پژوهشگر

همکاران پژوهشگر

چکیده پژوهش

سرطان مشکل اصلي سلامت در سراسر جهان است . اين بيماري دومين عامل مرگ در کشورهاي در حال توسعه مي‌باشد. سرطان‌هاي خون حدود ۸% كل سرطان‌هاي جمعيت انساني را شامل و به عنوان پنجمين سرطان شايع در جهان شناخته‌ مي‌شوند. لوسمی لنفوبلاستیک حاد (T-ALL) یک اختلال نئوپلاستیک از لنفوسیت‌ها است که بیشترین بیماری بدخیمی در کودکان می‌باشد. علي‌رغم پيشرفت‌هاي قابل توجه صورت گرفته در درمان كودكان مبتلا به ALL، برخي از انواع اين بيماري پيش‌آگهي ضعيفي داشته و در سنوات کوتاه يا بلندمدت پس از درمان، بيمار دچار سميت دارويي مي‌گردد . در سال‌های اخیر پیشگیری از سرطان با خوردن میوه، سبزی‌ها و گیاهان غنی از آنتی‌اکسیدان‌های تازه و طبیعی همراه شده است. تیموکینون یک ترکیب فعال زیستی مشتق شده از روغن سیاه دانه است و برای فعالیت¬های ضداکسیدانی، ضد التهابی، ضدسرطانی هم در شرایط آزمایشگاهی هم در شرایط بالینی بررسی شده است . علی‌رغم دانستن خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی و همچنین خاصیت ضد سرطانی تیموکینون، همچنان مسیر مولکولی درگیر در این فعالیت‌ها به‌طور ناشناخته باقی‌مانده است. ازآنجایی‌که تیموکینون دارای خاصیت القای آپوپتوز می‌باشد، بر آن شدیم که مسیر درگیر در القای آپوپتوز، به‌عنوان یکی از مکانیسم‌های درمانی به‌وسیله داروها، بررسی کنیم تا بتوان از این ترکیب در کنار دیگر ترکیبات مؤثر بر درمان سرطان خون استفاده کرد. یکی از مسیرهای آپوپتوز، مسیر وابسته به Fas می‌باشد که با فعال کردن پروتئین های پایین دست، نظیرکاسپاز 8 و کاسپاز 3 القای آپوپتوز را در پی دارد. یکی دیگر از مسیر های القای آپوپتوز مسیر وابسته به کاسپاز 7 می‌باشد. تیموکینون با تأثیر بر این دو مسیر توانست منجر به القای آپوپتوز در سلول‌های سرطانی شود که می‌توان با بررسی دیگر مکانیسم‌های اثربخشی تیموکینون از این ترکیب در کنار دیگر داروها به‌منظور از بین بردن بهتر سلول‌های سرطانی استفاده کرد. همچنین پیشنهاد می‌گردد با بررسی بر روی مدل‌های حیوانی و بررسی‌های بیشتر بتوان اثرات این ترکیب بر روی نمونه‌های انسانی مورد ارزیابی قرار گیرد.

خلاصه نتایج حاصله

نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که ترکیب تیموکینون با خاصیت ضد سرطانی به‌صورت وابسته به دوز منجر به مهار رشد سلول‌های سرطانی خون می‌شود. یکی از مسیرهای موثر، مسیر کاسپاز می‌باشد که تیموکینون توانست با فعال کردن کاسپاز 7 و همچنین افزایش بیان پروتئین Fas سطح سلولی منجر به فعال کردن مسیر آپوپتوز و درنهایت مرگ سلول‌های سرطانی Molt4 و Jurkat شود. مطالعات مختلفی تاثیر تیموکوئینون را بر روی اپوپتوز و افزایش بیان کاسپازهای مختلف در سلول های گوناگون سرطانی نشان داده است که تا حد زیادی مشابه نتایج حاصل از مطالعه ماست. با مطالعه بر روی اثر آپوپتوزی تیموکوئینون بر روی سلول های میلوبلاست مشاهده شده است که این آنتی اکسیدان منجر به فعال سازی کاسپاز 3 و 9 و 8 می شود (34). در تیمار سلول های سرطانی دهان توسط تیموکوئینون خاصیت ضد سرطانی نشان داده شده و این عمل را از طریق کاهش تنظیم p38β MAPK انجام می دهد و تیمار کردن سلول های سرطانی با غلظت 30میکرومولار از تیموکوئینون باعث افزایش بیان پروتئین های p53, Bad, Bid می شود ولی این تغییر در سلول های غیر سرطانی مشاهده نشده است (35). مطالعه بر روی سلول های سرطان کبد انسان، نشان داده است که خاصیت مهار رشد به صورت وابسته به دوز و دارو است و همچنین توقف سیکل سلولی در فاز G2 مشاهده می شود. آپوپتوز ایجاد شده در این سلول ها به وسیله افزایش سطح کاسپاز 3 و 9 می باشد و از طرف دیگر میزان تولید پروتئین های ضد آپوپتوزی مانند Bcl-2 را نیز کاهش می دهد(36). با مطالعه دیگری بر روی سلول های Human Squamous Carcinoma افزایش بیان Bax و فعالیت کاسپاز 9، بر اثر تیمار با تیموکو ئینون دیده شده است (37). در مطالعه ای که توسط Kundu J1 و همکاران بر روی سرطان کلون انجام شد به طور مشابه دیده شد که تیموکوئینون باعث کاهش بقای سلول ها به صورت وابسته به دوز و زمان می شود و نیز فعال شدن کاسپاز 3و 9و 7 را به همراه دارد (38).

فایل های پژوهش