به این نتیجه رسیدند که کلسترول تام و LDL شاخص های مهمی برای پیشگویی وسعت درگیری عروق کرونری بودند. ضمن اینکه شیوع افزایش کلسترول تام و LDL با درگیری چند رگی ارتباط داشت. نقش افزایش LDL در چند رگی بودن درگیری عروق کرونری نسبت به افزایش کلسترول تام موثرند. کلسترول تام و LDL در زمره فاکتورهای پیش بینی کننده میزان نیاز احتمالی به مداخله جراحی نقش ایفا می کند (19). سید عابدین حسینی و همکاران در طی یک مطالعه ای در خصوص بررسی ارتباط بین عوامل خطرساز قلبی- عروقی و درگیری عروق بر اساس یافته های آنژیوگرافی به این نتیجه رسیدند که از نظر متغیرهای سن، دیابت، فشارخون بالا، بین بیماران با آنژیوگرافی منفی، در هر دو جنس تفاوت آماری معنی داری مشاهده گردید. همچنین نسبت خطر در رابطه با فشارخون بالا 1/8، قندخون بالا 1/2، جنس مرد 2/2 برابر بیشتر در مدل رگرسیون چند متغیره در درگیری عروق کرونر بود(4). بیدل و همکارانش نیز در مطالعه خود ارتباط برخی فاکتورهای خطر بیماری قلبی با انسداد عروق کرونر را مورد بررسی قرار دادند. نتایج مطالعه انها نشان داد که جنس، مصرف سیگر، فشارخون سیستولیک، سابقه خانوادگی بیماری، فشارخون دیاستولیک،HDL و کلسترول قویترین فاکتورها در افزایش نسبت شانس بیماری قلبی عروقی هستند(20).

فایل های پژوهش