پژوهشگر

همکاران پژوهشگر

چکیده پژوهش

سازمان جهانی بهداشت، بهداشت دهان و دندان را ضرورت و بخشی از سلامت عمومی در تمام عمر دانسته و بیان می دارد که بهداشت ضعیف دهان و دندان و بیماری های درمان نشده دهانی می تواند تأثیر عمیقی بر کیفیت زندگی بگذارد. عدم رعایت رفتارهای مرتبط با سلامت دهان و دندان بر تغذیه، صحبت کردن، کیفیت صدا و تکلم تأثیر گذار است. لذا توجه به این مقوله یکی از برنامه های سازمان جهانی بهداشت در حوزه پیشگیری از بیماری های مزمن و ارتقاء سلامت می باشد. با توجه به اینکه سلامت نوجوانان از جمله اهداف مهم و مدنظر در برنامه‌های سلامت جمهوری اسلامی ایران بوده، بنابراین ضرورت دارد تا با استفاده از الگوهای مؤثر آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت در جهت شناسایی عوامل تأثیرگذار بر مسئله بهره گرفته شود. میانگین نمره حساسیت درک شده در گروه آموزش داده شده با HBM بلافاصله بعد از آموزش به طور معناداری بهبود یافته است، در گروه سوم نیز که آموزش با استفاده از HBM+SCT بود، میانگین نمره حساسیت درک شده افزایش معناداری یافته است، این در حالی است که گروه آموزش داده شده با SCT، در این سازه هیچ گونه تغییر معناداری را نشان نداده است، میانگین نمره کسب شده در این سازه بعد از آموزش در گروه سوم بالاتر از گروه اول است که حاکی از مثمر ثمر و کارآمدتر بودن مداخله ترکیبی است. میانگین نمره شدت درک شده در گروه HBM بلافاصله بعد از آموزش افزایش یافته است، در گروه سوم نیز که آموزش با استفاده از HBM+SCT بود، میانگین نمره شدت درک شده بهبود معناداری یافته است، در عین حال میانگین نمره کسب شده در سازه شدت درک شده بعد از آموزش در گروه سوم بالاتر از گروه اول است که حاکی از مثمر ثمر و کارآمدتر بودن مداخله ترکیبی است. گروه اول، دوم و سوم توانستند در زمان های بلافاصله و 2 ماه پس از مداخله به صورت معناداری میانگین نمره منافع درک شده را بالا ببرند. اما گروه HBM و گروه HBM+SCT دارای بیشترین میانگین نمره منافع درک شده بودند. ميانگين نمره موانع درک شده در خصوص انجام رفتارهای پیشگیری کننده از چاقی در گروه HBM با دیگر گروه ها از لحاظ آماری دارای اختلاف معناداری است. از طرفی گروه HBM+SCT نیز به همراه گروه HBM دارای بیشترین میانگین نمره موانع درک شده بود، این نتایج مُهر تأییدی است بر مداخلات آموزشی اجرا شده بر اساس HBM+SCT و اینکه موانع درک شده را می توان با کمک عوامل بین فردی و قوی ایی همچون حمایت و تقویت خانواده، دوستان و معلمان رفع و یا به حداقل ممکن رساند. چرا که برخی از موانع خارج از کنترل فرد هستند و برای رفع یا کاهش آن ها نیازمند مداخلاتی هستیم که عوامل فردی و محیطی را با هم در نظر بگیرد. نتایج مطالعه حاضر حاکی از موفق بودن نظریه شناختی اجتماعی و الگوی اعتقاد بهداشتی با یکدیگر می باشد و اینکه هم عوامل فردی، هم اجتماعی و هم محیطی باید برای تغییر رفتار وجود داشته باشند تا شاهد تعدیل و تغییر رفتار به صورت مستمر و پایدار باشیم، ذکر این نکته نیز لازم به نظر می رسد که رفع موانع فردی و سایر عوامل می تواند با کمک عوامل بین فردی و قوی ایی همچون حمایت و تقویت خانواده، دوستان و معلمان صورت گیرد.

خلاصه نتایج حاصله

نتایج مطالعه حاضر حاکی از موفق بودن نظریه شناختی اجتماعی و الگوی اعتقاد بهداشتی با یکدیگر می باشد و اینکه هم عوامل فردی، هم اجتماعی و هم محیطی باید برای تغییر رفتار وجود داشته باشند تا شاهد تعدیل و تغییر رفتار به صورت مستمر و پایدار باشیم، ذکر این نکته نیز لازم به نظر می رسد که رفع موانع فردی و سایر عوامل می تواند با کمک عوامل بین فردی و قوی ایی همچون حمایت و تقویت خانواده، دوستان و معلمان صورت گیرد.

فایل های پژوهش