پژوهشگر

همکاران پژوهشگر

چکیده پژوهش

یکی از شایع ترین مشکلات بیماران قبل از اعمال جراحی، اختلالات روانشناختی نظیر اضطراب، استرس و افسردگی است. اضطراب، استرس و افسردگی در مرحله قبل از عمل به علت نگرانی در زمینه مشکلات بعد از عمل از قبیل درد و ناراحتی، تغییر در تصور از بدن یا عملکرد، افزایش وابستگی یا تغییرات احتمالی در روش زندگی ایجاد می شود. در کل دو نوع روش دارویی و غیر دارویی برای کاهش سطح اضطراب، استرس و افسردگی در بیماران به کار می رود. امروزه مقبولیت استفاده از درمان های مکمل و غیر دارویی در سیستم بهداشتی افزایش یافته است. تکنیک آرامسازی پیشرونده عضلانی و رایحه درمانی از روشهای غیر دارویی محسوب می شوند. این مطالعه به منظور مقایسه تاثیر تکنیک آرامسازی پیشرونده عضلانی و رایحه درمانی با گل محمدی بر میزان اضطراب، استرس و افسردگی افراد کاندیدای جراحی عمومی انجام خواهد شد. 6-1-خلاصه روش اجرا: : در ای ن پژوهش که ی ک مطالعه از نوع کارآزمای ی بالی نی شاهددار تصادفی سازی شده می باشد، اضطراب، استرس، افسردگی و علای م حی اتی افراد کاندی دای عمل جراحی عمومی مراجعه کننده به بخش جراحی بی مارستان آی ت الله کاشانی شهرکرد بررسی خواهد شد. حجم نمونه بر اساس مطالعات گذشته 90 نفر محاسبه گردی د(30 نفر در گروه آرامسازی ،30 نفر در گروه رای حه درمانی و 30 نفر در گروه شاهد)(19). جهت شروع مطالعه و جمع آوری داده ها، محقق پس از دری افت اجازه کتبی از معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، کمی ته اخلاق و اخذ کد IRCT به محل انجام پژوهش مراجعه کرده و معرفی نامه را به مدی ری ت بی مارستان ارائه داده و پس از شرح دادن اهداف پژوهشی به ری است بی مارستان، از وی نی ز جهت انجام مطالعه به صورت کتبی کسب اجازه می کند. پس از اخذ مجوزها محقق در ای ام هفته به بی مارستان مراجعه کرده و با توجه به لی ست عمل جراحی و با در نظر گرفتن معی ارهای ورود، واحدهای پژوهش را به صورت نمونه گی ری آسان انتخاب می کند. معی ارهای ورود به مطالعه شامل موارد زی ر می باشد: 1- بی مار در لی ست عمل جراحی الکتی و عمومی ( هرنی و کوله سی ستکتومی ) قرار داشته باشد. 2- داشتن حداقل 18 و حداکثر 60 سال سن(15). 3- نداشتن سابقه عمل جراحی 4- تمای ل به همکاری در پژوهش 5- بستری بودن در بخش جراحی روز قبل از عمل 6- عدم سابقه مشکلات روانشناختی ی ا اختلالات اضطراب، استرس و افسردگی شناخته شده بر اساس سابقه و خوداظهاری 7- بی مار ی ا همراه بی مار تحصی لات مرتبط با علوم پزشکی نداشته باشد. 8- عدم مشکل شنوای ی و بوی ای ی 9- قادر به فهم و تکلم به زبان فارسی 10- قبلا از روشهای مورد استفاده در پژوهش حاضر استفاده نکرده باشد. 11-سواد داشتن بی مار ی ا همراه بی مار 12-عدم استفاده از عطر، ادکلن ی ا هر گونه ماده خوشبو کننده دی گر معی ارهای خروج از مطالعه نی ز شامل موارد زی ر هستند: 1-درد حاد در زمان تکمی ل پرسشنامه 2-استفاده از بنزودی ازپی ن ها و آرام بخش ها و مخدرها 3-سابقه آلرژی نسبت به گی اهان 4-فوت بی مار پس از معرفی خود به واحدهای پژوهش و توضی ح هدف از انجام مطالعه برای آنها، در صورت اعلام آمادگی جهت شرکت در مطالعه با اخذ رضای ت کتبی آنها را وارد مطالعه می کند. نمونه ها بر اساس جدول اعداد تصادفی در گروههای مذکور قرار خواهند گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات در ای ن مطالعه شامل پرسشنامه مشخصات دموگرافی ک ( سن، جنس، تاهل، سطح تحصی لات، شغل و محل سکونت )، مقی اس افسردگی ، اضطراب و استرس 21 سوالی (DASS-21) و فرم ثبت علای م حی اتی شامل فشار خون، تعداد نبض و تعداد تنفس می باشد. پرسشنامه21 سوالی (DASS- 21) برای اولی ن بار توسط لاوی باند در سال 1995 ارائه شد و در مطالعات