عنوان پژوهش: بررسی وضعيت مديريت كوچ و مرتع و امکان سنجي واگذاری آن به تشکل های عشايري استان چهارمحال و بختیاری
دستگاه اجرایی کارفرما: مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی
تاریخ اجرای پژوهش: 1393/02/27
مکان اجرای پژوهش: استان چهارمحال و بختیاری

پژوهشگر

نام و نام خانوادگی محل اشتغال فعلی رشته و گرایش تحصیلی آخرین مدرک تحصیلی محل اخذ مدرک تحصیلی
حمزه علی شیرمردی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری علوم مرتع(گرایش اصلاح و احیا مراتع) دکتری دانشگاه مازندران

همکاران پژوهشگر

نام و نام خانوادگی محل اشتغال فعلی رشته و گرایش تحصیلی آخرین مدرک تحصیلی محل اخذ مدرک تحصیلی

چکیده پژوهش

بررسی بهترین شیوه مدیریتی برای برنامه ریزی فرایند کوچ، بهره برداری و مدیریت مراتع با محوریت مشارکت بهره برداران عشایری و واگذاری مدیریت کوچ و مرتع به خود عشایر یکی از اهداف این تحقیق بوده است. جهت تعیین مناسب ترین شیوه مدیریت کوچ عشایر استان چهارمحال و بختیاری، با توجه به نظر کارشناسان، عشایر طایفه حموله در منطقه چشمه ديمه و دشت لاله با توجه به حاد بودن مسائل و مشکلات کوچ در بين آنها انتخاب گردید. پس از معرفی نمایندگان حقیقی یا حقوقی عشایر تیره¬های مختلف طایفه حموله توسط خود عشایر، نشست‌های مشترکی بین دستگاههای دولتی درگیر با مقوله کوچ و عشایر با نمایندگان عشایر در خصوص نحوه واگذاری مدیریت کوچ، هماهنگی نحوه واگذاری، توافق حمایت‌های قانونی از عشایری که مدیریت کوچ به آن‌ها واگذارشده است، انجام گردید. اندازه گیری تولید با استفاده از روش قطع و توزین، وضعیت مرتع با روش 4 فاکتوره تعدیل شده پارکر و گرایش وضعیت مرتع با استفاده از روش ترازوی گرایش در منطقه مورد مطالعه قبل و بعد از چرا انجام شد. نتایج حاصله از بررسی اثرات مدیریت کوچ بر شاخص¬های پوشش گیاهی در طول چهارسال نشان داده است که علی رغم معنی داری اکثر شاخص¬های پوشش گیاهی و وجود اختلاف آماری در بین سال¬های مورد مطالعه از نظر شاخص¬های مهم پوشش گیاهی، سال 1397 به عنوان بدترین سال بخصوص در منطقه تیشتردون و نسار خوربه بوده است. همچنین بررسی تعاملات فی مابین جوامع بهره¬بردار با دستگاههای دولتی و دیگر طوایف عشایری موجود در مناطق همجوار در خصوص مدیریت کوچ و مرتع نشان داده است که اهداف مطالعه مورد نظر محقق نشده است و در حال حاضر امکان واگذاری مدیریت کوچ به عشایر به دلایل متعدد از جمله تعداد زیاد بهره بردار موجود در منطقه و وجود اختلافات داخلی در بین آنها، کمبود امکانات رفاهی و نبود زیرساخت¬های لازم در مناطق ییلاق و قشلاق، توریست پذیر بودن منطقه و هجوم گردشگر در ماههای فصل رویش گیاهان به منطقه، عدم وجود مدیریت مشخص دستگاههای دولتی بر منطقه، ایل راه بودن منطقه، چرای منطقه توسط عشایر غیر بومی و روستایی و عدم رسیدگی به موقع به پرونده متخلفین وجود ندارد.

خلاصه نتایج حاصله

بررسي¬هاي صحرايي در سال¬های 1395، 1396 و 1397 نشان داده است كه در منطقه مورد مطالعه تعداد 36 تیره گیاهی با 164 جنس و 214 گونه گیاهی وجود دارد. از نظر اشكال حياتي يا فرم رويشي 52 گونه گیاهی گراس و فورب يكساله (5 گونه گراس یکساله و 47 گونه فورب يكساله)، 136 گونه گراس و فورب چندساله (7 گونه گراس چندساله و 129 گونه فورب چندساله)، 19 گونه گياه بوته¬اي، 2 گونه درخت و درختچه، 3 گونه شبه گراس و 2 گونه از دم اسبیان در منطقه مورد مطالعه پراکنش دارند. از نظر فرم زیستی رانکایر در منطقه مورد مطالعه 52 گونه تروفيت، 39 گونه کریپتوفیت، 19 گونه كامافيت، 2 گونه فانروفیت و 102 گونه همي كريپتوفيت وجود دارد.


فایل های پژوهش
فایل

Back to Top