پژوهشگر

همکاران پژوهشگر

چکیده پژوهش

استان چهارمحال و بختیاری از مهم‌ترين رويشگاه‌ های بید در كشور محسوب مي‌گردد. زير پروژه جمع‌آوري و شناسايي آفات و بيماربهاي گونه هاي بيد در اين استان، از سال 1390 آغاز و به مدت 5/4 سال به مورد اجرا درآمد. در اين بررسي، ابتدا 5 ايستگاه در رويشگاه‌ها و همچنين کلکسیون پايه مادري بید واقع در ایستگاه تحقیقات بلداجی انتخاب گرديد و نمونه‌برداري از بندپايان مختلف در طول فصول رويش گياه ميزبان به‌فاصله هر دو هفته تا يك ماه يك‌ بار، در هر يك از ايستگاه‌ها صورت گرفت. روش نمونه‌برداری به‌صورت جمع‌آوری مستقیم بندپايان ازروي گياه ميزبان، جمع‌آوري شاخه‌های آلوده بيد و پرورش مراحل نابالغ حشرات داخل ظروف مخصوص انجام شد. جهت نگهداري حشرات، برخي از آن¬ها اتاله شده و سپس داخل جعبه‌های کلکسيون قرار‌گرفتند. نمونه‌های کوچک داخل الکل 75 درصد قرار داده شدند. همچنين اندام‌هاي داراي علائم بيماري جمع‌آوري و پس از انتقال به آزمايشگاه، ضمن ضد عفوني سطحي، روي محيط‌هاي معمول، كشت شده و پس از خالص سازي نسبت به شناسايي عوامل بيماريزا اقدام شد. در اين بررسی از گونه¬های بيد موجود در رويشگاههای طبيعی استان و کلکسيون پايه مادری بيد، در مجموع 31 گونه آفت و بيش از 6 گونه بيماري جمع¬آوری و شناسايي گرديد. بندپايان آفت شناسايي شده، متعلق به7 راسته و 21 خانواده بودند. در بررسی‌‌هاي انجام شده در استان، تعداد 6 گونه آفت شامل: سنك صنوبر Monosteira unicostata، شته خالدار بيد Tuberolachnus salignus، سوسك چوبخوار Melanophila picta، كنه تارتن Tetranychus urticae، گونه‌اي زنبور گال لوبيايي Pontania sp. و شته‌.Chaitophorus sp، از اهميت بيشتري برخوردار بوده و به عنوان آفات متوسط تا مهم درختان بيد شناخته شدند كه در بين آنها، سه گونه‌ Monosteira unicostata، Tuberolachnus salignus و Melanophila picta به‌طور مشترك، در تمام رويشگاه‌‌هاي مورد مطالعه وجود داشتند. در بين عوامل بيماريزا، قارچ‌هاي مولد زنگ، عامل لكه برگي مارسونينا و قارچ مولد بيماري فتيله نارنجي‌ اهميت زيادي داشتند.

خلاصه نتایج حاصله

در اين بررسی که طی سال‌های 1394-1390 انجام گرفت، در مجموع 31 گونه آفت متعلق به 7 راسته و21 خانواده و همچنين بيش از 6 گونه عوامل بيماريزا مربوط به 6 راسته و 6 خانواده، از روی درختان بيد در رويشگاه های مختلف استان و طرح کلکسیون پایه مادری بید جمع¬آوری شد. در ميان بندپايان آفت در استان، حشرات به تعداد 27 گونه، بيشترين سهم را در مقايسه با كنه‌ها داشته و راسته‌هاي پروانگان و Hemiptera بيش‌ترين تعداد گونه را داشتند.كنه‌هاي گياهخوار به تعداد 4گونه در يك راسته و دو خانواده قرار گرفتند. بر اساس طبقه‌بندي آفات بيد‌، تعداد آفات مكنده (حشرات و كنه ها) 13گونه، تعداد حشرات گالزا 3 گونه و تعداد حشرات برگخوار و چوبخوار به ترتيب 11 و 4 گونه تعيين گرديد. تعداد گونه‌های آفت در كلكسيون مادري بيد ايستگاه بلداجي 17 گونه و در رويشگاه‌هاي گندمان، سامان، سرخون، جونقان و لردگان به ترتيب 14، 14، 14، 15و14گونه برآورد گرديد.

فایل های پژوهش