پژوهشگر

همکاران پژوهشگر

چکیده پژوهش

انگيزه بشر براي حفظ حريم شخصي خود از محيط اطراف وبيگانگان سبب شد كه براي خود خانه اي بسازد . اما اين خانه نيز براي محفوظ بودن و نيز ارتباط با دنياي اطراف نياز به محلي براي ورود و خروج داشت . فضاي ورودي كه هميشه جزء ثابتي از معماري هر دوراني بود، در روند تكاملي خود ديگر تنها به عنوان يك فضاي ارتباطي باقي نماند ، بلكه ويژگي هايي از قبيل فرهنگ ، الگوهاي رفتاري و ارزشهاي معنوي و اجتماعي نقش مهمي در شكل گيري اين فضا داشته اند. در معماري سنتي ايران ، در طراحي فضاي ورودي هريك از انواع بناها ، اهداف و اصولي مناسب با آن بنا ، از جمله : حفظ محرميت افراد خانواده ، ورود با خضوع ، ورود به تدريج ، آساني دسترسي به فضاهاي داخلي يا ايجاد دشواري در آن و نيز شاخص و خوانا نمودن بنا در سيماي شهر در نظر گرفته مي شد . به تدريج فضاي ورودي از چنان اهميتي برخوردار شد كه مي توان بخش مهمي از سير تحول و تكامل معماري سنتي كشور را در آن مشاهده كرد .به علت اهميت اين فضا،معماران و استادكاران در هر دوره اي به جنبه هاي زيبايي شناسانه عناصر اين فضا دقت و توجه خاصي مي كردند و زيباترين كاشي كاريها و كتيبه هارا بر آنها مي نگاشتند . اين زيباييها در نقاشي هاي اين دوران هم به گونه بارزي بازتاب يافته و ما وفور نقش و نگارهاي تزئيني را برروي"در و درگاه" در نقاشي ها شاهد هستيم . علاوه بر اين كاركرد تصويري در نيز در اين نگاره ها چشمگير است . آنچه كه در اين تحقيق گرد آورده شده حاصل بررسي در و درگاه در تمام وجه هاي اشاره شده مي باشد كه اميد است فتح بابي براي بررسي هاي دقيق تر در اين مورد باشد .

خلاصه نتایج حاصله

آنچه كه از بررسي هاي زيبايي شناسي " در و درگاه "در نقاشي و معماري دوره تيموري و صفوي صورت گرفته شاهد اين واقعيت است كه اصولاهنرمند نقاش، در موارد بسياري ،از الگوها ي موجود بر روي درها، چه از جهت نقش و نگار و چه از جهت شكل و فرم در آثار خود بهره برده است .استفاده از اشكال ترنجي و گره چيني هايي با طرح هاي متنوع هندسي از جمله مواردي است كه نقاش، از درهاي دوره خود در تصاوير در و درگاه استفاده كرده. اما در موارد زيادي نيز از يك الگوي ثابت و تكراري براي نقش كردن درها استفاده كرده است . اين الگو شامل در ساده اي با بخش بنديهاي قابي بسيار ساده و بي هيچ تزئيني مي باشد . اما اهميت دادن به درگاه ورودي از لحاظ تزئينات فراوان و با ابهت كشيدن آن در نقاشي، قرابت زيادي با نمونه هاي موجود در معماري دارد .

فایل های پژوهش