داخلی و خارجی پای ای ی آن با ضری ب آلفای کرونباخ قابل قبول تای ی د شده است(7/0 تا 94/0). نمرات بر اساس مقی اس لی کرتی 4 گزی نه ای اصلا، کم، متوسط و زی اد تعی ی ن شد. کمتری ن نمره مربوط به هر سوال0 و بی شتری ن نمره 3 است. در ای ن ابزار 7 سوال مربوط به می زان افسردگی ، 7 سوال مربوط به می زان اضطراب و 7 سوال مربوط به بررسی می زان استرس می باشد. بالاتری ن نمره در هر کدام از زی ر گروه ها 21 است. نمره 4-0 عادی ، 11-5 متوسط و بی شتر از 12 شدی د در نظر گرفته شده است(16). پس از تخصی ص واحدهای پژوهش به گروه های مربوطه، جهت تمامی نمونه های پژوهش، پرسش نامه مشخصات دموگرافی ک و پرسشنامه DASS برای سنجش می زان استرس، اضطراب و افسردگی توسط پژوهشگر تکمی ل می گردد. همچنی ن علائم حی اتی نمونه های پژوهش نی ز توسط محقق کنترل شده و در فرم مربوطه ثبت می گردد. بخش جراحی بی مارستان کاشانی شامل دو بخش جراحی زنان و مردان می باشد. بخش جراحی زنان از 13 اتاق فعال (25 تخته) تشکی ل شده است که تعداد 2 تا از اتاق ها ای زوله می باشد. همچنی ن دارای ی ک اتاق پانسمان و ی ک اتاق مربوط به ارائه خدمات پرستاری می باشد. بخش جراحی مردان از 14 اتاق فعال (26 تخته) تشکی ل شده است که تعداد 2 تا از ای ن اتاق ها ای زوله می باشد. همچنی ن دارای ی ک اتاق پانسمان نی ز می باشد. به منظور پی شگی ری از تداخل مداخلات، اجرای آرامسازی پی شرونده عضلانی و رای حه درمانی هر کدام در اتاق های جداگانه موجود در بخش ها انجام می شود. در گروه آرامسازی پی شرونده عضلانی ابتدا پرسشنامه های مربوطه توسط پژوهشگر تکمی ل گردی ده و علای م حی اتی بی مار توسط محقق کنترل و در فرم مربوطه ثبت می گردد. سپس مداخله بدی ن صورت انجام می شود که، در روز عمل محقق با مراجعه به بخش جراحی عمومی بی مارستان کاشانی شهرکرد و بررسی لی ست عمل جراحی ، نمونه های خود را انتخاب کرده و با انتقال بی مار به محل در نظر گرفته شده جهت آموزش آرامسازی پی شرونده عضلانی ، به هر بی مار به صورت چهره به چهره و عملی آرامسازی را آموزش می دهد. سپس ی ک ساعت قبل از رفتن بی مار به اتاق عمل، با فراهم ساختن محی طی کاملا آرام و به حداقل رساندن تحری کات محی طی ، مثل نور کم اتاق و محدود کردن رفت و آمد به اتاق بی مار، بی مار از طری ق هندزفری فای ل صوتی آرامسازی پی شرونده عضلانی را در حضور محقق گوش می دهد. در ای ن روش بی مار در وضعی ت کاملا راحت خوابی ده در تخت قرار می گی رد. چشمان خود را می بندد و تا حد ممکن در ی ک حالت آرام قرار می گی رد و تمام توجه اش را روی تنفس خود متمرکز می کند. 5 بار نفس عمی ق کشی ده و هر بار ری ه ها را کاملا از هوا پر کرده و به آرامی خالی می کند. در همی ن حال در ذهن خود به آرامش، رهای ی و سستی ع†ر می کند. پس از ای ن مرحله بی مار بای د انقباض و انبساط عضلانی را به ترتی ب برای 14 گروه عضلات شامل: عضلات صورت (پی شانی ، پلک، آرواره ها و لب ها)، عضلات گردن، انگشتان و کف دست ها، ساعد، بازو، شانه، پشت، کمر، سی نه، شکم، نشی منگاه، ران، ساق پاها وکف پاها، انجام بدهد. انقباض هر عضله 5 ثانی ه و انبساط آن 10 ثانی ه طول می کشد. در طول انجام روش بی مار بای د تمام توجه خود را به عضلاتی که سفت و شل می کند متمرکز نمای د. در انتها بی مار تمام بدن خود را شل می کند، 5 نفس عمی ق کشی ده و چشمهای خود را به آرامی باز کرده و به وضعی ت عادی بر می گردد. بی مار ای ن تکنی ک را به مدت 20 دقی قه انجام می دهد(1). سپس مجددا پرسشنامه DASS و فرم ثبت علای م حی اتی توسط پژوهشگر تکمی ل می گردد. در گروه رای حه درمانی ، ابتدا پرسشنامه های مربوطه توسط پژوهشگر تکمی ل گردی ده و علای م حی اتی بی مار توسط محقق کنترل و در فرم مربوطه ثبت می گردد. سپس مداخله

