پژوهشگر

همکاران پژوهشگر

چکیده پژوهش

مقدمه و اهداف: نارسایی مزمن کلیه، اختلال پیش‌رونده و برگشت¬ناپذیر عملکرد کلیه است که با روند تقریباً هشت درصد در سال رو به افزایش است. گرچه همودیالیز می¬تواند طول عمر این بیماران را افزایش دهد، اما کنترل پیشرفت بیماری مشکل بوده، به‌طوری‌که عوارض و مشکلات ایجاد¬شده برای بیماران به¬عنوان یک معضل جهانی همواره مطرح بوده و توجه به سواد سلامت در این بیماری حائز اهمیت شایانی است و در کیفیت مراقبت از خود این بیماران تأثیر گذار است. از این رو، مطالعه حاضر با هدف تعیین تأثیر برنامه توانمندسازی بر مبنای الگوی فرانظریه¬ای بر سواد سلامت بیماران همودیالیزی انجام شده¬است. روش‌ها: اين مطالعه یک كار آزمايي بالينی بود که با حضور 65 نفر از بيماران دارای شرايط ورود به مطالعه در سال 1395 به مدت 6 ماه انجام شد. قبل از شروع مداخله پرسشنامه سواد سلامت توسط بیماران تکمیل شد و برنامه توانمند¬سازی به صورت یک فرایند بر اساس سازه¬های الگوی فرانظریه‌ای و استراتژی¬های توصیه شده در این سازه¬ها به‌صورت هفت جلسه 45 دقیقه¬ای جهت گروه مداخله اجرا شد و سپس بعد از مداخله، یک ماه بعد، سه ماه بعد و شش ماه بعد مجدداً پرسشنامه سواد سلامت توسط بیماران تکمیل شد و داده¬ها پس از جمع‌آوری وارد نرم‌افزار SPSS-21 گردید و بر اساس (انحراف معیار ± میانگین) برای متغیرهای کمی و تعداد (درصد) برای متغیرهای کیفی تحلیل شدند. همچنین جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون¬هایt مستقل، مجذور کای، آنالیز واریانس و آنالیز واریانس مشاهدات تکرار شده استفاده گردید.

خلاصه نتایج حاصله

یافته¬ها: آزمون t مستقل در گروه کنترل و مداخله اختلاف معنی داری از نظر سن و سابقه دیالیز نشان نداده است (05/0 P>). در کل 9/76% از بیماران مرد و بقیه زن بودند. بر اساس نتایج معنی‌داری مقایسه بین دو گروه کنترل و مداخله هر سه شاخص سواد سلامت (درک مطلب، محاسبه و کل ) در همه مراحل پس از مداخله (بلافاصله بعد، یک ماه بعد، سه ماه بعد و شش ماه بعد) اختلاف معنی‌داری در دو گروه کنترل و مداخله داشته¬است، بطوری¬که میانگین نمرات گروه مداخله بیشتر بوده است. همچنین آزمون آنالیز واریانس با مشاهدات مکرر نشان داد که روند افزایشی در نمرات سواد سلامت طی مداخله وجود داشته است اما چنین روندی در گروه کنترل معنی‌دار نشده است. سطح سواد سلامت کل در ابتدای مطالعه ارتباطی با متغیرهای سن، جنس و سطح تحصیلات بیماران نداشته است، اما میزان افزایش سطح سواد سلامت در قبل از شروع مداخله و بلافاصله پس از مداخله با سطح تحصیلات ارتباط داشته است (016/0P=).

فایل های پژوهش