پژوهشگر

همکاران پژوهشگر

چکیده پژوهش

به منظور بررسی امکان کشت انتظاری و معرفی ارقام مناسب نخود دیم جهت کشت در دیم‌زارهای استان چهارمحال و بختیاری، این پروژه سال های زراعی 1397-1395 در منطقه دیم‌کاری مهم استان (شهرستان بروجن، منطقه امام‌قیس) اجرا شد. آزمایش در هر دو سال به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. دو تاریخ کاشت انتظاری و بهاره به عنوان فاکتور اصلی و هفت رقم نخود (توده محلی، هاشم، آرمان، آزاد، سارال، عادل و ثمین) به عنوان فاکتور فرعی در این آزمایش ها استفاده شدند. کشت انتظاری در اوایل آذر ماه با توجه به دمای هوا و وضعیت زمین انجام شد. به محض گاورو شدن زمین کشت بهاره با دست انجام شد. کودهای شیمیایی مورد نیاز براساس آزمون خاک استفاده شدند. در طول فصل رشد، ضمن مبارزه با علف‌های هرز و آفات و بیماری‌های احتمالی، صفات زراعی شامل تعداد روز تا 50% گلدهی، تعداد روز تا 90% رسیدگی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه و عملکرد دانه یادداشت‌برداری شدند. تجزیه آماری داده ها و مقایسه میانگین‌ها با استفاده از نرم افزار آماری SAS انجام گرفت. برای مقایسه میانگین ها نیز از آزمون توکی استفاده شد. نتایج حاصل از آزمایشات نشان داد که اثر سال بر صفات ارتفاع بوته، وزن صد دانه، تعداد غلاف در بوته و عملکرد دانه نخود موثر بود. اثر تاریخ کاشت نیز بر صفات ارتفاع بوته، وزن صد دانه، تعداد غلاف در بوته و عملکرد دانه موثر بود. بیشترین عملکرد دانه (9/716 کیلوگرم در هکتار) از کشت انتظاری بدست آمد. ارقام مورد مطالعه نیز از نظر صفات تعداد دانه در غلاف و عملکرد دانه تفاوت معنی دار داشتند. عملکرد دانه رقم آرمان (6/641 کیلوگرم در هکتار) در کل آزمایش با سایر ارقام تفاوت معنی دار داشت. برهمکنش تاریخ کاشت و رقم معنی دار بود. در کشت انتظاری رقم عادل بیشترین عملکرد دانه (9/812 کیلوگرم در هکتار) را داشت که با ارقام آرمان، توده محلی، هاشم و ثمین تفاوت معنی دار نداشت. در کشت بهاره رقم آرمان با 9/471 کیلوگرم در هکتار، بیشترین عملکرد دانه را داشت. در مجموع به نظر می رسد استفاده از رقم آرمان در کشت انتظاری می تواند ضمن افزایش عملکرد دانه، بر درآمد زارع نیز اثر گذاشته و سبب افزایش درآمد کشاورز گردد.

خلاصه نتایج حاصله

نتایج حاصل از آزمایشات نشان داد که اثر سال بر صفات ارتفاع بوته، وزن صد دانه، تعداد غلاف در بوته و عملکرد دانه نخود موثر بود. اثر تاریخ کاشت نیز بر صفات ارتفاع بوته، وزن صد دانه، تعداد غلاف در بوته و عملکرد دانه موثر بود. بیشترین عملکرد دانه (9/716 کیلوگرم در هکتار) از کشت انتظاری بدست آمد. ارقام مورد مطالعه نیز از نظر صفات تعداد دانه در غلاف و عملکرد دانه تفاوت معنی دار داشتند. عملکرد دانه رقم آرمان (6/641 کیلوگرم در هکتار) در کل آزمایش با سایر ارقام تفاوت معنی دار داشت. برهمکنش تاریخ کاشت و رقم معنی دار بود. در کشت انتظاری رقم عادل بیشترین عملکرد دانه (9/812 کیلوگرم در هکتار) را داشت که با ارقام آرمان، توده محلی، هاشم و ثمین تفاوت معنی دار نداشت. در کشت بهاره رقم آرمان با 9/471 کیلوگرم در هکتار، بیشترین عملکرد دانه را داشت.

فایل های پژوهش