عنوان پژوهش: مانیتورینگ غلظت ماده بودارکننده در نقاط مختلف شبکه توزیع گاز طبیعی
دستگاه اجرایی کارفرما: شرکت گاز
تاریخ اجرای پژوهش: 1397/11/07
مکان اجرای پژوهش: دانشگاه حکیم سبزواری

پژوهشگر

نام و نام خانوادگی محل اشتغال فعلی رشته و گرایش تحصیلی آخرین مدرک تحصیلی محل اخذ مدرک تحصیلی
مهدی دیمی دشت بیاض دانشگاه حکیم سبزواری مهندسی مکانیک-تبدیل انرژی دکتری دانشگاه صنعتی شاهرود

همکاران پژوهشگر

نام و نام خانوادگی محل اشتغال فعلی رشته و گرایش تحصیلی آخرین مدرک تحصیلی محل اخذ مدرک تحصیلی
حمیدرضا رهبری دانشگاه صنعتی شاهرود مهندسی مکانیک-تبدیل انرژی دکتری

چکیده پژوهش

با توجه به حجم بالایی تزریق مرکاپتان در ابتدای خطوط لوله گاز و کاهش غلظت آن در ابتدای مسیر می توان فرآیند بودار کردن گاز را با تغییر میزان تزریق و نقطه تزریق کنترل نمود. کنترل تزریق ماده بودار کننده به کمک اجرای تزریق محلی منجر به بهبود شرایط زیر می گردد: •کاهش مصرف ماده بودار کننده •جلوگیری از انباشت مرکاپتان در خط لوله در صورت کاهش مصرف گاز • افزایش حساسیت به ماده بودار کننده توسط مصرف کنندگان • کاهش خطرات ناشی از سمی بودن مرکاپتان • استفاده از نقاط دیگر تزریق در صورت خرابی هر یک از نقاط تزریق در تزریق محلی در چند نقطه •قابلیت کنترل از راه دور و امکان انجام تعمیرات دوره ای ایستگاه های تزریق همانطور که ذکر شد کاهش میزان تزریق در ابتدای خط لوله و تقسیم آن در نقاط مختلف به صورت محلی می تواند موجب کاهش مصرف ماده بودار کننده گردد. این در حالی است که اگر چنانچه میزان تزریق در چند نقطه و به صورت محلی باشد غلظت ماده بودار کننده که به دست مصرف کننده می رسد با توجه به میزان مصرف گاز بایستی همچنان در محدوده استاندارد باقی بماند. در تحقیقات اولیه ای که توسط تیم پژوهشی انجام گردید مشخص گردید که بعنوان نمونه درصورتی که میزان تزریق بجای ابتدای یک خط 3000 متری در دو نقطه ابتدایی و وسط خط با نسبت 50% و 25% برابری غلظت در حالت معمولی انجام گیرد غلظت ماده بودارکننده در انتهای خط همچنان در محدوده استاندارد قرار خواهد گرفت. از آنجایی که محدوده استاندارد مرکاپتان بین 10 تا 25 میلی گرم بر متر مکعب می باشد نتایج اولیه تحقیق قرار گرفتن غلظت خروجی در این محدوده را نشان می دهد. میزان تزریق ماده بودارکننده باید دائما با تغییرات شرایط آب و هوایی، ترمودینامیکی و پارامترهای محلی گاز تغییر پیدا کند تا غلظت در حد استاندارد خود باقی بماند. این در حالی است که به دلیل عدم اندازه گیری غلظت مواد بودار کننده به طور پیوسته، معمولا میزان این مواد در محدوده تعیین شده در استاندارد قرار ندارد. تجهیزات فعلی مورد استفاده قابلیت اندازه گیری غلظت تزریقی را دارا می باشند در حالی که اندازه گیری غلظت ماده بودار کننده در طول خط لوله می تواند موجب کنترل میزان تزریق مرکاپتان و کاهش خطرات احتمالی ناشی از نشت گاز گردد. بر اساس مطالب بیان شده مجریان در این طرح پژوهشی پیشنهاد استفاده از سیستم تعیین غلظت مرکاپتان در نقاط مختلف خطوط انتقال گاز به صورت آنلاین و مانیتورینگ را ارائه می نمایند.

خلاصه نتایج حاصله

با توجه به حجم بالایی تزریق مرکاپتان در ابتدای خطوط لوله گاز و کاهش غلظت آن در ابتدای مسیر می توان فرآیند بودار کردن گاز را با تغییر میزان تزریق و نقطه تزریق کنترل نمود. کنترل تزریق ماده بودار کننده به کمک اجرای تزریق محلی منجر به بهبود شرایط زیر می گردد: •کاهش مصرف ماده بودار کننده •جلوگیری از انباشت مرکاپتان در خط لوله در صورت کاهش مصرف گاز • افزایش حساسیت به ماده بودار کننده توسط مصرف کنندگان • کاهش خطرات ناشی از سمی بودن مرکاپتان • استفاده از نقاط دیگر تزریق در صورت خرابی هر یک از نقاط تزریق در تزریق محلی در چند نقطه •قابلیت کنترل از راه دور و امکان انجام تعمیرات دوره ای ایستگاه های تزریق همانطور که ذکر شد کاهش میزان تزریق در ابتدای خط لوله و تقسیم آن در نقاط مختلف به صورت محلی می تواند موجب کاهش مصرف ماده بودار کننده گردد. این در حالی است که اگر چنانچه میزان تزریق در چند نقطه و به صورت محلی باشد غلظت ماده بودار کننده که به دست مصرف کننده می رسد با توجه به میزان مصرف گاز بایستی همچنان در محدوده استاندارد باقی بماند. در تحقیقات اولیه ای که توسط تیم پژوهشی انجام گردید مشخص گردید که بعنوان نمونه درصورتی که میزان تزریق بجای ابتدای یک خط 3000 متری در دو نقطه ابتدایی و وسط خط با نسبت 50% و 25% برابری غلظت در حالت معمولی انجام گیرد غلظت ماده بودارکننده در انتهای خط همچنان در محدوده استاندارد قرار خواهد گرفت. از آنجایی که محدوده استاندارد مرکاپتان بین 10 تا 25 میلی گرم بر متر مکعب می باشد نتایج اولیه تحقیق قرار گرفتن غلظت خروجی در این محدوده را نشان می دهد. میزان تزریق ماده بودارکننده باید دائما با تغییرات شرایط آب و هوایی، ترمودینامیکی و پارامترهای محلی گاز تغییر پیدا کند تا غلظت در حد استاندارد خود باقی بماند. این در حالی است که به دلیل عدم اندازه گیری غلظت مواد بودار کننده به طور پیوسته، معمولا میزان این مواد در محدوده تعیین شده در استاندارد قرار ندارد. تجهیزات فعلی مورد استفاده قابلیت اندازه گیری غلظت تزریقی را دارا می باشند در حالی که اندازه گیری غلظت ماده بودار کننده در طول خط لوله می تواند موجب کنترل میزان تزریق مرکاپتان و کاهش خطرات احتمالی ناشی از نشت گاز گردد. بر اساس مطالب بیان شده مجریان در این طرح پژوهشی پیشنهاد استفاده از سیستم تعیین غلظت مرکاپتان در نقاط مختلف خطوط انتقال گاز به صورت آنلاین و مانیتورینگ را ارائه می نمایند.


فایل های پژوهش
فایل

Back to Top