خلاصه نتایج حاصله

طبق نتایج به دست آمده از مطالعه، مشخصات دموگرافیک بیماران از نظر سن، جنس، تاهل، میزان تحصیلات، شغل و محل سکونت با استفاده از آزمون کای دو اختلاف آماری معنی داری را نشان نداد. همچنین میانگین سنی واحدهای پژوهش گروه آرامسازی 41/2±87/46، در گروه رایحه درمانی 4/6±48 و در گروه کنترل 7/6± 77/47 بود (05/0 P>) (جدول 1). بنابراین هر 3 گروه از لحاظ متغیرهای ذکر شده همگن بودند. در خصوص تعیین و مقایسه میانگین تغییرات نمرات اضطراب قبل و بعد از مطالعه درگروه آرامسازی پیشرونده عضلانی نتایج ازمون تی زوجی نشان داد نمره اضطراب قبل از مداخله آرام‌سازی برابر 97/16 و بعد از آن برابر 03/16 بود. همچنین سطح معناداری آزمون برابر صفر به دست آمد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت آرام سازی پیشرونده عضلانی به طور معناداری (در سطح یک درصد) در کاهش اضطراب قبل از عمل بیماران موثر است (جدول 2) در خصوص تعیین و مقایسه میانگین تغییرات نمرات اضطراب قبل و بعد از مطالعه درگروه رایحه درمانی با گل محمدی نتایج ازمون تی زوجی نشان داد نمره اضطراب قبل از مداخله رایحه درمانی برابر 80/16 و بعد از آن برابر 03/15 بود. همچنین سطح معناداری آزمون برابر صفر به دست آمد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت رایحه درمانی به طور معناداری (در سطح یک درصد) در کاهش اضطراب قبل از عمل بیماران موثر است (جدول 3). در خصوص تعیین و مقایسه میانگین تغییرات نمرات اضطراب قبل و بعد از مطالعه بین گروه های مورد مطالعه سطح معناداری طبق آزمون تحلیل واریانس یک طرفه برای قبل از مداخله برابر 954/0 به دست آمد. بنابراین میانگین نمره اضطراب قبل از مداخله در سه گروه تفاوت معناداری نداشتند. اما سطح معناداری بعد از مداخله برابر 003/0 به دست آمد. بنابراین نمره اضطراب بعد از انجام مداخله حداقل در یکی از سه گروه متفاوت است. همچنین از آن‌جا که نمرات اضطراب گروه‌ها قبل از انجام مداخله اختلاف معناداری نداشتند می‌توان نتیجه گرفت اختلاف به وجود آمده به دلیل مداخله‌های انجام شده است (جدول 4). برای یافتن گروه یا گروه‌های متفاوت از آزمون تعقیبی دانکن استفاده شد. طبق ازمون تعقیبی دانکن میانگین نمره اضطراب بعد از رایحه درمانی برابر 033/15 و بعد از آرام‌سازی 033/16 و در گروه کنترل برابر 4/17 بوده است. همچنین میانگین نمرات اضطراب بعد از مداخله در دو گروه رایحه درمانی و آرام سازی با یکدیگر اختلاف معناداری ندارند (142/0P=) اما این دو گروه با گروه کنترل اختلاف معناداری دارند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت هر دو مداخله رایحه درمانی و هم آرام سازی تاثیر مثبتی بر کاهش نمرات اضطراب بعد از مداخله دارند اما این دو روش نسبت به یکدیگر برتری ندارند(جدول 5).

فایل های پژوهش